بیماری پرتس در کودکان، علائم و درمان

رشد استخوان های بلند در نزدیکی دو سر استخوان در صفحه های رشد که سر استخوانها را از بدنه آنها جدا می کنند، انجام می شود. لغزش سر استخوان ران اختلالی است که در آن سر فوقانی استخوان ران که بخشی از مفصل ران را تشکیل می دهد می لغزد و در موقعیت غیرطبیعی قرار می گیرد.
این اختلال نادر در حین قد کشیدن بلوغ (حدود 10 تا 14 سالگی در دختران و 12 تا 16 سالگی در پسران) رخ می دهد . کودکانی که اضافه وزن دارند یا خیلی سریع رشد می کنند بیشتر در معرض این اختلال هستند.

علت چیست؟
در کودکان در حال رشد استخوان ران عمدتا در سر فوقانی رشد می کند. صفحه ی رشد که استخوان جدید در آنجا تشکیل میشود از غضروف ساخته شده است و بنابراین قسمت نسبتا ضعیفی در استخوان است.
در نتیجه سر فوقانی استخوان در معرض جا به جایی قرار دارد . سراستخوان ران ممکن است به طور ناگهانی در نتیجه ی صدمه ای که به صفحه ی رشد فشار بیاورد بلغزد یا بنا به دلایل نامعلوم تدریجا بلغزد و جا به جا شود.

علائم
علائم این اختلال شامل موارد زیر است :
- درد در مفصل ران ، زانو یا ران
- عدم توانایی تحمل وزن روی پای مربوطه
- لنگیدن یا با پاهای باز راه رفتن ، به دلیل چرخش پا به سمت خارج
- محدودیت تحرک مفصل ران
اگر مفصل ران ، ران یا زانوی کودک درد می کند یا می لنگد باید ظرف 24 ساعت مورد معاینه ی پزشک قرار گیرد.

درمان چیست؟
پزشک کودک را معاینه خواهد کرد و احتمالا او را برای عکسبرداری از مفصل ران به بیمارستان خواهد فرستاد. اگر تصویر اشعه ی x لغزش سر استخوان ران را نشان دهد عمل جراحی انجام خواهد شد. اگر جا به جایی خفیف باشد ممکن است سر استخوان در همانجایی که هست باقی گذاشته شود و با پیچ تثبیت شود تا از لغزش بیشتر آن جلوگیری به عمل آید.
در طی همان عمل ، سر استخوان مفصل ران دیگر نیز ممکن است به نحو مشابهی صاف شود. در موارد جا به جایی شدیدتر ممکن است تکه ی گوی شکلی از استخوان از زیر سر فوقانی استخوان برداشته شود ، تا سر استخوان به محل طبیعی خودش در داخل حفره ی استخوان لگن برگردد.

چشم انداز
در صورتی که مفصل ران سریعا درمان شود ، چشم انداز دراز مدت خوبی وجود دارد و پس از بهبودی از عمل ، کودک احتمالا قادر به ادامه ی زندگی طبیعی و فعال خواهد بود. بعید است مجددا لغزش سر استخوان ران رخ دهد ، به ویژه وقتی که قد کشیدن زمان بلوغ پایان یابد. اما در موارد اندکی ممکن است مفصل ران سفت و دردناک شود و نیز ممکن است فرد در آینده به آرتریت مبتلا شود.

بیماری پرتس
نرم شدن فزاینده ی سر استخوان ران و به دنبال آن تغییر شکل و سخت شدن آن بیماری پرتس خوانده میشود. این عارضه از ضعف خون رسانی به سر استخوان ران ناشی میشود و در کودکان ۴ تا ۸ ساله به خصوص پسران شایع است. اگرچه بیماری پرتس ظرف ۲ تا ۴ سال خود به خود خوب میشود باید درمان هرچه زودتر انجام شود تا از تغییر شکل مفصل ران جلوگیری به عمل آید.
علائم
علائم عمده ی این بیماری عبارتند از :
- لنگیدن
- درد در مفاصل ران یا زانو
- محدودیت تحرک استخوان ران
در صورت درد در مفصل ران یا زانوی کودک یا لنگیدن ظرف ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید.
درمان چیست؟
پزشک کودک را معاینه می کند و ممکن است او را برای عکسبرداری از مفصل ران به منظور کمک به معلوم کردن علت علائم به بیمارستان بفرستد. نوع درمان به شدت بیماری بستگی دارد.
در موارد خفیف 1 تا 2 هفته استراحت در رختخواب تا وقتی که درد مفصل فروکش کند ، همراه با نظارت منظم به کمک رادیوگرافی ممکن است کافی باشد. ممکن است آتل گذاری یا گچ گرفتن انجام شود. در موارد بسیار شدید ممکن است عمل جراحی برای تثبیت سر استخوان ران در داخل حفره ی استخوان لگن انجام شود تا خطر تغییر شکل مفصل ران کاهش یابد.
چشم انداز
هر قدر هنگام کشف و درمان بیماری پرتس ، کودک خردسال تر باشد و هر قدر شدت بیماری کمتر باشد ، احتمال اینکه نتیجه بهتر باشد بیشتر است. معمولا از تغییر شکل مفصل ران میتوان جلوگیری کرد و مفصل به طور عادی کار خواهد کرد. در بعضی از موارد بسیار شدید جلوگیری از تغییر شکل مفصل حتی با انجام درمان های مربوطه غیرممکن است و احتمال آرتریت مفصل ران در آینده وجود دارد.