واکسن دو ماهگی نوزاد، چگونگی عملکرد آن

نوزاد دو ماهه علاوه بر تغذیه, به مراقبت های ویژه ایی نیاز دارد. یکی از مراقبت های لازم نوزادان در این ماه, اعمال به موقع واکسن به آن ها می باشد. واکسن دو ماهگی نوزاد او را در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت می کند.
واکسن کودک یکی از اقدامات طراحی شده برای محافظت از کودک در برابر بیماری های جدی اعم از فلج اطفال, کزاز, سرخک و آنفولانزای فصلی و ... است. بسیاری از مردم واکسن کودک را مهمترین بخش از بررسی آزمایشات و معاینات می دانند. در این مطلب با دانستنی های واکسن دو ماهگی نوزاد و اقدامات پس از آن آشنا می شویم.

چگونگی عملکرد واکسن در نوزادان
واکسن های ایمن سازی از باکتری ها و ویروس های ضعیف یا کشته شده که سبب ابتلا به بیماری های خاصی می شوند, ساخته می شود. هنگامی که این ویروس ها و باکتری های تغییر یافته به بدن تزریق شده و یا به صورت خوراکی دریافت می شوند, سیستم ایمنی بدن را برای تولید آنتی بادی در برابر حمله ویروس ها و یا باکتری های بیماری زا, تحریک می کنند و آنتی بادی در بدن تولید شده و به صورت فعال باقی می ماند و برای مقابله با بیماری ها آماده است.

انواع واکسن
واکسن DTAP : این واکسن برای محافظت از بدن نوزاد در برابر بیماری های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه در ۶ مرحله و در ماه های مختلف به نوزاد تزریق می شود. اولین تزریق این واکسن به نوزادان در ۲ ماهگی صورت می گیرد.
واکسن هپاتیت B : این واکسن برای محافظت از بدن نوزادان در برابر بیماری هپاتیت B تجویز می شود. هپاتیت B خطر ابتلا به بیماری های کبدی را افزایش می دهد. این واکسن علاوه بر اینکه در بدو تولد به نوزادان تزریق می شود, بین ۱ تا ۲ ماهگی نیز باید تزریق شود.
واکسن HIB : از دیگر واکسن دو ماهگی نوزاد, می توان به واکسن HIB اشاره کرد. این واکسن برای محافظت بدن نوزاد در برابر بیماری هموفیلوس آنفولانزا نوع B تجویز می شود. این بیماری می تواند منجر به مشکلات دیگری مانند سرسام، ذات الریه یا سینه پهلو، و اپیگلوتیت در نوزادان شود.
واکسن PVC : واکسن PVC یکی دیگر از واکسن دو ماهگی نوزاد می باشد که بدن نوزاد را در برابر بیماری های ناشی از پنوموکوک واکسینه می کند. این بیماری ها ممکن است منجر به مشکلات دیگری نظیر مننژیت یا سرسام، ذات الریه یا سینه پهلو و عفونت گوش شوند.
واکسن IPV : این واکسن برای محافظت از نوزاد دو ماهه در برابر بیماری فلج اطفال تزریق می شود.

اقدامات پس از واکسن دو ماهگی نوزاد
پس از اعمال واکسن به نوزاد دو ماهه, در اغلب موارد نوزاد ناراحتی بسیار کمی دارد و تنها ممکن است همان شب دچار رنگ پریدگی و کمی تحریک پذیری شود. با این حال برخی نشانه های نادر ممکن است برای او رخ دهد که عبارت است از: تب خفیف, درد و تورم و یا قرمزی در محل تزریق, احساس بیماری یا استفراغ و اسهال. در صورت بروز هر یک از علائم برای نوزاد, باید سریعا به متخصص اطفال گزارش داده شود.
در صورتی که نوزاد دو ماهه پس از واکسن, دچار تب شود پزشک برای از بین بردن تب او برای مدتی و با دوز مشخصی استامینوفن تجویز می کند. برخی پزشکان توصیه می کنند از کمپرس آب گرم و یا سرد برای تسکین درد واکسن استفاده شود. با این حال به صورت علمی این مسئله ثابت نشده است.از آن جایی که واکسن دو ماهگی نوزاد بسیار مهم و ضروری است, به والدین توصیه می شود این واکسن ها را حتما به موقع به نوزاد خود تزریق کنند و پس از آن مراقبت های لازم را تحت نظر پزشک برای نوزاد اعمال نمایند.

نکات قابل توجه
والدین می توانند با پزشک کودک خود تماس بگیرند و در مورد استفاده از استامینوفن و یا داروهای مسکن مخصوص نوزاد، قبل از تزریق واکسن از پزشک سوال کنند تا تزریق واکسن درد کمتری ایجاد کرده و این کار با سهولت انجام گیرد.
والدین باید به این نکته توجه کنند که سوالات خود را درباره کارهای لازم بعد از تزریق واکسن، قبلا از پزشک مربوطه بپرسند و سپس نسبت به تزریق واکسن نوزاد خود اقدام کنند و بلافاصله پس از تزریق واکسن، لباس نوزاد را به او پوشانده و سریعا خود را به منزل برسانند.
گاهی اوقات والدین به این نکته توجه ندارند و بعد از تزریق واکسن شروع به پرسیدن سوال از پزشک می کنند، در حالی که نوزاد خیلی گریه و بی‌تابی می کند.
والدین توجه داشته باشند که اسباب بازی مورد علاقه نوزاد را به همراه خود ببرند و در صورتی که بلافاصله پس از تزریق واکسن، نوزاد شروع به گریه کرد، با نشان دادن اسباب بازی و یا دادن شیر به نوزاد، او را آرام کنند.
اگر ورم و قرمزی پوست و تب ناشی از تزریق واکسن در نوزاد، تا ۴۸ ساعت پس از تزریق واکسن برطرف نشد، حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید
می توانید از پزشک متخصص در مورد دادن شیر به نوزاد، هم زمان با زدن واکسن سوال کنید تا با رعایت یک سری نکات، این کار را انجام دهید.
در طی مدتی که تزریق واکسن انجام می گیرد، نوزاد خود را در آغوش بگیرید و حتما بدن نوزاد خود را به درستی نگه دارید تا تکان خوردن نوزاد موجب اشکال در تزریق واکسن نشود.
والدین باید توجه داشته باشند که گریه نوزاد بلافاصله بعد از تزریق واکسن، کاملا طبیعی است و نباید به دلیل دلسوزی از این کار سرباز زنند، زیرا گریه ناشی از واکسن، موقتی است، اما تاثیرات مفید واکسن، دائمی است و در صورت عدم تزریق واکسن های لازم، نوزاد نمی تواند در برابر برخی بیماری های خطرناک مقاومت کند.
گاهی برخی از پزشکان کرم های بی حس کننده موضعی را پیشنهاد می کنند تا والدین یک ساعت قبل از تزریق واکسن به محل واکسن بمالند تا در اثر بی حس شدن آن قسمت، نوزاد درد کمتری را احساس کند و تزریق واکسن راحت تر انجام گیرد.

چند راه برای آرام کردن نوزاد پس از تزریق واکسن
-با نشان دادن اسباب بازی مورد علاقه اش، حواس او را پرت کنید.
-برای کودک آرام آرام صحبت کنید و شعر بخوانید، مخصوصا نوزادان با صدای مادر آرامش لازم را کسب می کنند و درد ناشی از واکسن را فراموش می کنند.
-در صورتی که او سیر است، می توانید پستانک در دهان او قرار دهید تا آرام شود.

واکسیناسیون پایان دوماهگی
برخی از مردم عقیده دارند که واکسیانسیون برای نوزادشان خطر دارد، زیرا هر نوع از واکسن‌ها عوارض جانبی احتمالی اما نادر خود را دارند؛ ولی از نظر پزشکان واکسیناسیون بسیار ایمن‌تر از انجام ندادن آن است. اگر نگران این موضوع هستید، بهترین کار این است با پزشک دربارهٔ نگرانی‌های خود صحبت کنید.
DTAP- که بیشتر به نام واکسن دیفتیری، کزاز و سیاه سرفه (خروسک) شناخته می‌شود. کودک شما تا ۶ سالگی، ۵ بار این واکسن را دریافت می‌کند و بعد از آن هر ۱۰ سال یک بار واکسن یادآوری را دریافت خواهد کرد.
IVP- که بیشتر به نام واکسن فلج اطفال شناخته می‌شود. کودک تا ۶ سالگی، ۴ بار این واکسن را دریافت خواهد کرد. و بعد از آن نیازی به واکسن یادآوری ندارد.
MMR- که بیشتر به عنوان واکسن سرخک، اریون و سرخجه شناخته می‌شود. کودک شما تا ۶ سالگی، ۲ بار این واکسن را دریافت خواهد کرد.
Var- که بیشتر به نام واکسن آبله مرغان شناخته می‌شود، یکی از جدید‌ترین واکسن‌های موجود است. نوزاد این واکسن را یک بار، بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی دریافت خواهد کرد.
Hibv- که بیشتر به نام واکسن باکتری کشنده‌ای به نام آنفلوانزای هموفیلوس B شناخته می‌شود. نوزاد تا ۱۵ ماهگی، این واکسن را ۴ بار دریافت خواهد کرد.
Hep B- که بیشتر به نام واکسن بیماری مزمن کبد، هپاتیت B شناخته می‌شود. نوزاد تا ۱۸ ماهگی، ۳ بار این واکسن را دریافت خواهد کرد.
PCV7- که بیشتر به نام واکسن ذات الریه (Pneumococcal Conjugate) شناخته می‌شود، یا بیماری که منجر به مننژیت، ذات الریه، یا سایر بیماری‌ها در کودکان می‌شود. نوزادتان تا ۱۵ ماهگی، ۴ بار این واکسن را دریافت خواهد کرد.آنفلوانزا - این واکسن به نوزادان بالای ۶ ماه زده می‌شود تا در جلوگیری از مبتلا شدن به آنفلوانزا در روزهای سرد زمستان کمک کند. این واکسن به توصیه پزشک سالی یک بار به نوزادتان تزریق می‌شود.

عوارض منفی واکسیناسیون
به ندرت دیده می‌شوند، اما به هر حال این مسأله اتفاق می‌افتد. وقتی توصیه می‌شود با پزشکتان تماس بگیرید که نوزاد ساعت‌ها بی‌وقفه گریه می‌کند، تب شدیدی دارد و یا دچار تنگی نفس و یا ورم شدید (در ناحیهٔ تزریق) شده است. شاید مشکل مهمی نداشته باشد، اما فراهم نمودن ایمنی و سلامتی نوزاد بهتر از تأسف خوردن در آینده است.

معاینات دو ماهگی
معایناتی که پزشک بر روی نوزاد انجام می‌دهد، شامل موارد زیر می‌شود:
-قد و وزن
-طول و اندازهٔ سر
-معاینه از سر تا پا
-قوهٔ بینایی و شنوایی
-شش‌ها و قلب
-مراحل رشد
سؤال‌های اصلی که پزشک از شما خواهد پرسید، شامل موارد زیر می‌شود:
تغذیه : اینکه آیا شیر خشک می‌خورد یا شیر خودتان را به او می‌دهید، هر چند وقت یکبار و به چه مقدار شیر می‌خورد.
ادرار : دربارهٔ تعداد دفعات ادرار او و نیز درباره رنگ و غلظت مدفوع، از شما سؤال خواهد کرد.
خواب : پزشک همچنین دربارهٔ خواب نوزاد و اینکه چند ساعت، در چه وضعیتی و در کجا می‌خوابد، از شما سؤال خواهد کرد.
رفتار و رشد نوزاد : اینکه آیا او به صدای شما پاسخ می‌دهد، لبخند می‌زند، صداهای کودکانه تولید می‌کند، به چهرهٔ شما نگاه می‌کند، هنگامی که شیئی را جلوی او تکان می‌دهید، آیا با چشم آن را دنبال می‌کند و اینکه هنگامی که او را روی شکم می‌خوابانید، چه کار‌هایی انجام می‌دهد.