درمان کیست بارتولن، روش خانگی و پزشکی

غدد بارتولن دو غده ی کوچک واقع در دو طرف مجرای واژینال هستند. این غدد از سن بلوغ فعالیت خود را آغاز می کنند و ترشحاتی تولید می کنند تا محیط واژن را مرطوب نگه دارند. اگر به هر دلیلی مجرای این غدد بسته شود، ترشحات تولیدی آن ها قادر به خروج از واژن نخواهند بود که موجب التهاب و تورم غده می شود که پزشکان آن را کیست بارتولن می نامند. کیست بارتولن به خودی خود عفونی نیست، اما احتمال عفونی شدن آن وجود دارد (هرچند احتمال آن نسبتا کم است). این کیست اغلب به شکل یک طرفه ایجاد می شود، تقریبا همیشه خوش خیم است و منجر به سرطان نخواهد شد. به لحاظ آماری حدودا از هر ۱۰۰ زن، دو نفر ممکن است دچار کیست بارتولن شوند. این مشکل غالبا در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی رخ می دهد و با افزایش سن، احتمال ایجاد آن کاهش می یابد. در این مقاله ما درباره علت کیست بارتولن، علائم کیست بارتولن، درمان کیست بارتولن، عوارض کیست بارتولن و پیشگیری ز کیست بارتولن صحبت می کنیم.

علت ایجاد کیست بارتولن
علت ایجاد کیست بارتولن و اینکه چرا مجرای آن بسته می شود، هنوز کاملا مشخص نیست. اما احتمال دارد به دلیل عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و یا کلامدیا اتفاق بیفتد. عفونت با باکتری ای کولای هم می تواند منجر به کیست بارتولن شود.

علائم کیست بارتولن
کیست بارتولن ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد؛ مگر اینکه خیلی بزرگ و یا عفونی شود. اگر عفونت کند و منجر به آبسه شود، درد شدیدی ایجاد می کند که هنگام راه رفتن و یا نزدیکی، فرد را دچار مشکل می کند. هم چنین می تواند منجر به تب و ترشحات غیر طبیعی واژن شود. در صورتی که کیست خیلی بزرگ باشد ممکن است موجب ورم یک طرف واژن شود. علائم کیست بارتولن به طور خلاصه شامل موارد زیر است:
-وجود توده در یک طرف واژن
-درد هنگام نزدیکی، نشستن یا راه رفتن
-تب

درمان خانگی کیست بارتولن
کیست بارتولن اغلب نیازی به درمان ندارد؛ به خصوص زمانی که بی علامت باشد. گاهی هم با روش های خانگی و بدون مداخلات پزشکی بهبود می یابد. یکی از روش های آسان و موثر برای درمان آن نشستن در آب گرم است. انجام این کار روزی چندین مرتبه برای مدت ۳ یا ۴ روز می تواند منجر به پاره شدن و تخلیه خود به خودی کیست بارتولن شود. البته این روش بیشتر برای کیست های با سایز کوچک موثر است.

درمان پزشکی کیست بارتولن
در مواقعی که کیست بسیار بزرگ و یا عفونی شده باشد حتما باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد. روش های درمانی بسته به اندازه کیست، شدت علائم، عفونی بودن یا نبودن و نیز میزان عود آن بستگی دارد. خوشبختانه روش های درمانی کیست بارتولن حدود ۸۵ درصد با موفقیت همراه اند.
-تخیله جراحی کیست بارتولن: گاهی برای تخلیه کیست عفونی بزرگ نیازمند تخلیه جراحی هستیم. این کار به وسیله یک بی حسی موضعی انجام می شود. روش کار به این شکل است که پزشک یک برش کوچک روی کیست می دهد تا چرک آن تخلیه شود. سپس یک کاتتر داخل برش قرار داده می شود تا راه خروجی باز شود و چرک ها قادر به خروج باشند؛ این کاتتر باید حدود 6 هفته باقی بماند تا تخلیه چرک به صورت کامل انجام شود. به صورت یک قانون کلی در پزشکی، زخم های چرکی و عفونی بخیه زده نمی شوند چراکه راه خروجی برای تخلیه چرک مورد نیاز است و بستن آن ها می تواند منجر به آبسه گردد.
- آنتی بیوتیک برای کیست بارتولن: در صورتی که کیست عفونی باشد و یا در معاینه و آزمایشات وجود عفونت های منتقله از راه جنسی اثبات گردد، احتمالا پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. البته در مواقعی که درناژ یا تخلیه جراحی به خوبی صورت گیرد ممکن است نیازی به آنتی بیوتیک نباشد.
-مارسوپیلیزیشن: مارسوپیلیزیشن نوعی روش جراحی است که در آن راه های خروجی دائمی حدودا به طول 6 میلی متر برای هر کدام از غدد تعبیه می شود. این روش برای افرادی که کیست بارتولن آنها مکررا عود می کند، به کار می رود. این عمل حدود نیم ساعت به طول می انجامد و پس از آن نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. کاتتر بایستی باید تا چند روز پس از انجام عمل به منظور تخلیه چرک باقی بماند.
-برداشتن غدد بارتولن: در مواردی که کیست ها بسیار مقاوم باشند و با روش های فوق بهبود پیدا نکنند، به عنوان خط آخر درمان از روش جراحی برداشتن غدد بارتولن استفاده می شود. این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و عوارض آن نسبت به بقیه روش ها بیش تر است و می تواند منجر به خونریزی و عوارض دیگر پس از جراحی شود.

عوارض کیست بارتولن
کیست بارتولن می تواند گاهی بسیار دردناک باشد اما موجب مرگ یا بیماری های شدید دیگر نمی شود. افرادی که سابقه ابتلا به این مشکل را داشته اند، ممکن است دوباره به کیست بارتولن مبتلا شوند. بسیاری از افراد که تحت عمل جراحی مارسوپیلیزیشن قرار گرفته اند، کمتر دچار عود کیست بارتولن می شوند. در کل کیست بارتولن، عوارض چندانی ندارد و در صورت ابتلا به این بیماری جای نگرانی نیست.

پیشگیری از کیست بارتولن
هیچ راه اثبات شده ای برای جلوگیری از ایجاد کیست بارتولن وجود ندارد؛ اما داشتن زندگی جنسی سالم و نداشتن روابط پرخطر، هم چنین رعایت بهداشت فردی می تواند در پیش گیری از این موضوع موثر باشد.