کیست واژن زنان، علائم تا درمان آن

کیست‌ها توده‌های کیسه مانند پر از هوا، مایع یا دیگر مواد هستند. در اغلب موارد کیست‌ها نه مُضرند و نه دردناک.
کیست‌ها از نظر اندازه طیفی گسترده دارند: از کوچک، به قدری که نمی‌توان با چشم غیر مسلح آنها را دید تا به اندازة یک پرتقال معمولی. این توده‌ها می‌توانند در هر نقطه از بدن شامل واژن ظاهر شوند.
کیست‌های واژینال می‌توانند بر اثر آسیب‌دیگی واژن در طول زایمان، تومورهای خوش‌خیم ناحیة مهبل، یا به واسطة ایجاد چربی به وجود بیایند.

انواع کیست واژینال
کیست‌های واژینال به اشکال مختلفی بروز می‌کنند. این اشکال می‌تواند موارد زیر را شامل باشد:
کیست‌های غدة بارتولین
اینها کیست‌های پر از مایعند که در غدد بارتولین شکل می‌گیرند که در ورودی مهبل جای دارند. این غدد مایعاتی را تولید می‌کنند که باعث لیز و چرب شدن لبه‌های مهبل می‌شود.
کیست‌های اینکلوژن
به طور معمول این کیست‌ها در کمرگاه دیوار واژن شکل می‌گیرند. این کیست‌ها معمولاً بسیار ریزند و نامحتمل است که فرد متوجه وجود آنها بشود. آنها در عین حال شایع‌ترین شکل کیست‌هایی هستند که در مهبل توسعه پیدا می‌کنند. این کیست‌ها ممکن است بر اثر جراحت در طول زایمان یا عمل جراحی ایجاد شوند.
کیست‌های مولرین
این کیست‌ها دیگر شکل رایج کیست هستند که در نتیجة مواد به جا مانده از رشد بچه شکل می‌گیرند. آنها در همة بخش‌های دیوار مهبل رشد می‌کنند و اغلب حاوی مخاط هستند.
کیست‌های مجرای گارتنر
این کیست‌ها می‌توانند وقتی که مجراهای رشد جنین ناپدید نمی‌شوند (در حالی که باید پس از تولد بچه این کار صورت گیرد)، بروز می‌کنند. بقایای مجراها می‌توانند به مرور زمان به کیست‌های واژینال تبدیل شوند.

علایم کیست واژینال
کیست‌های واژینال معمولاً سبب بروز علایم قابل توجهی در زنان نمی‌شوند. بسته به اندازه و محل شکل‌گیری کیست، زن ممکن است تودة کیست را احساس کند یا نکند.
اغلب اوقات این متخصص بیماری‌های زنان است که در طول معاینة متعارف خود متوجه وجود آنها می‌شود. کیست ممکن است اندازة اولیة خود را حفظ کند یا به مرور زمان بزرگ‌تر شود.
اغلب کیست‌ها دردناک نیستند. در هر حال، برخی از کیست‌های بزرگ‌تر ممکن است در طول مقاربت جنسی یا راه رفتن یا ورزش و یا گذاشتن تامپون، برای زنان تولید ناراحتی کنند.
کیست‌ها بسیار محتمل است که در صورت عفونی شدن درد ایجاد کنند. میکرب‌های نرمال پوست یا بیماری‌های جنسی واگیر ممکن است سبب شوند که کیست واژینال دچار عفونت شود که این می‌تواند به ایجاد آبسه منجر گردد.

عوارض کیست واژینال
محتمل‌ترین عارضة ناشی از یک کیست واژینال عفونتی است که سبب بروز آبسه می‌شود. آبسه مجموعة بزرگی از چرک و مایعات است که می‌تواند سبب بروز سرخی، درد و تورم شود. در صورت شکل گرفتن آبسه ممکن است که برای التیام نیاز به تخلیة آن باشد.
تعداد زیادی از باکتری‌های پوست و نیز بیماری‌های جنسی واگیر نظیر سوزاک و کلامیدیا می‌توانند سبب شوند که کیست به آبسه تبدیل شود. در موارد دیگر، باکتری‌هایی نظیر اشیرشیا کولی، که به طور معمول در روده یافت می‌شوند، می‌توانند به ایجاد آبسة بارتولین منجر شوند.

چه وقت باید به دکتر مراجعه کرد؟
زنان باید به عنوان بخشی از مراقبت سلانة معمول خود به متخصص زنان مراجعه کنند. به علاوه، این ایدة خوبی برای یک دکتر خواهد بود که هر تودة تازه‌ای در مهبل را با هدف اطمینان از خوش‌خیم بودن آن بررسی کند.
زنان باید در صورتی که یک کیست یا تودة واژینال دردناک می‌شود یا علایم عفونت در آن بروز می‌کند، به دکتر مراجعه نمایند.

درمان کیست واژینال
در اغلب موارد کیست‌های واژینال به درمان نیازی ندارند. درمان زمانی انجام می‌شود که زن دچار کیست به دلیل اندازة کیست یا عفونی شدن آن احساس ناراحتی یا درد داشته باشد.
در صورت نیاز به درمان یکی از گزینه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- آنتی‌بیوتیک: معمولاً زمانی تجویز می‌شود که کیست واژینال عفونی شده باشد یا در مواردی که آزمایش نشان ‌دهد که یک عفونت ناشی از بیماری‌های مقاربتی واگیر وجود دارد. اگر آبسه تشکیل شده و بعد به طور کامل تخلیه شده باشد، ممکن است نیازی به استفاده از آنتی‌بیوتیک نباشد.
- حمام نشیمنگاه، که شامل خیس خوردن میان‌تنة زنان در مقدار کمی آب گرم به مدت چند بار در طول روز برای 3 تا چهار روز است. این عمل می‌تواند کمک کند تا یک کیست کوچک عفونی بترکد و خشک شود، بدون اینکه مداخلة بیشتری مورد نیاز باشد.
- مارسیوپیالیزیشن، که برای کیست‌های مکرراً برگشت‌کنندة آزاردهنده استفاده می‌شود. پزشک بخیه‌هایی را در هر طرف برش تخلیه کننده می‌زند تا یک منفذ دائمی به طول حدود ۶ میلی‌متر ایجاد کند. برای تخلیة ترشحات کاتتری هم برای مدت چند روز تعبیه می‌شود که به جلوگیری از عود کمک خواهد کرد.
- برداشتن غده، که در موارد نادر کیست‌های بارتولین انجام می‌شود. به هر حال این موردی متعارف و معمول نیست.
برای کیست‌های عفونی یا بزرگ ممکن است عمل جراحی برای تخلیة آنها با هدف بیرون کشیدن محتویات کیست‌ها نیاز باشد. این عمل اغلب با استفاده از بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخشی انجام می‌شود و می‌توان آن را در مطب پزشک انجام داد.
دکتر یک برش کوچک در کیست ایجاد می‌کند که سپس تخلیه می‌شود. پس از تخلیة کیست، دکتر لولة پلاستیکی کوچکی روی محل برش قرار می‌دهد. این کار باعث می‌شود تا کیست به مدت چندین هفته با هدف تخلیة کامل، باز باقی بماند.