آموزش الفبا به کودکان، قبل از دبستان خوب است؟

آموزش الفبا قبل از دبستان باعث می‌شود که کودک در مدرسه از تکراری بودن درس خسته شود و به دلیل تفاوت در شیوه آموزشی دچار سردرگمی شود. در واقع هدف برنامه آموزشی دوره پیش دبستانی باید فقط آموزش مهارت‌های اولیه به کودکان باشد.
آموزش الفبا قبل از دبستان و با استفاده از روش‌های مختلف یکی از مسائلی است که شاید اکثر خانواده‌ها را درگیر خود کرده باشد. والدین در مواجه با این موضوع به این فکر فرو می‌روند که اگر کودک آن‌ها نیز قبل از شروع دوران ابتدایی الفبا را فرا بگیرد چقدر عالی می‌شود، ولی آیا این کار درست است؟ در این مطلب به بررسی خوب یا بد بودن آموزش الفبا قبل از دبستان، محتوای برنامه آموزشی دوره پیش از دبستان و نظر آموزش و پرورش در این باره می‌پردازیم.

آموزش الفبا قبل از دبستان خوب است یا بد؟
پاسخی که روانشناسان به این سوال داده اند این است که آموزش الفبا قبل از دبستان به کودک امری صحیح نیست ولی چه دلایلی وجود دارد که روانشناسان خانواده‌ها را از این مسئله نهی می‌کنند؟
دوران پیش از دبستان دوران بازی است
دوران قبل از دبستان زمانی است که کودک باید زمانش را صرف بازی‌های کودکانه کند نه یادگیری مباحث درسی.
دلزدگی و خستگی کودکان از مطالب تکراری
این آموزش‌ها قبل از دوران ابتدایی موجب می‌شود که با آغاز دوران مدرسه به دلیل جلو بودن کودک از سایر همکلاسی هایش از درس و کلاس زده شود و به علت تکراری بودن مطالب آموزشی، سعی در سرگرم کردن خود با روش‌های دیگری مثل شوخی کردن با دوستانش باشد.
تفاوت در شیوه آموزشی و ایجاد سردرگمی
به دلیل متفاوت بودن شیوه‌ی آموزشی قبل از مدرسه با نحوه آموزش‌های زمان مدرسه، کودک دچار سردرگمی‌ می‌شود.
کافی بودن آموزش‌های مراکز پیش دبستانی
آموزش‌های مرسوم کودک در مراکز پیش دبستانی برای کودک کافی است؛ بنابراین نیازی به شروع روند آموزش کودک قبل از مدرسه نیست.
ایجاد مزاحمت در زمان تدریس معلم
کودکانی که حروف الفبا را پیش از ورود به مدرسه یاد گرفته‌اند در زمان تدریس معلم سعی در حدس کلمات دارند و می‌خواهند اطلاعات خود را به سایر دوستانشان نشان دهند. این موضوع باعث ایجاد اختلال در روند آموزش آموزگار می‌شود.

محتوای برنامه آموزشی دوره پیش از دبستان
قبل از ورود دانش آموز به مدرسه باید دوران پیش دبستانی طی شود که این دوران مطابق با اهداف خاصی پیش می‌رود. مباحثی که در دوران پیش دبستانی مطرح می‌شوند باید منطبق بر اهداف زیر باشند و آموزش‌هایی خارج از این چهارچوب به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
۱. پرورش مهارت‌های جسمی
اولین هدف از برگزاری دوران پیش دبستانی پرورش مهارت‌های جسمی و حرکتیست. یادگیری این مهارت در قالب بازی‌های کودکانه صورت می‌گیرد؛ به عنوان مثال لی لی یکی از بازی‌های محبوب کودکانه است که به کودکان در آموزش حفظ تعادل کمک می‌کند.
۲. پرورش روحیه و رفتار عاطفی کودک
دومین هدف، پرورش روحیه و رفتار عاطفی کودک است. در بطن این آموزشات به کودک یاد داده می‌شود که چگونه احساسات و هیجان‌های خود را شناسایی کند و چگونه با دوستان خود همکاری داشته باشد. آن‌ها یاد می‌گیرند تا در زمان غم و اندوه احساس خود را به درستی نشان دهند.
۳. پرورش مهارت‌های ذهنی
هدف دیگری که آموزشات پیش دبستانی دارد، پرورش مهارت‌های ذهنیست. این آموزش‌ها موجب می‌شود دقت و تمرکز کودک بالا برود.
۴. پرورش صفات اخلاقی
مهارت چهارمی که کودک در دوران پیش دبستانی می‌آموزد، پرورش صفات و رفتار‌های اجتماعی متناسب با ارزش‌ها و هنجار‌های اجتماعیست. گوش دادن به حرف بزرگتر‌ها و احترام گذاشتن به آن‌ها از نمونه‌های این اهداف هستند.
۵. انس با قرآن
انس با قرآن هدف دیگری است که در این دوران باید مورد توجه قرار گیرد.
۶. پرورش ذوق هنری
در دوران پیش دبستانی می‌بایست کودک با ساختن انواع کاردستی‌ها آَشنا شود و توانایی تشخیص رنگ‌ها از یکدیگر را داشته باشد.
۷. آموزش مفاهیم دینی
آشنایی با خدا و مفهوم معبود، آشنایی با آداب و رسوم محلی و مذهبی از دیگر اهداف برگزاری کلاس‌های دوران پیش دبستانی است.
۸. آموزش زبان فارسی
آموزش زبان فارسی مخصوصا به کودکانی که با گویشی غیر از زبان فارسی صحبت می‌کنند ضروری است.
۹. آموزش رعایت بهداشت
در این دوران کودکان یاد می‌گیرند که به نظافت خود اهمیت دهند و از محیط زیست خود مراقبت کنند.
۱۰. پرورش هویت ملی
کودکان در دوران پیش دبستانی با نماد‌های ملی مانند پرچم و نقشه کشور آشنا می‌شوند و یاد می‌گیرند به نماد‌های ملی و آداب و رسوم ملی احترام بگذارند.

دیدگاه آموزش و پرورش درباره آموزش الفبا قبل از دبستان
از تاریخ ۲۵ شهریور سال ۹۶ بر اساس دستور وزراتی، آموزش اعداد و حروف الفبا در دوره پیش دبستانی ممنوع شد. در این دوران برنامه آموزشی باید بر یادگیری مهارت‌های زندگی مانند نظم، برقراری روابط اجتماعی، شرکت در کا‌رهای گروهی و ... تاکید داشته باشد و آموزش الفبا در این دوران باعث دلزدگی کودک در کلاس اول در زمان یادگیری خواهد شد. همچنین مهم‌ترین دلیل ممنوعیت آموزش الفبا قبل از دبستان توسط آموزش و پروش تفاوت در نحوه‌ی آموزش آن است. روش جدید آموزش حروف الفبا به کودکان بر مبنای آموزش کل به جز است. ابتدا دانش آموز شکل کلی کلمه را می‌بیند، آوا‌ها را کشف می‌کند و سپس نوشتن این آوا‌ها به دانش آموزان آموزش داده می‌شوند. برای مثال دانش آموز در هنگام نوشتن کلمه آب، آن را می‌بیند، می‌خواند و در هنگام نوشتن ابتدا این آوا‌ها را بصورت "آ" "ب"، جدا می‌کند اما در هنگام خواندن شکل دیداری آن کلی است.