مصرف کافئین در بارداری، ضرری برای جنین دارد؟

شاید اولین چیزی که هنگام بلند شدن از رختخواب دلتان می‌خواهد، چای یا قهوه است یا در یک روز گرم تابستان مشتاق نوشیدن یک بطری نوشابه باشید. بعضی‌ها شاید با خوردن یک نوشیدنی انرژی‌زا یا یک فنجان چای آرامش یابند. صرف نظر از آنچه که می‌نوشید، چیزی که بدن شما به مصرف آن تمایل دارد، یک دوز کافئین است که به شیوه‌های مختلف، افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به هر حال تمایل افراد برای نوشیدن چایی و قهوه از بین نمی‌رود. اما این موضوع در دوران بارداری اهمیت می‌یابد. سوالات چالش برانگیز این است که مصرف کافئین در بارداری تا چه حد مجاز است؟ چه مقدار قهوه یا چایی می‌توان نوشید؟ یا باید در کل مصرف کافئین در بارداری را ترک کرد؟

یک مادر باردار در یک روز چه مقدار کافئین می تواند مصرف کند؟
زنان باردار می‌توانند روزانه ۲۰۰ میلی گرم کافئین مصرف کنند که کمتر از یک فنجان قهوه است. به عبارت دیگر یک مادر باردار می‌تواند یک و نیم لیوان قهوه صاف شده یا دو لیوان قهوه فوری را هر روز بنوشد تا تمایل خود درباره مصرف کافئین در بارداری پاسخ مثبتی دهد.
اگرچه بهتر است در دوران بارداری از مصرف کافئین اجتناب کنیم، با این حال کارشناسان معتقدند که مصرف طولانی مدت کافئین به مقدار کم، مضر نیست.

اثرات افراط در مصرف کافئین در بارداری چیست؟
بدن هر فرد می‌تواند روزانه مقدار کم یا متوسط کافئین را تحمل کند. با این حال، مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند برای مادر و جنین عوارض جانبی نامناسبی را به همراه داشته باشد.

اثرات کافئین در زنان باردارچیست ؟
کافئین یک محرک است و مصرف بیش از حد آن می‌تواند فشارخون و ضربان قلب را افزایش دهد و باعث اضطراب، بی‌خوابی و اختلال در خواب شود.
کافئین نوعی دیورتیک است که باعث افزایش ادرار می‌شود و در نتیجه بدن مادر بر اثر مصرف کافئین در بارداری آب زیادی را از دست می‌دهد.
مصرف منظم کافئین باعث اعتیاد در افراد و توقف ناگهانی آن باعث ایجاد علائمی مانند خستگی، تحریک‌ پذیری، سردرد می‌شود.

اثرات کافئین بر جنین چیست؟
کافئین می‌تواند وارد جفت شود و بر اندام‌های در حال رشد جنین اثر بگذارد. همچنین کافئین اثرات زیر را به دنبال دارد:
کافئین باعث تحریک جنین می‌شود و او را به مدت طولانی فعال نگه می‌دارد.
ضربان قلب جنین را تحریک می‌کند که می‌تواند منجر به اختلالات خواب و ضربان قلب نامنظم شود.
مصرف مداوم کافئین باعث ذخیره شدن کافئین در بدن جنین می‌شود و نوزاد ممکن است پس از تولد نشانه‌هایی از قبیل استفراغ، خستگی و تحریک پذیری را در خود داشته باشد.

عوارض مصرف کافئین در بارداری چیست؟
کافئین در دوران بارداری می‌تواند به عوارض زیر منجر شود:
تولد نوزاد ناقص
اگرچه مصرف بیش از حد کافئین باعث نامنظم شدن ضربان قلب می‌شود، ولی شواهد علمی وجود ندارد که معلولیت و تغییر شکل جنین را تایید کرده‌ باشد.
سقط جنین
برخی مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که بین کافئین و سقط جنین یا زایمان زودرس جنین مرده ارتباط وجود دارد. در بررسی ۲۶ پژوهش، یافته‌ها نشان می‌دهد که مصرف کافئین در بارداری خطر از دست دادن جنین را به همراه دارد.
مطالعه دیگری نشان می‌دهد که احتمال سقط جنین در زنان بارداری که روزانه بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند، بیش از سایرین است.
یافته‌ها در یک مطالعه دیگر حاکی از این است که مصرف کافئین در بارداری تنها در صورت همراه بودن با مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر، خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد.
زایمان زودرس
اگرچه بعضی افراد معتقدند که مصرف کافئین در دوران بارداری می‌تواند زایمان زودرس را به همراه داشته باشد، ولی مطالعات نشان می‌دهند که هیچ ارتباطی بین کافئین و زایمان زودرس وجود ندارد.
تولد نوزادان کم وزن
مصرف کافئین در بارداری بیش از مقدار توصیه شده می‌تواند باعث محدودیت رشد جنین و کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد شود.
نوشیدنی های حاوی کافئین
برای اکثر مردم، کافئین مترادف با قهوه است.‌ اما آیا می‌دانید چندین نوشیدنی دیگر و مواد غذایی جامد نیز حاوی مقداری زیادی کافئین هستند؟ در حقیقت، حتی غذاهایی که به عنوان موادغذایی کافئین‌دار و بدون کافئین ذکر شده‌اند، ممکن است دارای اثرات کافئین باشند. در این مقاله لیستی از موادغذایی و نوشیدنی‌هایی که حاوی کافئین هستند را به شما معرفی می‌کنیم.
در واقع این جدول زیر یک میانگین کلی از کافئین موجود در غذاها و نوشیدنی‌ها است و با توجه به برخی عوامل ممکن است در برخی از محصولات مقادیر کافئین متفاوت باشد.

مقدار کافئین در این نوشیدنی‌ها بستگی به عوامل زیر دارد
نوع برند
روش آماده‌سازی
اندازه فنجان یا لیوان
نوع دانه قهوه و برگ چایی که در آن استفاده می‌شود
نحوه به کار گرفتن آن به عنوان مثال (اسپرسو، کاپوچینو، لاته)

داروهای حاوی کافئین
برخی از داروهای کاهش دهنده درد، بویژه داروهایی که برای سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می‌شوند حاوی کافئین هستند که برای مقابله با درد اثرات آرامش‌بخشی را به همراه دارند.
این نکته را به یاد داشته باشید قبل از مصرف دارو سعی کنید مشخصات و ترکیبات استفاده شده در دارو را بخوانید و از داروهای بدون نسخه استفاده نکنید.
قبل از مصرف هرگونه دارو با پزشک خود مشورت کنید.

آیا جایگزینی مناسبی برای قهوه در دوران بارداری وجود دارد؟
مصرف کافئین در بارداری به‌ مقدار مناسب هیچ گونه آسیبی به همراه ندارد. اما اگر به عنوان یک مادر باردار می‌خواهید مصرف کافئین خود را کاهش دهید، بهتر است از جایگزین‌های بهتر و امن‌تری که مقدار کافئین موجود در آن‌ها کم است استفاده کنید.
۱.‌چای سبز
چای سبز گیاهی کم کافئین است که به سختی دم می‌کشد و بهترین گزینه برای کم کردن مصرف کافئین در بارداری است.
۲.‌قهوه فوری
قهوه فوری را به جای قهوه تصفیه شده اانتخاب کنید. ترکیب نصف قاشق چای‌خوری قهوه فوری به همراه شیر می‌تواند گزینه بهتری نسبت به قهوه تصفیه شده باشد.
۳.‌ کافئین
کافئین در قهوه بدون کافئین، به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. مادران باردار می‌توانند با انتخاب این گزینه در دوران بارداری با خیال راحت قهوه بنوشند. مادران باردار می‌توانند گزینه‌های بدون کافئین را امتحان کنند، اما اگر نمی‌توانند به طور کامل قهوه کافئین‌دار را ترک کنند، بهتر است با استفاده منظم از چایی یا قهوه بدون کافئین به این عادت کمک کنید.
۴.‌لیمو
لیمو دارای کافئین آزادی است و به هضم، سلامتی قلب و طراوت پوست و رفع تشنگی کمک می‌کند.
۵.‌آب نارگیل
به حفظ تعادل PH و هضم غذا کمک می‌کند، ایمنی را بهبود می‌بخشد و همچنین باعث تقویت انرژی می‌شود.
۶.‌ماست یا دوغ
ماست یا دوغ در دوران بارداری برای سیستم بدن خصوصا در تابستان مناسب هستند.
۷.‌ آب گشنیز
غنی از آهن، پتاسیم، کلسیم، اسید فولیک، منیزیم و ویتامین A، K و است.

سوالات متدوال درباره مصرف کافئین در بارداری
اکنون وقت آن رسیده است تا به سوالاتی که درمورد مصرف کافئین در بارداری است، پاسخ دهیم.
۱.‌ آیا در دوران بارداری می‌ توان از قهوه بدون کافئین استفاده کرد؟
زنان باردار می‌توانند در دوران بارداری از قهوه بدون کافئین استفاده کنند؛ به خاطر اینکه این نوع قهوه حاوی مقدار کمی (۲ تا ۱۲ میلی‌گرم) کافئین است که کمتر از مقدار توصیه شده در روز است.
با این حال، این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف منابعی مانند شکلات، چای و نوشابه‌های گازدار نیزمی‌تواند کافئین روزانه را تامین کند.
۲.‌ آیا در دوران بارداری می ‌توان قهوه سرد (آیس کافی) مصرف کرد؟
نوشیدن قهوه سرد در حد اعتدال برای زنان باردار ایرادی ندارد ولی در کل این نکته را در نظر بگیرید که نباید بیشتر از مصرف روزانه کافئین مصرف کرد.
۳.‌ آیا می‌توان در اوایل بارداری قهوه خورد؟
زنان باردار در اوایل بارداری می‌توانند قهوه را مصرف کنند؛ اما مقدار مصرف کافئین موجود در قهوه نباید بیشتر از ( ۲۰۰میلی گرم) باشد.
۴.‌ آیا مصرف کافئین در اوایل بارداری می‌ تواند باعث سقط جنین شود؟
پاسخ این سوال بله است. همانطور که می‌دانید مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
۵.‌ چگونه می‌ توان در دوران بارداری از نوشیدن قهوه جلوگیری کرد؟
زنان در دوران بارداری نیازی به ترک قهوه ندارد؛ بلکه می‌تواند مصرف قهوه خود را محدود کنند.
۶.‌ آیا نوشیدن قهوه روی تست بارداری اثر دارد؟
نوشیدن قهوه هیچ گونه تاثیری بر تست بارداری ندارد. با این حال نوشیدن قهوه یا سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار آن هم به صورت افراطی باعث افزایش دفعات ادرار شده که همین موضوع می‌تواند بر نتایج آزمایش با رقیق شدن ادرار و کاهش مقدار هورمون HCG اثر بگذارد.
۷.‌ آیا در سه ماهه سوم بارداری می توان از قهوه استفاده کرد؟
نوشیدن قهوه در این سه ماهه هیچ ایرادی ندارد، مگر اینکه زنان باردار فراتر از حد توصیه شده کافئین مصرف کنند که استفاده بیش از حد آن، احتمال افت رشد جنین را افزایش می‌دهد.
اگر به عنوان یک زن باردار اهل نوشیدن چایی و کافئین نیستید، سعی کنید کلا از این کار اجتناب کنید. ولی اگر در سه وعده روزانه خود از قهوه و یا چایی استفاده می‌کنید بهتر است مصرف خود را کاهش دهید.
مادران باردار بهتر است برای جلوگیری از هر گونه عوارض جانبی و رشد سالم جنین از نوشیدنی‌های مورد علاقه خود در حد اعتدال استفاده کنند.