علائم یائسگی در زنان، چطور شدت آنها را کاهش دهیم؟

یائسگی زمانی ایجاد می‌شود که چرخه قاعدگی، دیگر رخ ندهد. اگر خانمی 12 ماه دچار علائم قاعدگی نشود؛ احتمال ایجاد یائسگی برای او وجود دارد. این حالت که در سنین 40-50 سالگی رخ می‌دهد؛ می‌تواند در سن حدود 60 سالگی هم ایجاد شود. اگر دوست دارید بدانید علائم یائسگی در زنان چیست؟ در ادامه با نی‌نی‌بان همراه باشید تا در خصوص نشانه‌های این حالت در خانم‌ها بیشتر بگوئیم.

علائم یائسگی در زنان چیست؟

یائسگی یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی است. اما علائم فیزیکی خاصی مانند گرگرفتگی دارد؛ همچنین خانم‌ها به دنبال یائسگی دچار شرایط عاطفی خاصی هم می‌شوند. انرژی آنها تحلیل می‌رود و باید به مرور سبک زندگی خود را اصلاح کنند. برای اطلاع از شرایط یائسگی باید علائم آن را بشناسید. این علائم عبارتند از:

• پریودهای نامنظم
• خشکی واژن
• گرگرفتگی
• لرز
• عرق شبانه
• مشکلات خواب
• تغییرات خلق و خوی
• افزایش وزن و کاهش متابولیسم
• کم پشت شدن موها
• خشکی پوست
• تحلیل بافت سینه

انواع علائم یائسگی در هر زن

علائم و نشانه‌های یائسگی می‌تواند در خانم‌ها، تفاوت‌هایی داشته باشد. مثلا کم‌کم بی‌نظمی‌های در پریودهای خانم ایجاد شود. جند مدت خانم پریود نشود. یک ماه در میان باشد؛ چند ماه پریود نباشد و بعد دوباره چند ماه پی‌در پی، پریود ایجاد شود. برای اطلاع از این‌که چرا پریود نشده‌اید؛ آیا باردارید یا در طی مراحل پیش یائسگی، هستید؛ می‌توانید آزمایش بارداری دهید.

مطلب پیشنهادی: یائسگی از چند سالگی شروع میشود؟

مراجعه به پزشک برای یائسگی

اگر علائم یائسگی دارید و می‌خواهید از آن مطمئن شوید باید به پزشک مراجعه کنید. در این دوران پزشک برای بررسی علائم شما انواع مراقبت‌های پزشکی مانند کولونسوکوپی، ماموگرافی، غربالگری تری گیسرید را از شما می‌خواهد.

نشانه‌های یائسگی ناشی از چیست؟

• کاهش طبیعی هورمون های تولید مثل
• جراحی خارج کردن تخمدان‌ها (اووفورکتومی)
• درآوردن رحم با جراحی (هیسترکتومی)
• شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
• نارسایی تخمدان

کاهش طبیعی هورمون های تولید مثل

با نزدیک شدن به اواخر دهه 30 زندگی، ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کم می‌شود. این هورمون‌ها می‌توانند قاعدگی را تنظیم کنند و سطح باروری خانم را افزایش دهند. در حدود 40 سالگی، دوره‌های قاعدگی‌تان ممکن است طولانی‌تر یا کوتاه‌تر، خونریزی شدیدتر یا کمتر، تناوب دوره‌ها طولانی‌تر یا کوتاه‌تر باشد. تا این‌که خانم به سن 51 سالگی برسد و در این خدود سنی، قاعدگی کم‌کم متوقف شود.

خارج کردن تخمدان‌ها با جراحی (اووفورکتومی)

تخمدان‌ها می‌توانند استروژن و پروژستورن تولید کنند. با ترشح این هورمون‌ها چرخه قاعدگی تنظیم می‌شود؛ حال اگر تخمدان‌ها به دلیل ایجاد مشکلات مشکوک به سرطان توسط جراحی برداشته شوند؛ علائم یائسگی در زنان ایجاد می‌شود.

جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی)

با انجام هیسترکتومی،دیگر پریود نمی‌شوید، اما تخمدان‌ها هنوز تخمک آزاد می‌کنند و استروژن و پروژسترون ترشح می‌شود.

شیمی درمانی و پرتودرمانی

این درمان‌های سرطان می‌توانند باعث یائسگی شوند و علائمی مانند گرگرفتگی در طول دوره درمان یا مدت کوتاهی پس از آن ایجاد کنند. ت

نارسایی تخمدان

حدود 1 درصد از زنان، یائسگی را قبل از 40 سالگی تجربه می کنند (یائسگی زودرس). یائسگی زودرس ممکن است ناشی از عدم تولید سطوح طبیعی هورمون‌های تولید مثلی توسط تخمدان‌ها باشد (نارسایی اولیه تخمدان) که می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی یا بیماری خودایمنی باشد. اغلب هیچ دلیلی برای یائسگی زودرس نمی‌توان یافت. برای این دسته از زنان، معمولاً هورمون درمانی حداقل تا سن طبیعی یائسگی به منظور محافظت از مغز، قلب و استخوان ها توصیه می‌شود.

مشکلات ناشی از نشانه‌های یائسگی زنان

پس از یائسگی، خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها در زنان افزایش می‌یابد از جمله:

• بیماری‌های قلبی و عروقی
• پوکی استخوان
• بی اختیاری ادرار
• کاهش عملکرد جنسی

بیماری‌های قلبی و عروقی

با کاهش سطح استروژن خطر بیماری‌های قلبی عرقی افزایش می‌یابد؛ این مشکل می‌تواند با انجام ورزش، داشتن رژیم غذایی مناسب، یا برخی راه‌کارهی کنترل فشار خون و کلسترول بهبود یابد.

پوکی استخوان

این وضعیت باعث می شود استخوان ها شکننده و ضعیف شوند و خطر شکستگی را افزایش دهند. در طی چند سال اول پس از یائسگی، ممکن است تراکم استخوان را به سرعت از دست بدهید و خطر پوکی استخوان را افزایش دهید. زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان به ویژه در معرض شکستگی ستون فقرات، لگن و مچ دست خود هستند.

بی اختیاری ادرار

به دنبال یائسگی بافت‌های بدن خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و شرایط غیر ارادی ادرار برای خانم ایجاد می‌شود؛ ممثلا هنگام سرفه، عطسه یا خنده، مقداری ادرار از بدن خارج می‌شود. همچنین اگر خانم استرس بگیرد؛ ادرار ناگهانی او را معذب می‌کند و نمی‌تواند خود را نگاه دارد. برای این منظور می‌توان ورزش‌هایی را انجام داد که این عضلات تقویت شوند.

مطلب پیشنهادی: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

عملکرد جنسی

بعد از یائسگی در زنان رطوبت وژن کم می‌شود. خاصیت ارتجاعی کم می‌شود. ممکن است در طول رابطه جنسی ناراحتی و خونریزی خفیفی ایجاد شود. به این ترتیب تمایل به راطه جنسی کاهش می‌یابد. به این منظور می‌توان از انواع مرطوب‌کننده‌ها و روان‌کننده‌ها یا استروژن موضعی استفاده کرد.

افزایش وزن

بسیاری از زنان در دوران گذار یائسگی و پس از یائسگی وزن اضافه می کنند زیرا متابولیسم کند می شود. شاید لازم باشد کمتر غذا بخورید و بیشتر ورزش کنید تا وزن فعلی خود را حفظ کنید.

معمولاً علائم و نشانه‌های یائسگی کافی است تا به اکثر زنان بگوییم که دوران یائسگی را شروع کرده‌اند. اگر نگران پریودهای نامنظم یا گرگرفتگی هستید، با پزشک خود صحبت کنید. در برخی موارد، ارزیابی بیشتر ممکن است توصیه شود.

تشخیص قطعی نشانه‌های یائسگی

معمولاً برای تشخیص یائسگی نیازی به آزمایش نیست. اما تحت شرایط خاصی، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطح زیر توصیه کند:

• هورمون محرک فولیکول (FSH) و استروژن (استرادیول). این هورمون‌ها با شروع دوره یائسگی کاهش می‌یابند.
• هورمون محرک تیروئید (TSH). تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) می‌تواند علائمی مشابه علائم یائسگی ایجاد کند.

مطلب پیشنهادی: یائسگی بعد از شیمی درمانی؛ دیگه پریود نمیشم؟

از بین بردن علائم یائسگی در زنان

برای از بین بردن نشانه‌های یائسگی در خانم‌ها، درمانی قطعی وجود ندارد اما برخی راه‌های ساده هستند که می‌توان به کمک آنها علائم یائسگی را در زنان کم کرد.

• هورمون درمانی
• داروهای ضد افسردگی با دوز پایین
• داروهای پوکی استخوان

هورمون درمانی

استروژن درمانی موثرترین گزینه درمانی برای تسکین گرگرفتگی یائسگی است. بسته به شرایط پزشکی شخصیو ژنتیکی بیمار می‌تواند استروژن را در کمترین دوز یا دوز خیلی بالا برای خانم‌ها تجویز کرد. یکی دیگر از هورمون‌های مفید پروژسترن است که می‌تواند از پوکی استخوانریال سرطان سینه و بیماری‌های قلبی عروقی در زنان یائسه پیش‌گیری کند.

داروهای ضد افسردگی با دوز پایین

برخی از داروهای ضد افسردگی مثلا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، می‌توانند گر گرفتگی یائسگی را کاهش دهند. یک داروی ضد افسردگی با دوز پایین برای مدیریت گرگرفتگی می‌تواند برای خانم‌هایی که نمی‌توانند استروژن مصرف کنند مفید باشد. برخی داروهای ضد تشنج هم برای درمان یائسگی مفید هستند و علائم گرگرفتگی را کاهش می‌دهند. کلونیدین (Catapres، Kapvay). کلونیدین، قرص یا چسبی که معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود، ممکن است تا حدودی گرگرفتگی را تسکین دهد.

داروهای پوکی استخوان

بسته به نیازهای فردی، پزشکان ممکن است داروهایی را برای پیشگیری یا درمان پوکی استخوان توصیه کنند. پزشک ممکن است مکمل‌های ویتامین D را برای کمک به تقویت استخوان ها تجویز کند.

در هر صورت توجه داشته باشید که قبل از اقدام به مصرف هر دارویی، حتما با پرشک متخصص زنان و زایمان، مشورت کنید.

سوالات متداول

درباره علائم یائسگی در زنان نکات اصولی را ذکر کردیم؛ شاید درباره مقابله با این علائم پرسش‌های بیشتری داشته باشید؛ در ادامه پاسخ‌ها مهم‌ترین سوال‌های کاربران را آورده‌ایم:

برای کاهش علائم گرگرفتگی بعد از یائسگی در زنان، در خانه چه کنیم؟

برای از بین بردن گرگرفتگی زنان یائسه می‌توانند در خانه کارهای ساده‌ای انجام دهند؛ از جمله این‌که ند لایه لباس بپوشند. یک لیوان آب سرد بخورید یا به مکانی خنک‌تر بروید. سعی کنید علت گرگرفتگی را پیدا کنید؛ مثلا نوشیدنی های گرم، کافئین، غذاهای تند، الکل، استرس، هوای گرم و حتی یک اتاق گرم باشد.

• برای از بین بردن کاهش ناراحتی واژن در یائسگی چه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین علائم یائسگی در زنان ناراحتی واژن است. استفاده از روان‌کننده واژینال می‌تواند این مشکل را برطرف کند. بهتر است این محصول حاوی گلیسیرین نباشد؛ اگر به مواد شیمیایی آن حساس هستید؛ ممکن است سوزش و تحریک در بدن شما افزایش یاد.

• چطور مشکل کم‌خوابی را در یائسگی برطرف کنیم؟

اگر به دلیل یائسگی خواب شما کم شده است؛ بهتر است برای مقابله با آن مصرف کافئین را کاهش دهید؛ از الکل و نوشیدنی‌های محرک، خودداری کنید. عصرها ورزش نکنید؛ زمان ورزش را به صیح موکول کنید که انرژی بدن‌تان عصرها بالا نرود و بی‌خواب شوید.

• آیا استروژن گیاهی علائم یائسگی را کاهش می‌دهد؟

یکی از موادی که برای اهش علائم یائسگی برای افراد تبلیغ می‌شود؛ استروژن گیاهی یا فیتواستروژن است. این مواد که از دسته ایزوفلاون‌ها و لیگنان‌ها هستند؛ به ترتیب در سویا، عدس، نخود و سایر حبوبات و همچنین در دانه کتان، غلات کامل و برخی میوه‌ها و سبزیجات وجود دارند. درباره اثر گذاری این ترکیبات نمی‌توان صددرصد نظر داد. باید حتما پزشک شما تشخیص دهد که این مواد برای کاهش نشانه‌های یائسگی مناسب اند یا خیر؟

• آیا مریم گلی علائم ناخوشایند یائسگی را کم می‌کند؟

مریم گلی حاوی ترکیبات مشابه استروژن است و می‌تواند علائم یائسگی را کاهش دهد. این داروی گیاهی برای کسانی که صرع یا فشار خون بالا دارند؛ نباید استفاده شود.

• آیا داروهای گیاهی علائم یائسگی را کاهش می‌دهند؟

برای کاهش نشانه‌های یائسگی و ناراحتی‌های ناشی از آن می‌توانید از یک پزشک کمک بگیرید. مصرف خودسرانه داروهای گیاهی می‌تواند علائم یائسگی را در شما بیشتر کند.

جمع بندی

خانم‌ها در سنین حدود 40-60 سالگی و به طور متوسط در 51 سالگی، دچار نشانه‌های یائسگی می‌شوند. علائم یائسگی در زنان بسیار متفاوت‌اند و می‌توانند سبب ناراحتی خانم شوند. اگر شما هم در این سنین هستید و علائمی که در بالا ذکر کردیم را دارید باید زیر نظر یک پزشک متخصص زنان، برای کاهش شدت این علائم تلاش کنید.