روز بهداشت قاعدگی، مواردی که شاید ندانید!

یک روز معمولی است؛ مثل همه روزها. لباس می‌پوشید، کیفتان را بر می‌دارید و از خانه می‌زنید بیرون برای انجام کارهای روزمره‌تان. اما چند دقیقه بعد دردی عمیق تمام ناحیه شکمتان را در بر می‌گیرد و عرق سردی روی بدنتان می‌نشاند. به اطرافتان نگاه می‌کنید اما هیچ سرویس بهداشتی نمی‌بینید. حالا آن درد جای خودش را به یک ترس می‌دهد که مبادا لکه‌های قرمز روی لباستان پدیدار شود و بی‌آبرو شوید!
امروز هفتم خردادماه، روز جهانی «بهداشت قاعدگی» است؛ همان چیزی که خیلی از زن‌ها به نشانه شرم و حیا پنهانش می‌کنند اما بسیاری از کشورهای دنیا در چنین روزی همایش‌ها و سمینارهای مهمی درباره آن برگزار و از موضوع مهم بهداشت قاعدگی صحبت می‌کنند.
این روز در ۲۸ ماه می توسط انجمن NGO WASH مستقر در برلین آلمان به نام روز جهانی بهداشت قاعدگی نام‌گذاری شده است. چون ماه می پنجمین ماه سال است و بسیاری از بانوان هم به طور متوسط پنج روز در هر ماه دچار خونریزی می‌شوند و چرخه قاعدگی بانوان معمولاً ۲۸ روز است، ۲۸ ماه می به‌عنوان نمادی برای توجه به بهداشت قاعدگی انتخاب شده است تا زن‌های جهان در این‌باره حرف بزنند.

اما زن‌ها برای این عادت ماهانه هنوز که هنوز است با مصائب زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. اما چه مصائبی؟
فرزانه ۲۸ ساله می‌گوید: «مهم‌ترین مسئله من این است که هیچ‌کس خودش را موظف نمی‌داند در دستشویی‌های عمومی در سطح شهر یا حتی سرویس‌های بهداشتی سازمان‌ها، رستوران‌ها و … نوار بهداشتی یا دستمال کاغذی قرار دهد. در حالی که این موضوع در همه جای جهان حل شده و جزء هزینه‌کردهای عادی برای هر سازمانی محسوب می‌شود. در ایران هیچ‌کس متوجه نیست که وجود دستمال کاغذی و نوار بهداشتی در دستشویی به اندازه مایع دستشویی مهم است. متأسفانه ما زن‌ها نه تنها در این‌باره صحبت نمی‌کنیم بلکه انتظار هم نداریم کسی این کار را برایمان انجام دهد. همه فکر می‌کنند که ما موظف هستیم حتماً در کیف دوشی‌مان یک عدد نوار بهداشتی داشته باشیم اما من می‌گویم وقتی قرار نیست سرویس‌های بهداشتی به این نیازهای مهم توجه داشته باشند پس دلیل تفکیک جنسی سرویس‌های بهداشتی چیست؟ مگر یکی از دلایل تفکیک این نیست که نیازهای زن و مرد با هم فرق دارند؟ آیا واقعاً نصب پلاک زنانه و مردانه سر در سرویس‌های بهداشتی دغدغه ماست؟
من یک روز در رستورانی پریود شدم و به سرعت به سمت سرویس بهداشتی رفتم اما در سرویس زنانه حتی دستمال کاغذی هم نبود. من از این بابت به مدیر رستوران اعتراض کردم و به او گفتم وظیفه شماست که در سرویس بهداشتی زنانه نیازهای زنان را پیش‌بینی کنید اما او یک‌جوری با تعجب به من نگاه کرد که انگار دارم چه حرف عجیبی می‌زنم! حتی دوستم که با من بود و اتفاقاً او هم دختر بود از این اعتراض من تعجب کرد. متأسفانه در کشور ما تعداد دستشویی‌هایی زنانه بسیار کم است و آن تعداد کم هم بدون امکانات هستند. حرف من این است که هر کس مسئول سازمانی می‌شود به نیازهای زنان فکر کند و متوجه شود که نوار بهداشتی به اندازه مایع دستشویی مهم است!»
«باران» که یک مهندس نساجی است هم از دغدغه‌هایش برایمان می‌گوید: «بارها برایم پیش آمده است که برای سرکشی به کارخانه که محیطی مردانه است رفته‌ام و آنجا پریود شده‌ام و تقریباً توان راه رفتن را از دست داده‌ام. رنگ صورتم می‌پرد و از درد به خودم می‌پیچم و نمی‌توانم به هیچ‌کس بگویم چه اتفاقی برایم افتاده! بارها وقتی در این شرایط قرار گرفته‌ام، مدیرم رو به من گفته که خانم مهندس! چرا امروز متمرکز نیستید؟ و من مجبورم لبخند بزنم و همه چیز را عادی جلوه دهم. در صورتی که اگر یک مریضی بود می‌توانستم با صدای بلند اعلام کنم که مثلاً سرم درد می‌کند اما هیچ زنی نمی‌تواند فریاد بزند که من امروز پریودم؛ دست از سرم بردارید! البته من در زندگی شخصی با همسرم هم این مشکل را دارم. همسرم پس از ۱۰ سال زندگی مشترک هنوز نمی‌داند در این دوران باید بیشتر مراعات حال من را بکند و سر مسائل کوچک با من نجنگد.»
«سیما» اما برای من یک خاطره تعریف می‌کند: «یک بار در محل کارم پریود شدم و مثل همیشه قرص پروفن خوردم تا بتوانم به کارهایم برسم و کسی متوجه درد و حال بدم نشود اما واقعاً نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که بعد از خوردن قرص یک‌دفعه بدنم خشک شد و نتوانستم هیچ حرکتی بکنم. همکارانم با اورژانس تماس گرفتند و وقتی تکنسین‌ها بالای سرم آمدند فکر کردند که من باردار هستم و در این‌باره از من سوال پرسیدند. در آن لحظه تمام همکاران آقا دورم جمع شده بودند و مکالمه من را با تکنسین‌ها می‌شنیدند و هیچ‌کدام به حریم شخصی من احترام نگذاشتند تا معالجه‌ام راحت انجام شود. تا جایی که تکنسین‌ها از آقایان همکارم خواستند مرا تنها بگذارند. در حالی که این همان آقایانی هستند که ما وقتی پریود هستیم خجالت می‌کشیم دردمان را به آنها بگوییم یا حتی از آنها به خاطر مشکلات عادت ماهانه مرخصی بگیریم.»
این روایت‌ها بخش بسیار کوچکی از چالش‌های زنان درباره قاعدگی هستند و زنان زیادی در اطراف ما بابت این چرخه بسیار متداول که نشان‌دهنده سلامت جسمی یک زن است، خجالت‌زده هستند و از صحبت کردن درباره آن شرم دارند. اما آنچه که همه خانم‌ها باید بدانند این است که این فرایند به‌طور طبیعی در دوران باروری جنسی پستانداران ماده رخ می‌دهد و هیچ اتفاق عجیب، شرم‌آور و ترسناکی نیست.