صحبت کردن کودکان، عوامل موثر

فصاحت و روانی کلام به روان و هموار بودن صداها ، سیلابها ، کلمات و عبارات هنگام صحبت کردن ، اطلاق می شود . وقتی کودک نتواند روان صحبت کند ، واژه ایی مثل لکنت داشتن ، من من کردن و آشفتگی کلامی استفاده میشود . ممکن است سخن گفتنش روان نباشد وقتی سعی می کند به آنچه میخواهد بگوید فکر کند و کلمات را با ترتیب و توالی درست در کنار هم استفاده کند .

چرا روان صحبت کردن مهم است؟
روان صحبت کردن ، برای بازگویی اطلاعات و اجتماعی شدن مهم است هرچه گفتار فاقد سلالت و روانی باشد در نتیجه برای گوینده کار سخت تر است و هم چنین شنونده هم برای شرکت در محاوره ایی آسان و موثر مشکل دارد .
مهم است کودک بتواند روان صحبت کند تا برای بیان نیازها و خواسته هایش و ایده ها و افکارش از این قابلیت استفاده کند . وقتی کودک روان صحبت نکند نمی تواند پیامش را به دیگران متنقل کند که این سبب سرخوردگی و ناکامی او خواهد شد .
در سن مدرسه روان صحبت کردن ، هنگام بلند خواندن و پاسخ به سئوالات جلوی کلاس و دوست یابی ، حائز اهمیت است . کودکان بین سنین ۳ و ۵ سال ممکن است دوره عدم سلالت گفتاری طبیعی را تجربه کنند . معمولا با تکرار کل کلمه یا صداهای ابتدایی ( مثلا من من من بیسکویت میخواهم ) توصیف شود . به نظر میرسد این حالت به این دلیل رخ میدهد که وقتی کودک زبان جدیدی را به سرعت دریافت می کند " ناروانی طبیعی " خواهد داشت زیرا به زمان بیشتری برای ساخت و تلفظ کلمه نیاز خواهد داشت . در طول این دوره نا روانی طبیعی گفتاری ، کودک خودش متوجه نمی شود که روان صحبت نمی کند و البته این اختلالات در کلام ، غالب نیست ( برای مثال تقریبا ۵ مورد اختلال روانی گفتاری در هر ۱۰۰ کلمه رخ میدهد ) .

پایه های سازنده لازم برای پیشرفت در روان صحبت کردن چیست؟
شنیدن
توجه و تمرکز : توجه و تمرکز : تلاش مداوم ، انجام فعالیت بدون حواس پرتی و ادامه کار با تخصیص زمان کافی برای اتمام کار .
زبان درکی : درک زبان
زبان بیانی ( استفاده از زبان ) : استفاده از زبان از طریق سخن گفتن ، نشان دادن یا شکلهای ارتباطی دیگر برای بیان خواسته ها ، ایده ها و افکار .
مهارتهای بازی : شرکت داوطلبانه در فعالیتهای خود انگیزشی که معمولا با لذت و شادی همراه است و لزوما هدف محور نیست.
تولید : وضوح صداها و زبان گفتاری

چطور میتوانم بگویم مشکلاتی در رابطه با روان صحبت کردن وجود دارد؟
اگر کودک مشکلاتی برای روان صحبت کردن داشته باشد ممکن است :
وقتی نتواند با تلاش زیاد از کلمات درست استفاده کند ، ناامید و مایوس می شود.
به نظر میرسد مدت زمان زیادی درگیر کلمات است.
در سخنانش سیلابها ، صداها و عبارات را مدام تکرار می کند.
مکث ها و شروعهای متعددی در گفتارش دارد ، در واقع فاقد جریان منظمی است و به اینصورت دنبال کردن و درک حرفهایش سخت است .
از بین کلماتی که سخت به نظر میرسند و یا ممکن است در تلفظشان درگیر مشکل شود ، خودداری می کند .
از صحبت کردن خودداری می کند زیرا در برقراری ارتباط با سلالت و روانی با دیگران مشکل دارد.
در هنگام صدا کشی کلمه و دست زدن برای بخش کردن صداها یا روی پا زدن ، رفتارهای مناسبی نشان نمی دهد .
وقتی در مورد چیزی که میخواهد بگوید فکر می کند زیاد از کلمه های ، آم ، ا و یا او استفاده می کند .
در حین صحبت کردن ، مدام عباراتی را تکرار میکند .

چه مشکلات دیگری میتواند اتفاق بیافتد وقتی کودک مشکلاتی در روان صحبت کردن دارد؟
وقتی کودک مشکلات روان صحبت کردن دارد ، ممکن است مشکلاتی در این موارد هم مشهود باشد :
اعتماد به نفس و عزت نفس
مهارتهای اجتماعی و درست ارتباط برقرار کردن با دیگران
ناکامی ( برای مثال نمی تواند آنچه میخواهد را بیان کند )
در انجام تکالیف شفاهی مدرسه ( برای مثال کودک از ایستادن جلوی کلاس خودداری می کند )
برنامه ریزی و ترتیب دهی ( مراحل پشت سر هم انجام کار )
تولید( وضوح کلام )
استفاده از کلمات ( زبان بیانی ) و زبان ( زبان درکی )

برای بهبود مهارت روان صحبت کردن چه کاری می توان انجام داد؟
ارزیابی گفتار درمانی : به عنوان مداخله اولیه برای کمک به کودکی که لکنت دارد بسیار مهم است.
کار مشارکتی و ارتباط برقرار کردن با پرسنل پیش دبستانی یا مدرسه با توجه به ماهیت مشکل روان صحبت کردن . اهداف ارتباطی مشترکی را مشخص کنید و استراتژی هایی برای کمک به روان صحبت کردن کودک در پیش دبستانی یا مدرسه ارتقا دهید .
کودک را در موقعیت اجرای نمایشی قرار ندهید : از قرار دادن کودک در موقعیت هایی که برای پاسخ به سئوال همه توجهات معطوف به اوست خودداری کنید مخصوصا در حضور افرادی که کودک با آنها آشنا نیست که در این صورت اضطراب و در نهایت لکنت کودک بیشتر خواهد شد.
مقیاس گفتاری آرامتری را مدلسازی کنید : با سرعت کندتری صحبت کنید و مکثهای منظمی هنگام صحبت کردن با کودک داشته باشد کودک از این مقیاس گفتاری که برایش مدلسازی می کنید تبعیت می کند و در نتیجه به روان صحبت کردن او کمک می کند .
کم کردن صدای پس زمینه در خانه ( مثل خاموش کردن تلویزیون یا رادیو ) وقتی با کودک صحبت می کنید.
صحبت او را قطع نکنید : حتی وقتی کودک لکنت زبان دارد ، با گفتن عباراتی مثل آرامتر صحبت کن و یا دوباره بگو ، میان حرفش نپرید و حرفهایش را قطع نکنید.
هرگز به کودک نگویید آرام حرف بزن بلکه نفس عمیقی بکشید و کمی در مورد آنچه کودک میگوید فکر کنید قبل از اینکه اضطراب کودک را تشدید کنید .

چه فعالیتهایی میتواند روان صحبت کردن را بهبود بخشد؟
رو در رو : وقتی به صحبتهای کودک گوش میدهید در حالت رو در رو قرار بگیرید تا آنها متوجه شوند زمان کافی برای انتقال پیامشان دارند و شما به آنها گوش میدهید .
کم کردن سئوالات : اعضای خانواده را تشویق کنید به نوبت با هم صحبت کنند در نتیجه کودکان روانتر صحبت خواهند کرد اگر نگران نباشند که دیگران حرفشهایش را قطع کنند .
تعیین زمان صحبت : زمان خاصی برا هر روز مقر کنید جاییکه فقط شما و کودک با هم در تعامل هستید . فعالیتهایی مثل بازی با عروسکها ، کتاب خواندن و صحبت در مورد کارهایی که در طول روز انجام داده ، را انجام دهید .
گوش دادن به صحبتهای کودک ، به او اطمینان میدهد که به محتوای آنچه میگوید توجه می کنید نه اینکه چطور می گوید . دقت کنید واکنش منفی ( مثل حالت چهره ، ژست ) نسبت به عدم روانی گفتاری که ممکن است بشنوید ، نشان ندهید .

چرا باید به دنبال درمان باشم اگر متوجه شوم کودکم مشکلاتی برای روان صحبت کردن دارد؟
مداخلات درمانی برای کمک به کودک با توجه به موارد زیر حائز اهمیت است :
بهبود توانایی کودک برای صحبت کردن بدون تکرار کلمات و صداها
بهبود توانایی کودک برای شرکت در تعاملات با دوستان و بزرگترها
کم کردن سرخوردگی و ناامیدی برای کودکانی که در بیان پیامها در محیط خانه یا مدرسه مشکل دارند.
کمک به تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس
اگر درمان نشده باقی بماند ، مشکلات روان صحبت کردن سبب بروز چه مشکلات دیگری خواهد شد.
وقتی کودک مشکلاتی برای روان صحبت کردن دارد ، ممکن است در این موارد هم مشکل داشته باشد :
در دوست یابی و شرکت در تعاملات مثبت اجتماعی با دیگران
مشارکت با افراد غریبه در موقیعت های مختلف( مثل کمک خواستن در فروشگاه ، سفارش دادن در رستوران ، صحبت با تلفن )
ارتباط برقرار کردن با دیگران در کلاس که میتواند به عملکرد ضعیف هم مربوط باشد.
ارتباط برقرار کردن با دیگران در مجموعه های اجتماعی ( زمین بازی ) که با انزوای اجتماعی و عزت نفس پایین ارتباط دارد .

چه نوع درمانی برای مشکلات روان صحبت کردن پیشنهاد می شود؟
اگر کودک مشکلاتی در ارتباط با روان صحبت کردن دارد ، مشاوره با گفتار درمانگر توصیه میشود .