تربیت کودک جسور، کار خاصی لازم دارد؟

جسارت در کودکان بسته به شرایط کودک، هم یک ویژگی مثبت و هم یک ویژگی منفی در آنان است. بعضی از بچه های عصبانی و پرخاشگر، کودکان دیگر را کتک می زنند، ولی بعضی دیگر سعی می کنند از این انرژی در راه درستی استفاده کنند.
یک کودک جسور از چیزی نمی ترسد و ریسک می کند تا چیزهای بیشتری را بفهمد. گاهی اوقات نیز او بی دقت می شود. گاهی به خاطر تلاش زیادی که می کند در درس هایش موفق است ولی گاهی در مدرسه به خاطر کارهای بد، عقب می افتد.
معمولاً وقتی بچه ها از جسارت خودشان در راه درستی استفاده می کنند والدین از دست آنها ناراحت و عصبانی نمی شوند. کودک به خاطر جسارت، پر انرژی بودن و فعال بودنش تشویق می شود. والدین از این می ترسند که مبادا کودک جسورشان قلدر شود و به دیگران زور بگوید.
بچه های جسور و پر انرژی وقتی به مدرسه می روند آرام تر می شوند، چون بیشتر به فکر انجام کارهای مدرسه هستند و انرژی خودشان را صرف یادگیری، بازی با بچه ها و انجام کارهای مدرسه می کنند.
با این وجود بعضی از بچه ها حالت تدافعی به خودشان می گیرند و با دیگران خشونت رفتار می کنند. والدین باید مراقب فرزندشان باشند و نگذارند او دیگران را اذیت کند.
اول اینکه مادر باید به کودکش بگوید که چه کاری درست و چه کاری نادرست است. اگر مادر همیشه حرفش یکی نباشد، کودک نمی داند که کاری انجام داده، درست است یا نه. بعضی از مادران وقتی کودکشان خشونت به خرج می دهد به دیگران می گویند پسربچه ها همین طور هستند؛ اما اگر این حرف را پیش کودک بزنید، او متوجه رفتار بدش نمی شود.
به کودک بگویید که کتک زدن، دعوا کردن و حرف بد زدن کار بدی است و هرگز به او اجازه ندهید با دیگران اینگونه رفتار کند. مادر باید سعی کند که بفهمد دلیل بد رفتاری های کودکش چیست.
شاید کودک از رفتار خود شما در خانه الگو می گیرد. اگر پدر و مادر جلوی بچه ها با هم دعوا کنند بچه ها نیز از آنها یاد می گیرند و با خواهر و برادرشان یا دوستانشان دعوا می کنند.
گاهی اوقات کودک احساس می کند که نمی تواند جلوی شما با کسی دعوا کند، در نتیجه این کار را مخفیانه انجام می دهد. گاهی نیز کودک به خاطر این که احساس می کند والدینش به حرف های او توجه ندارند و خواسته هایش را برآورده نمی کند، دست به خشونت می زند.
بعضی از بچه ها به خاطر مشکلاتی که در مدرسه دارند یا به دلیل اینکه احساس حقارت می کنند دست به خشونت می زنند. آنها به دیگران حمله می کنند تا نشان دهند قدرتمند هستند.
بچه ها وقتی احساس می کنند که پدر یا مادرشان بین آنها تبعیض قائل می شود و یا وقتی والدین آنها با کودک بدرفتاری می کنند او نیز با خواهر یا برادرش بدرفتاری می کند.
گاهی اوقات پی بردن به ریشۀ مشکلات و پرخاشگری بچه ها کار مشکلی است. اگر رفتارهای خشونت آمیز بچه ها ادامه پیدا کرد، بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید.
ولی در بیشتر شرایط شما می توانید با رفتار درست خودتان با کودک مانع پرخاشگری او شوید. کودک می تواند از رفتارهای شما الگو بگیرد و خشونت خودش را با روش های بهتری تخلیه کند.
اگر کودک شما خشن است سعی کنید تو را به فعالیت های فیزیکی مثل فوتبال، والیبال و ... تشویق کنید تا او بتواند انرژی هایش را تخلیه کند. وقتی کودک عصبانی است به جای اینکه دوستش را بزند، عصبانیت خودش را با ضربه زدن به توپ تخلیه می کند.
با کودک دربارۀ اینکه چگونه می تواند احساسات خودش را تخلیه کند حرف بزنید. مثلاً به او بگویید وقتی از دست برادرش عصبانی است نباید او را کتک بزند، بلکه با حرف هایش می تواند آرام بگیرد. به او بگویید وقتی از دست کسی عصبانی می شود، او را کتک نزند و برای کمک گرفتن پیش شما بیاید.
برای کودکتان الگوی مناسبی باشید و به او یاد دهید که وقتی دچار خشم و عصبانیت می شوید، چگونه احساسات خودتان را کنترل و آرام می کنید. مثلاً پیاده روی می کنید و از خانه بیرون می روید تا عصبانیتتان فروکش کند.
بچه ها از والدین شان الگو می گیرند. اگر شما بتوانید خشمتان را کنترل کنید، کودک از شما یاد می گیرد. وقتی کودکتان با بچه های دیگر است او را تحت نظر بگیرید.
گاهی کودک وقتی با بچه های دیگر بازی می کند به آنها حمله می کند، لباس دوستش را می کشد، با آنها کشتی می گیرد و یا به آنها حرف بد می زند. اگر خشونت های کودک خیلی شدید نبود، در کار آنها دخالت نکنید. اما اگر خشونت های کودک تان زیاد بود باید ملاحظه کنید، چون بچه های دیگر دوست ندارند کسی با آنها اینگونه رفتار کند.
وقتی کار بچه ها به خشونت و دعوا کشیده می شود توجه آنها را به چیز و یا کار دیگری جلب کنید؛ مثلاً به آنها خوراکی بدهید و یا از آنها بخواهید بازی جدیدی را دنبال کنند.
اگر این کارتان نیز فایده ای نداشت، باید به کودکتان بگویید که مراقب رفتارش باشد و با دوستانش بدرفتاری نکند. شما هم باید خودتان را عصبانی نشان دهید و با او قاطعانه حرف بزنید و هم لحنی مهربان داشته باشید و به او کمک کنید دست از رفتار بدش بردارد.
شاید کودک هنوز توانایی کنترل خشم خودش را ندارد و نمی تواند رفتارش را تغییر دهد. شما باید الگوی خوبی باشید تا کم کم یاد بگیرد خشم و عصبانیت خودش را کنترل کند.