دمنوش های گیاهی در بارداری، خوب یا بد؟

در مورد مصرف چای و دمنوش های گیاهی در دوران بارداری چه می دانی؟ بسیاری از زنان باردار در مصرف کافئین، الکل و نیکوتین دقت زیادی می کنند، اما هیچ توجهی به میزان نوشیدن چای و دمنوش های گیاهی ندارند. بعضی از دمنوش های گیاهی مثل یک داروی قوی هستند و گاهی برای مادر یا جنین عوارض جانبی دارند. بیشتر محتویات موجود در دمنوش های گیاهی در صورت مصرف کم یا گاه به گاه، بی خطرند؛ اما برخی از انواع آن ها می توانند برای سلامتی مضر باشند. متأسفانه تا به حال تحقیقات کاملی در مورد مزایا و مضرات انواع دمنوش های گیاهی انجام نشده و ما به طور دقیق نمی دانیم که کدامیک از انواع آنها ممکن است عوارض داشته باشند؛ بنابراین در دوران بارداری قبل از مصرف هر نوع دمنوش یا چای طبیعی با پزشک متخصص ات مشورت کن.
بیشتر گیاهانی که سازمان غذا و دارو آنها را به عنوان ماده غذایی، سالم و امن معرفی کرده است، احتمالاً در استفاده به عنوان چای و دمنوش نیز برای مادر و جنین امن و بی خطر هستند. اما دوباره این نکته را تأکید می کنم که گرچه مصرف دمنوش های گیاهی مثل نعنا فلفلی و آویشن، در مقدار کم و گاه به گاه می تواند برای دوران بارداری یا شیردهی مناسب باشد، اما مصرف مقدار زیاد از هر نوع ماده طبیعی به صورت دمنوش، ممکن است در این دوران آسیب هایی را به دنبال داشته باشد. گیاهان وقتی به صورت چای و دمنوش استفاده می شوند، بسیار غلیظ تر از حالت عادی آنها در غذا، به بدن وارد می شوند که به همین دلیل ممکن است مصرف خود آن گیاه بی خطر و امن باشد، اما مصرف عصاره یا دم کشیده آن مضر باشد.
این لیست کامل نیست؛ بنابراین برای مراقبت بیشتر همواره با پزشک ات در ارتباط باش. یادت باشد که مصرف کم این مواد گیاهی در غذا، مثل رزماری یا مریم گلی، مانعی ندارد، چرا که میزان استفاده از آنها در غذا بسیار کمتر از میزان مصرف آنها در دمنوش است و همچنین عملیات دم کشیدن دمنوش و چای، سبب تغلیظ و تقویت مواد شیمیایی موجود در این گیاهان می شود.
مصرف بعضی از گیاهان به صورت دمنوش و چای ممکن است خطر سقط جنین، زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد به هنگام تولد را افزایش دهد. اگر باردار یا شیرده هستی، از مصرف این گیاهان خودداری کن: یونجه، علف لیمو، ریشه شیرین بیان، برگ گزنه، گل ساعتی، پونه، بابونه رومی، رزماری، مریم گلی، کامفری (یک گیاه اوراسیایی از خانواده گل گاوزبان)، دونگ کوای (یک گیاه معطر از خانواده جعفری)، افدرا، داروش اروپایی، هیبسوس (گیاهی از خانواده گل ختمی)، هورهاوند (گیاهی معطر از خانواده نعنا)، کاوا (گیاهی از خانواده فلفل)، نخل اره ای و بومادران.
در فروشگاه ها دمنوش های بسته بندی شده با برچسب "مخصوص زنان باردار" ارائه می شوند که گرچه تولید کنندگان آنها ادعای سلامتی و امنیت این نوع محصولات برای مادر و جنین را دارند، هیج تضمینی برای این ماجرا وجود ندارد و ممکن است در نهایت سبب آسیب به تو یا نوزاد دلبندت شوند. این چای های بسته بندی شده بعضاً دارای گیاهانی مثل یونجه، دانه رازیانه، علف لیمو، گل شاه پسند، گزنه، برگ رزبری قرمز، رزهیپ و توت فرنگی هستند که همه این ها، همانطور که قبل تر گفتیم، برای مصرف مادران باردار مناسب نیستند. به عنوان مثال برگ گزنه می تواند باعث تحریک رحم و امکان سقط جنین شود.
همچنین زنجبیل برای سهولت و از بین بردن بی حالی و مریضی صبحگاهی مادر در دوران بارداری بسیار مناسب است. با این حال برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف زنجبیل ممکن است بر هورمون های جنسی جنین تأثیر منفی داشته باشد و خطر خونریزی واژینال در طول بارداری را افزایش دهد. بنابراین قبل از مصرف زنجبیل هم با پزشک متخصص ات مشورت کن.
بهترین کار این است که خودت در خانه دمنوش های طبیعی درست کنی! مثلاً می توانی با اضافه کردن عسل، آبمیوه، میخک یا دارچین به آب جوش، چای سیاه یا چای سبز، یک دمنوش عالی و مناسب برای دوران بارداری تهیه کنی و از نوشیدن آن لذت ببری.