زگیل تناسلی یا اچ پی وی، لازم است بدانید

زگیل علاوه بر این که ظاهر زشتی دارد، همیشه دلهره­آور است چرا که معلوم نیست به چه علتی روی پوست ظاهر می­شود و تا به پزشک مراجعه نشود، آرام و قرار نداریم البته اگر این زگیل در نواحی حساسی از بدن مثل ناحیه تناسلی بروید، قطعا نگرانی­های فرد را چند برابر می­کند؛ به خصوص که شنیده­ایم زگیل تناسلی می­تواند عامل ابتلا به سرطان دهانه رحم باشد؟ اگر نمی­دانید زگیل تناسلی چیست، چرا ایجاد می­شود و برای جلوگیری از دچار شدن به آن چه باید کرد و این که آیا تمام زگیل­های تناسلی منجر به سرطان دهانه رحم می­شوند یا خیر، گفت­وگوی ما با دکتر شیرین نیرومنش، متخصص زنان، زایمان و نازایی و فلوشیب پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، معاون آموزش و پژوهش بیمارستان یاس و رئیس بخش حاملگی­های پرخطر را بخوانید.

یک ویروس دردسرساز
ویروسی به نام HPV (Human Papiloma Virus) وجود دارد که انواع و اقسام مختلف دارند. ویروس­های «HPV» در دسته ویروس­های جنسی قرار می­گیرند یعنی از راه تماس جنسی منتقل می­شوند و از نظر آزمایشگاه و از روی (DNA) با شماره مشخص می­شوند: مثلا ویروس «HPV۱۶» یا «HPV۱۸» و … که به دو نوع پرخطر و کم خطر هم تقسیم می­شوند ویروس­های کم­خطر عامل زگیل تناسلی هستند؛ ضایعات برجسته که ممکن است متعدد باشند یا به صورت تگ و حتی به اندازه چند میلی­متر باشند که می­تواند رشد کرده و به اندازه یک توده چند سانتی­متری در ناحیه تناسلی فرد باشد و معمولا از طریق جنسی، اگر خراش یا بریدگی روی پوست باشد، از راه تناسلی یا حتی از طریق وسایل آلوده منتقل می­شود اما این ویروس­های کم­خطر (HPV) معمولا احتمال ابتلا به سرطان ندارند اما ویروس­های پرخطر (HPV) به خصوص ویروس­های شماره ۱۶ و ۱۸ می­توانند احتمال خطر بروز سرطان دهانه رحم و همین­طور چند سرطان مرتبط با روده بزرگ را تا حدی افزایش دهند.

سپری ایمن در برابر HPV
البته بیش از ۱۰ سال است که واکسنی به نام «HPV» در دنیا کشف شده که می­تواند از ابتلا به سرطان دهانه رحم جلوگیری کند اما باید قبل از اولین رابطه زناشویی فرد تزریق شود تا به طور ۱۰۰ درصد ایمنی لازم در برابر این بیماری را ایجاد کند. این واکسن که با نام تجاری «گارداسیل» شناخته شده، قبلا فقط به خاطر قیمتش در دسترس همه افراد نبود، چرا که تزریق هر سه نوبت این واکسن حدود یک میلیون تومان هزینه دارد؛ با این حال بسیاری از خانواده ها توان تهیه­اش را داشتند، ضمن این که هزینه این واکسن بسیار کمتر از هزینه درمان بیماری­هایی است که بر اثر ویروس (HPV) ممکن است ایجاد شود.

نحوه ایمن ­سازی در کشورهای دیگر
در بسیاری از کشورهای دنیا واکسن (HPV) حتی در هشت تا نه سالگی برای دخترها تزریق می­شود؛ ما هم توصیه می­کنیم افراد قبل از ازدواج این واکسن را تزریق کنند این واکسن باید در سه نوبت تزریق شود؛ هر وقت اولین نوبت واکسن تزریق شد، دومین نوبت واکسن باید دو ماه بعد و سومین نوبتش شش ماه بعد تزریق شود و ایمنی کامل در برابر ویروس (HPV)، یکی دو ماه بعد از تزریق سومین نوبت واکسن ایجاد می­شود. متاسفانه در حال حاضر آلودگی به ویروس (HPV) و زگیل تناسلی در کشورمان بسیار شایع شده و توصیه می­شود در شهرهایی که واکسن (HPV) در دسترس است، حتما قبل از ازدواج تزریق شود، چرا که می­تواند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را مقداری افزایش دهد.
گاهی افراد ممکن است همزمان ویروس (HPV) کم­خطر و پرخطر را با هم داشته باشند. بنابراین هم دچار زگیل تناسلی می­شوند وهم دچار سرطان دهانه رحم یا بعضی سرطان­های مقعدی و روده بزرگ خواهند شد.

زگیل تناسلی یعنی سرطان؟
البته این­طور نیست که هرکس به این ویروس آلوده شود، حتما به سرطان دهانه رحم هم دچار شود. حتی ممکن است این ویروس در بدن خود به خود از بین برود و هم می­تواند سال­های سال در بدن فرد باقی بماند و با هر تماس جنسی منتقل شود اگر زوجی قبل از ازدواج تجربه هیچ نوع رابطه جنسی نداشته باشند و هیچ کدام به خاطر تماس با لوازم آلوده، دچار (HPV) نشده باشند و بعد از ازدواج هم به هم وفادار بمانند، می­توان گفت احتمال ابتلا به ویروس (HPV) تقریبا صفر است. ضمن این که گاهی در دوره عقد و نامزدی، یا حتی کسانی که چند سال از ازدواجشان می­گذرد، دچار ویروس (HPV) میشوند و این موضوع باعث بی­اعتمادی زوج به هم می­شود اما نکته قابل توجه این است که ویروس (HPV) می­تواند مدت­ها در بدن فرد بدون علامت باقی بماند و منتقل هم نشود؛ یعنی دوره کمون و نهفتگی دارد و معمولا بازه­های زمانی متفاوتی برای آن ذکر می­شود که از دو هفته تا هشت ماه است اما عموم افراد مبتلا به آن، دو تا سه ماه بعد از ابتلا به (HPV) دچار زگیل تناسلی می­شوند. بنابراین افرادی (به خصوص آقایان) که قبل از ازدواج رابطه جنسی بدون محافظت را تجربه می­کنند، ممکن است به این ویروس آلوده شده و بدون علامت باشند اما بعد از ازدواج، ویروس (HPV) در بدن­شان فعال شده و به همسرشان منتقل شود. البته مواردی از آلودگی به (HPV) بر اثر اپیلاسیون، تیغ آلوده و هم گزارش شده اما عمدتا انتقال این ویروس از طریق جنسی و با ویروس «HPV۱۶» و «HPV۱۸» اتفاق می­افتد که بهترین روش برای پیشگیری از آن تزریق واکسن است. بنابراین اگر واکسن در اختیار باشد، بهتر است پیش از ازدواج و برقراری اولین رابطه جنسی، این واکسن تزریق شود.

چه کسانی در خطرند؟
گاهی افراد ممکن است همزمان ویروس (HPV) کم خطر و پرخطر را با هم داشته باشند. بنابراین هم دچار زگیل تناسلی می­شوند و هم دچار سرطان دهانه رحم یا بعضی سرطان­های مقعدی و روده بزرگ خواهند شد. معمولا نوع پرخطر ویروس (HPV) است که نه تنها باعث زگیل تناسلی می­شود که سرطان دهانه رحم هم ایجاد می­کند اما این امکان هم وجود دارد که بعضی­ها نسبت به این ویروس، خود به خود ایمنی پیدا کنند. اما اگر کسی به ویروس (HPV) مبتلا شود، باید این چند نکته را برای کاهش احتمال بروز سرطان دهانه رحم یا پیشگیری از آن رعایت کند و حتما باید مرتب با نظر پزشک باشد. و تست­های پاپ اسمیر را براساس توصیه پزشک انجام دهد. و معاینه دهانه رحم از سوی پزشک انجام شود و براساس توصیه پزشک، کولپوسکوپی انجام دهد: در این روش با یک میکروسکوپ دهانه رحم دیده می­شود و نقاطی که دچار تغییر شده، با تکه­برداری برداشته می شود. گفته می­شود کولپوسکوپی ۱۰ سال قبل از بروز سرطان پیشرفته رحمی و سرطان واضح دهانه رحم می­تواند آن را تشخیص دهد و با برداشتن آن ضایعه، درمان زودرس انجام می شود.