گردن گرفتن نوزاد، چند تمرین کاربردی

گردن گرفتن نوزاد، اولین نقطه عطف رشد حرکتی اوست. با انجام تمرین‌های روی شکم می‌توانید به تقویت عضلات گردن او کمک کنید تا کنترل سرش را به دست آورد.
هنگامی که نوزادتان را برای اولین بار در آغوش می‌گیرید، برای لحظه‌ای با خود فکر می‌کنید که چگونه می‌توان از نوزادی به این کوچکی و شکنندگی مراقبت کرد! می‌ترسید که مبادا با بی دقتی شما آسیبی به او برسد. اما نگران نباشید! اگرچه نوزادان بسیار ظریف و شکننده به نظر می‌رسند، اما جنگجویان خستگی ناپذیری هستند. هر حرکت کوچک و کش و قوسی که از لحظه‌های اولیه تولد به بدن خود می‌دهند، تمرینی برای تقویت عضلات کوچکشان است تا بتوانند توانایی‌های خود را افزایش دهند. اولین نقطه عطف رشدی آن‌ها گردن گرفتن است. اما گردن گرفتن نوزاد چه زمانی اتفاق می‌افتد و چه تمریناتی برای گردن گرفتن نوزاد می‌توان انجام داد؟

زمان گردن گرفتن نوزاد
تا پایان ماه اول زندگی نوزاد، هنگامی که او را روی شکم قرار می‌دهید، قادر خواهد بود کمی سر خود را بلند کند. در ۲ ماهگی، کنترل سر نوزاد افزایش می‌یابد و نوزاد می‌تواند سر خود را با زاویه ۴۵ درجه نگه دارد. در ۳ ماهگی، او تلاش می‌کند تا با بالا گرفتن سینه خود از زمین، سرش را با زاویه ۹۰ درجه بالا ببرد و برای خزیدن آماده شود. پس از ۶ ماهگی، نوزاد کنترل کاملی روی سر و حرکات آن دارد.

اهمیت گردن گرفتن نوزاد
گردن گرفتن نوزاد یک گام کلیدی در رشد و توسعه مهارت های حرکتی اوست.
- این مهارت او را برای سایر نقاط عطف رشدی مانند نشستن، ایستادن و حتی راه رفتن آماده می‌کند.
- دستیابی نوزاد به کنترل سر، نشانه‌ این است که او در مسیر رشدی خود قرار دارد.
- توانایی نگه داشتن سر موجب بهبود میدان دید نوزادان می‌شود.

تمرین برای گردن گرفتن نوزاد
هر نوزادی با سرعت منحصر به فردی رشد می‌کند و نمی‌توان توانایی‌های نوزادی را با نوزاد دیگر مقایسه کرد. در نتیجه آنچه در ادامه می‌آید تنها یک راهنماست!
اگر می‌خواهید بدانید که نوزادان چگونه توانایی کنترل سرشان را پیدا می‌کنند، با ما همراه شوید.
۱) بدو تولد تا یک ماهگی
در ماه اول زندگی، نوزادان نمی‌توانند سر خود را نگه دارند. در نتیجه بایستی در هنگام شیردهی، بغل کردن و آروغ گرفتن از سر و گردن آن‌ها حمایت کنید. همچنین توصیه می‌شود که از ۲ هفتگی نوزاد، او را برای مدت کوتاهی روی شکم قرار دهید (تامی تایم tummy time). انجمن پزشکان امریکا (AAP) می‌گوید: "انجام این کار به طور مرتب کمک می‌کند تا عضلات گردن نوزاد تقویت شود." البته در این سن توصیه می‌شود که به جای قرار دادن نوزاد روی زمین، او را روی شکم یا قفسه سینه خود قرار دهید. انجام این حرکت موجب تقویت پیوند عاطفی شما با نوزاد و همچنین تقویت عضلات گردن او می‌شود!
نکته مهم: هنگامی که نوزاد را روی شکم قرار می دهید، هرگز او را تنها نگذارید و هر زمان احساس ناراحتی کرد، او را در آغوش بگیرید.
۲) یک تا دو ماهگی
پس از گذشت ماه اول، عضلات شروع به رشد می‌کنند. اکنون نوزاد می‌تواند هنگامی که روی شکم قرار دارد، سرش را ۴۵ درجه بچرخاند. اگر تاکنون نوزاد را روی شکم نگذاشته اید، زمان را از دست ندهید و از همین امروز شروع کنید. در این سن نوزادان می‌توانند شکل‌های با رنگ شاد (یا طرح‌های سیاه و سفید) را تشخیص دهند. کتاب‌ها و اسباب بازی‌هایی با این رنگ‌بندی برای نوزاد تهیه کنید تا توجه او را جلب کند. در ادامه تمرین‌هایی برای گردن گرفتن نوزاد به شما معرفی می‌کنیم.
در زمان خوابیدن روی شکم، بازوی نوزاد را به صورت ضربدری قرار دهید و چانه او را به آرامی روی بازو‌ها بگذارید. این فعالیت موجب تقویت عضلات گردن نوزاد می‌شود.
نوزاد را روی تشک بازی به روی شکم قرار دهید و خودتان نیز در کنار نوزاد روی زمین دراز بکشید. با او شروع به صحبت کنید و ببینید که چگونه سرش را بلند می‌کند و به سمت شما می‌چرخاند. برای دو تا سه دقیقه این فعالیت را انجام دهید و به تدریج این زمان را هر هفته را افزایش دهید.
برای ایجاد تنوع می‌توانید از توپ یوگا نیز استفاده کنید. نوزاد را به روی شکم روی توپ بگذارید و به آرامی آن را به عقب و جلو ببرید (او را روی توپ محکم نگاه دارید). نوزاد از این حرکت ملایم لذت می‌برد، این فعالیت به خروج گاز‌های معده او نیز کمک می‌کند.
۳) سه تا چهار ماهگی
فرزند شما در حال گذر از مرحله ناتوانی نوزادی است و در چند ماه آینده رشد حرکتی چشمگیری خواهد داشت. در طی مراحل رشد نوزاد سه ماهه او می‌تواند سر خود را با زاویه ۹۰ درجه بلند کند و حتی ممکن است کل قفسه سینه خود را از زمین جدا کند. در این سن، نوزاد آمادگی‌های لازم برای خزیدن را کسب می‌کند! بنابراین، اگر هنوز محیط را برای نوزاد ایمن نکرده‌اید، عجله کنید! به زودی او تمام خانه را در می‌نوردد. اگر نوزاد شما هنوز سر و سینه اش را از زمین بلند نمی‌کند، جایی برای نگرانی نیست. با انجام این تمرین‌ها به تقویت عضلات و گردن گرفتن نوزاد کمک کنید.
- نوزاد را به پشت بخوابانید و به آرامی دست‌های او را بگیرید و بکشید تا به حالت نشسته در بیاید. (مشابه تمرین دراز و نشست) نکته مهم این است که این حرکت را بسیار آرام انجام دهید. انجام این فعالیت موجب تقویت عضلات گردن نوزاد می‌شود.
- او را درون بالش‌های نرم بنشانید و اطرافش را امن کنید تا اگر به پشت افتاد، آسیبی نبیند. کنار نوزاد بنشینید و با او صحبت یا بازی کنید. در همین حین مراقب او نیز باشید.
- نوزاد را روی پا‌های خود بنشانید و با او کتاب یا شعر بخوانید. نگه داشتن نوزاد به این شکل نیز به تقویت عضلات گردن کمک می‌کند.
۴) پس از پنج ماهگی
اگر چه زمان گردن گرفتن هر نوزادی با نوزاد دیگر متفاوت است، اما حدود ۵ یا ۶ ماهگی، کنترل سر نوزادان کامل می‌شود. نوزاد در این سن می‌تواند سر خود را به صورت مستقیم نگه دارد و حتی گردن خود را بچرخاند. بسیاری از نوزادان در این سن می‌توانند مستقل روی زمین بنشینند و حرکات سر خود را کنترل کنند. به جز خوابیدن روی شکم، فعالیت‌های زیر به نوزاد کمک می‌کند تا عضلاتش تقویت شود و به نقاط عطف رشد حرکتی خود دست یابد.
- در این سن، نوزادان به محیط اطرافشان بیشتر توجه می‌کنند. نوزاد را روی شکم بگذارید و یک اسباب بازی که صدا می‌دهد یا چراغ هایش روشن می‌شود را دور از دسترس او بگذارید. هنگامی که نوزاد سرش را برای دید اسباب بازی بلند کرد، به آرامی آن را از روی زمین بلند کنید. حرکت اسباب بازی باعث می‌شود تا نوزاد سرش را بالاتر بیاورد.
- هنگامی که نوزاد بیدار است، تا حد ممکن او را روی زمین یا پاهایتان بنشانید. صحبت کردن، کتاب خواندن و آواز خواندن با نوزاد موجب تعامل هر چه بیشتر او با محیط پیرامونش می‌شود که موجب می‌شود سرش را برای دیدن هر چه بیشتر اطرافش بلند کند.
- در این سن، هنگام بغل کردن نوزاد، او را ایستاده به سمت بیرون بگیرید. اینگونه او تشویق می‌شود تا سرش را بلند کند و اطراف را ببیند.
- اشاره کردن و نام بردن اشیا هنگامی که نوزاد روی شکم است نیز راه دیگری برای تشویق او به بلند کردن سرش است.
- نوزاد را با کالسکه به پارک ببرید. اکنون که او می‌تواند در موقعیت نشسته به اطراف نگاه کند و از تماشای طبیعت لذت ببرد.
- نوزاد را در آغوش بگیرد و همراه با یک موسیقی جذاب با او برقصید. تکان های آرام هنگام رقصیدن موجب تقویت عضلات گردن و حفظ تعادل او می شود.
- انگشتان نوزاد را به او نشان دهید و به آرامی آنها را به دهانش نزدیک کنید.
- تعدادی اسباب بازی‌های حمام برای او تهیه کنید تا تشویق شود هنگام آب بازی، گردن خود را بلند کند و به آنها نگاه کند.

نگران نباشید!
اگر نوزاد شما قرار گرفتن روی شکم را دوست نداشته باشد جایی برای نگرانی نیست. در حقیقت، وقتی که نوزاد روی شکمش قرار می‌گیرد، به ویژه در ابتدا، کاملا طبیعی است کمی گریه و بی قراری کند. صبر کنید و به آرامی ادامه دهید. مطمئن باشید که تمرین این حرکت بهترین نتایج را به دنبال دارد.
زمان‌های مناسب انجام این تمرین‌ها پیش از خوردن غذا و پس از بیدار شدن از چرت روزانه است. در شرایطی که او سرحال و آرام باشد، بیشترین همکاری را می کند.
اگر هنگامی که نوزاد را روی شکم قرار می‌دهید، کمی از شیری که خورده را بالا آورد، نگران نشوید. در این شرایط بهتر است یک دستمال یا حوله تمیز همیشه کنار دستتان باشد.
اگر نگران گردن گرفتن نوزاد شش ماهه خود هستید، حتما با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید. پزشک می‌تواند تمرینات دیگری برای تقویت عضلات گردن نوزاد به شما معرفی کند.

مرحله بعد از قرار گرفتن روی شکم
پس از اینکه نوزاد تمرین‌های زیادی روی شکم انجام داد، عضلات او تقویت شده و توانایی غلتیدن و نشستن پیدا می‌کند. مرحله بعدی خزیدن و چهار دست و پا رفتن است. البته برخی از نوزادان این مرحله را نمی‌گذرانند و به یکباره بر می‌خیزند و راه می‌روند.

سخن آخر
نوزاد شما پیش از آنکه بتواند حرکات بدنش را کنترل کند، نیاز به کنترل سرش دارد. اما به دلیل وزن زیاد سر به تنه او، توانایی نگه نداشتن آن را ندارد و به هر طرف می‌افتد. به تدریج عضلات گردن و ماهیچه‌های او تقویت شده و توانایی کنترل سر را به او می‌دهد. در این مدت (تا حدود چهار ماهگی) بایستی همواره مراقب سر او باشید. به ویژه زمانی که او را بغل می‌کنید، سر و گردن او را حمایت کنید.