رفتار صحیح با کودک، وقتی که خودزنی میکند

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: با سلام . دختر ۱۹ ماه ای دارم که چند روز هر چیزی باب میلش نباشه کاری بخواد و براش انجام ندیم تو سر خودش میزنه. هر چقدر هم بهش بی محلی میکنم فایده ای نداره. لطفا راهنمایی کنید چطور باید رفتار کنم ؟

پاسخ دکتر پرویز رزاقی، روانشناس خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:

مادر عزیز شما اولین کاری که باید انجام دهید این است که شرایطی که منجر به خودزنی فرزند می شود را شناسایی کنید. دومین کار این است که بعد از شناسایی، آن شرایط را حذف کنید و نگذارید که آن شرایط منجر به بر هم زدن آرامش کودک شما شود. سومین کار، این است که شاید کودکتان به دنبال جلب توجه و محبت شما است و تا زمانی که به دنبال این جلب توجه است، سعی کنید به شکل های مختلف به فرزندتان محبت کنید اما این محبت نباید خیلی زیاد باشد که باعث لوس شدن کودک شود. از طرفی نباید خیلی هم کم به او توجه کنید وگرنه او دوباره برای جلب توجه شما این رفتارها را از خودش نشان می دهد. چهارم این که سعی کنید موقعیتی را که کودک می خواهد از طریق لجبازی و با خود زنی به دست آورد را در اختیارش قرار ندهید و حذفش کنید که به اصطلاح به آن عدم تقویت رفتار غلط می گویند. به طور مثال اگر او با جیغ و داد و فریاد می خواهد یک اسباب بازی را به او بدهید به هیچ عنوان این کار را نکنید تا او بداند که با این رفتارها نمی تواند به خواسته هایش برسد. مسئله بعدی این است که اگر شرایط بازی برایش فراهم شود این رفتارش بهتر می شود. اگر می توانید فرزندتان را مشغول بازی و ورزش کنید تا انرژی هایش تخلیه شود. این نکته را همیشه به یاد داشته باشید که وقتی کودک شروع به داد و فریاد و رفتارهایی از این قبیل می کند، شما باید سعی کنید که عصبانی نشوید و رفتار های خشونت آمیز از خود نشان ندهید چرا که کودک نباید این گونه رفتارها را ببیند به خصوص در این موقعیتی که توصیف کردید و کودکتان در آن قرار دارد. زمانی که کودک شما خودزنی می کند باید دست هایش را بگیرید و چیزهای دیگر مانند کنترل تلویزیون به او بدهید و یا سعی کنید به هر ترتیبی حواس او را پرت کنید. اصلا با خشونت و دعوا نباید با او برخورد کنید و حتما به کودک زمان دهید تا عادت های مثبت و جدید او به عنوان یک ویژگی برای او درونی شود. در نهایت زمانی که توانست بدون خودزنی یک کاری را انجام بدهد به کودکتان پاداش دهید چرا که پاداش دادن به کودک باعث ایجاد رفتارهای مثبت در او می شود که به اصطلاح به آن تقویت رفتار مثبت می گویند.