کلاس های تابستانی کودکان، اجبار نکنید

همزمان با شروع فصل تابستان و پایان سال تحصیلی بسیاری از والدین سعی دارند برای پر کردن اوقات فراغت کودکانشان را در کلاس‌های گوناگونی ثبت نام کنند.
کلاس‌هایی که گاه والدین از روی چشم و هم‌چشمی‌ کودکانشان را مجبور به شرکت می‌کنند؛ این در حالیست که یک روانشناس کودک و نوجوان می‌گوید: شرکت کردن کودکان در کلاس‌های تابستانی باید براساس علاقه، استعداد و انگیزه درونی کودک باشد.
مژگان ناقل در گفت‌وگو با ایسنا، بیان اینکه ثبت نام کودکان در کلاس‌های گوناگون تابستانی یکی از موضوعاتی است که طی سال‌های اخیر میان والدین متداول شده است، افزود: در ایام تابستان والدین عموماً برای افزایش موفقیت، پرورش خلاقیت و استعدادهای فرزندانشان در آینده یا از روی چشم‌وهم چشمی کودکانشان را در کلاس‌های مختلفی ثبت‌نام می‌کنند که البته این مسئله را نه می‌توان مثبت و نه منفی ارزیابی کرد.
وی با بیان اینکه کلاس‌های تابستانی در کودکان مختلف تاثیرات متفاوتی دارد، گفت: شرکت کردن کودکان در کلاس‌های تابستانی باید بهینه و براساس علاقه، استعداد و انگیزه درونی آنها باشد، تصور کنید والدینی کودکشان را به زور و از روی علاقه شخصی خود به شرکت در کلاس خاصی مجبور کنند، در این حالت کودک باید بالاجبار درس‌هایی را بیاموزد که برای یادگیری آنها هیچ انگیزه‌ای ندارد و لذتی نمی‌برد، این موضوع سبب می‌شود کودک هم از نظر روانی و یادگیری دچار خستگی شود و هم انگیزه‌اش برای یادگیری موضوعات مورد علاقه‌ خود نیز از بین برود، حال آنکه آنها مجبورند برای خوشحال کردن والدینشان در کلاسی که علی‌رغم میلشان است شرکت کنند.
این روانشناس با اشاره به اینکه اغلب کودکان به شرکت در کلاس‌های گروهی مانند شنا، ژیمناستیک و … علاقه دارند، تاکید کرد: عموماً یادگیری و ادامه دادن کلاس‌هایی که با زور و اجبار از سوی والدین به کودکان تحمیل می‌شود ادامه دار نخواهد بود و یا با فشار والدین در آینده به پایان می‌رسد که همین موضوع منجر می‌شود فرد در بزرگسالی انسانی کارآفرین و خلاق در حوزه نباشد، البته گاه کودکانی هستند که در آینده نیز در این حوزه موفقیت کسب می‌کنند و تا مراتب بالا نیز آن را ادامه هم می‌دهند اما در جایگاهی که می‌رسند که موفقیت درونی و خلاقیتی ندارند چرا که همیشه برای آنها تصمیم‌گیری شده است.
ناقل در ادامه درباره کودکانی گفت که براساس علاقه و انگیزه و استعداد درونی‌ خود در کلاس‌های غیردرسی شرکت می‌کنند اما بعد از گذراندن دو الی سه ترم آن را نیمه کاره رها می‌کنند. او علت این موضوع اینگونه توضیح داد که کودک موجودی هیجانی و از نظر علائق و سلایق با نوساناتی روبروست، زیرا آینده برای آنها روشن نیست که معمولاً کودکان کمتر از ۱۲ سال از آینده خود هیچ تصوری ندارند.
وی افزود: ادامه ندادن کلاس‌هایی که توسط کودک انتخاب شده خیلی بهتر از آن است که والدین به اجبار او را در کلاسی ثبت نام کنند که او هیچ علاقه‌ای به آن ندارد، در هر صورت چه زمانی که والدین و چه زمانی که کودک خودش کلاسی را انتخاب کند ممکن است آن را نیمه کاره رها کند. البته نباید به کودک این اجازه داده شود که چند کلاس را باهم انتخاب کند و همه را ناتمام رها کند، کلاس‌های تابستانی باید به اندازه، بهینه و به تعداد محدود باشد.
ناقل در ادامه با بیان اینکه یادگیری باید در کودکان به صورت خودجوش ایجاد شود، گفت: آموزش صحیح به آموزشی گفته می‌شود که حس کنجکاوی در کودک تقویت شود.
این روانشناس در پاسخ به این سوال که از چه سنی می‌توان از کودک برای برنامه‌ریزی اوقات فراغت او مشورت گرفت؟ افزود: والدین از سن ۶ تا ۷ سالگی و بعضاً از ۵ سالگی می‌توانند با مشورت کودکانشان لیستی از تمام فعالیت‌ها و کلاس‌های مورد علاقه آنها تهیه کنند و به ترتیب اولویت‌بندی براساس علاقه و استعداد برای کودک خود برنامه‌ریزی کنند، این کار مشترک باعث می‌شود کودک احساس کند که والدین به نظرات آنها نیز اهمیت می‌دهند.
وی با بیان اینکه نباید با کلاس‌های آموزشی_ ورزشی همه اوقات فراغت کودکان را در تابستان پر کرد، گفت: بچه‌ها باید به اصطلاح «حوصله سر رفتن» را تجربه کنند، زیرا براساس تحقیقات حوصله رفتن منشاء خودکنترلی و افزایش خلاقیت می شود چراکه در این زمان کودک نحوه و چگونگی سرگرم کردن خود را می آموزد.