عدم تعادل هورمونی، دلایل بروز

آیا مدتی است احساس میکنید که خسته و تحریک پذیر شده یا دارای نفخ هستید؟ یا به معنای ساده، احساس خوبی ندارید؟ اگر جوابتان مثبت است، ممکن است نامتعادلی هورمونی داشته باشید. هورمون ها موادی هستند که اکثر فعالیت های بدنی را کنترل میکنند و اگر هورمون های شما به خوبی عمل نکنند، این موضوع میتواند تبعات بدی برای شما به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی دلایل عدم تعادل هورمونی میپردازیم.
این عدم تعادل و نوسان در روند فعالیت هورمون ها طی مقاطع خاصی از زندگی شما مانند حاملگی، قاعدگی و یا یائسگی کاملا طبیعی است. البته عوامل دیگری نیز ممکن است باعث برهم خوردن تعادل هورمونی بشوند. همچنین میتوان وضعیت سلامت و درمان را نیز به عنوان یکی از عوامل بوجود آورنده نامتعادلی های هورمونی و عواقب آن مقصر دانست.
علائم عدم تعادل هورمونی در هر شخصی میتواند متفاوت از دیگری باشد. در پایین یک لیست از رایج ترین علائم برهم خوردن تعادل هورمونی را آورده‌ایم:
کم یا زیاد شدن وزن به شکل نامتعارف
ریزش مو
تغییر اشتها
افزایش یا کاهش میل جنسی
خستگی
افسردگی
بیخوابی
اضطراب
عدم تعادل در فعالیت هر هورمون باعث ایجاد علائم متفاوتی میشود، پس اگر از عدم تعادل هورمونی رنج می برید لازم است علائمی که تجربه می کنید را به خاطر بسپارید؛ این موضوع باعث میشود تشخیص هورمون نامتعادل راحت تر صورت بگیرد.
در پایین شما میتوانید یک لیست از عدم تعادل های هورمونی و علائم هر کدام را ببینید. اما اگر شما فکر میکنید که نوعی عدم تعادل در هورمون های شما وجود دارد به هر حال حتما باید با یک پزشک مشورت کنید و موضوع را با او در میان بگذارید.
زیاد بودن میزان استروژن: این عامل منجر به برنامه خواب نامنظم، تغییر در اشتها، اضطراب، و کاهش متابولیسم(فعالیت) بدن که باعث افزایش وزن می شود.
کم بودن میزان انسولین: آسیب به سلول های عصبی، خستگی، سخت تر شدن ترمیم آسیب ها، مشکل های پوستی، تشنگی بیش از اندازه و غیر عادی.
کم بودن میزان تستوسترون: از دست دادن بافت ماهیچه ای، افزایش وزن، دمدمی مزاج شدن و اختلال در عملکرد نعوظ.
کم بودن میزان هورمون های تیروئیدی: عادت های ماهیانه نامنظم یا حتی نداشتن آن ها در زنان، افزایش نامتعارف وزن، خستگی و تحریک پذیری.
زیاد بودن میزان هورمون های تیروئیدی: کاهش وزن نامتعارف، بیخوابی، اضطراب و از دست دادن مو یا کم پشت شدن مو.

عوامل عدم تعادل هورمونی
عواملی که سبب عدم تعادل هورمونی می شوند بسیار زیادند، اما در لیست پایین شما میتوانید رایج ترین عوامل را مشاهده کنید:
مشکلات تیروئیدی
غده ی تیروئید مسئول تولید هورمون های رشد و نمو است. اگر تیروئید شما به خوبی کار نکند میتواند باعث کم کاری یا پرکاری تیروئید شود.
متاسفانه، اکثر پزشکان تنها هورمون های تحریک کننده تیروئید را آزمایش می کنند. این مطلب به این معنا است که بسیاری از عدم تعادل های اساسی هورمونی شناسایی نمی شوند، مگر اینکه آزمایش های بیشتری انجام شود.
بی‌نظمی‌های گوارشی
التهاب معده میتواند مشکلاتی مانند یبوست، نفخ شکم، اسهال، و ریفلاکس معده را سبب شود. این التهاب میتواند اثراتی منفی بر روی غده هیپوفیز بگذارد که خود مسئول ساختن هورمون های خاصی است.
به این ترتیب التهاب معده میتواند باعث عدم تعادل هورمونی شود. موضوعی دیگر اینکه هورمون استروژن و پرواستروژن نیز در کبد فعالیت میکنند و به همین دلیل اگر مشکلی برای کبد شما پیش بیاید میتواند باعث نامتعادل شدن سطح استروژن و پرواستروژن در بدن شما شود. پس هر گاه بحث به عدم تعادل هورمونی میرسد علائم گوارشی را نیز جدی بگیرید.
استرس و فشار
استرس میتواند از راه های متفاوت و در شکل های مختلفی ایجاد شود. همچنین، یکی از بزرگ ترین عواملی است که سبب نامتعادل شدن فعالیت های هورمونی می شوند.
استرس باعث میشود میزان کورتیزول بدن افزایش بیابد، و این موضوع نیز خود سبب التهاباتی میشود که قبل تر مطرح شد. در بسیاری از مردم التهاب عامل اصلی نامتعادل بودن هورمون ها می باشد.
پیری
پیری باعث کاهش تولید هورمون ها می شود. این پدیده رایج چه برای مردان و چه برای زنان ناخوشایند است زیرا میتواند باعث نامتعادلی های هورمونی مانند کم شدن تستوسترون و استروژن شود.
بارداری
این موضوع که بارداری (و تولد کودک) باعث نامتعادلی هورمونی میشود نباید غافلگیر کننده باشد. در طی بارداری، زنان مقادیر زیادی پرواستروژن تولید می کنند. بعد از تولد کودک تولید این هورمون به شکل فوق العاده ای افت می کند که همین موضوع میتواند باعث انواعی از نامتعادلی های هورمونی شود. یکی از علائم این نامتعادلی ها افسردگی پس از زایمان است.
استعداد ژنتیکی
به بیان ساده بعضی از مردم خود از نظر ژنتیکی مستعد نامتعادلی های هورمونی هستند. برای مثال، اگر در خانواده شما سابقه سرطان پستان وجود دارد، شاید شما نیز مستعد تسلط استروژن (استروژن دامینِنس) در بدن باشید.
اگرچه نمیتوان از آن جلوگیری کرد، اما شما میتوانید بعضی اقدامات را عملی کنید تا از نتایج بدتر جلوگیری کنید.