درمان یبوست کودکان، رژیم غذایی ویژه

عضو هیات مدیره انجمن پزشکان کودکان ایران با بیان اینکه :« از ۲ تا بعد از سه سالگی تا دو بار در هفته کار کردن شکم کودک کافی است و لازم نیست به صورت روزانه دفع مدفوع داشته باشد»خاطر نشان کرد :«مردم تصور می کنند که مواد غذایی نظیر کره باعث افزایش دفع مدفوع در کودک می شود اما این باور غلطی است به دلیل اینکه کره به علت کلسیم بالایی که دارد کودک را بیشتر دچار یبوست می کند.»
دکتر فرید ایمان زاده ، درباره علل و عوامل بروز یبوست در کودکان، گفت:«۹۷ درصد علت یبوست در کودکان به دلیل تنبلی روده است که به آن یبوست اولیه اطلاق می شود به این معنی که هیچ علت خاصی ندارند و ۳ تا ۵ درصد یبوست در کودکان ،‌یبوست ثانویه است.»
وی در ادامه گفت:« در یبوست های اولیه معمولا قطر مدفوع کودک کلفت است و گاهی کودکان در سنین بالاتر که انتظار می رود خودشان به دستشویی بروند، شلوار خود را کثیف می کنند. یبوست ممکن است به کودک لطمه بزند از این نظر که کودک نتواند خوب غذا بخورد و گوشه گیر شده و دل خود را محکم فشار می دهد تا شکمش کار نکند و دفع مدفوع نداشته باشد. این دسته از کودکان معمولا در ۲۴ ساعت اول بعد از تولد شکمشان کار کرده است و قد و وزن طبیعی دارند و مشکل جدی ای مثل کمبود رشد و کم خونی ندارند.»
فوق تخصص گوارش و کبد کودک گفت:« یبوست های ثانویه علل مختلفی دارند از جمله مصرف داروها در کودکان از جمله قطره آهن و یا داروی ضد تشنج و یا ممکن است کودک مبتلا به بیماری مادرزادی روده ای "هیرشپرونگ" باشد که بیشترین علت یبوست های ثانویه در کودکان می باشد. در این بیماری روده ها فاقد عصب هستند در نتیجه چون نمی توانند موجی که در روده ها برای دفع مدفوع وجود دارد را ایجاد کنند در نتیجه در آن نقطه که عصب وجود ندارد موج متوقف می شود. در ۳ درصد موارد، این بیماری مادرزادی تمام روده ها را درگیر می کند و در بقیه موارد اکثر قسمت های روده گرفتار است و در برخی موارد هم قسمت های کمی از روده درگیر است.»
وی افزود:« در کودکانی که روده هایشان بسیار کم درگیر بیماری "هیرشپرونگ" شده است علایمی شبیه به یبوست های عادتی وجود دارد یعنی قطر مدفوع کلفت می باشد و رشد قد و وزن کودک نیز کاهش پیدا نمی کند که تشخیص این بیماری در این دسته از بیماران بسیار سخت می شود. برخی بیماری ها مانند دیابت ، کمبود عضلات شکمی، بیماری های مادرزادی عضلات لگن و اختلال کارکرد تیروئید ممکنا ست باعث بروز یبوست در کودک شود.»
وی تاکید کرد:« از ۲ تا بعد از سه سالگی تا دوبار در هفته کار کردن شکم کودک کافی است و لازم نیست به صورت روزانه دفع مدفوع داشته باشد به شرطی که خروج مدفوع در کودک با درد شدید همراه نباشد و کاملا سفت و دردناک نباشد. »
این استاد دانشگاه درباره درمان یبوست در کودکان گفت:« برای درمان رژیم های غذایی پرفیبر و غذاهای حاوی سبوس، مصرف میوه ها بجز موز و انار و همچنین مصرف آبمیوه ها توصیه می شود. مصرف آجیل و تخمه باید کاهش پیدا کند همچنین باید از دادن نان های سفید مثل نان باگت به کودک خودداری شود و مصرف نان های سبوس دار توصیه می شود.»
وی افزود:« به کودک کمتر شیر و لبنیات بدهید چون هر غذایی که کلسیم زیادی دارد کودک را دچار یبوست می کند. مردم تصور می کنند که غذاهای آبکی و مواد غذایی نظیر کره باعث افزایش دفع مدفوع در کودک می شود اما این باور غلطی است به دلیل اینکه کره به علت کلسیم بالایی که دارد کودک را بیشتر دچار یبوست می کند.»
وی تاکید کرد:« باید غذای کودک هر روز سر ساعت مشخصی داده شود و ده دقیقه بعد از غذا خوردن ،کودک به مدت ۳ دقیقه در توالت بنشیند تا حرکات روده ای وی کم کم تنظیم بشود همچنین باید کودک را عادت داد که روزی یک بار در توالت برای اجابت مزاج بنشیند.»
دکتر ایمان زاده گفت:« در کودکان زیر ۶ ماه ممکن است به دلیل رفلاکس دچار یبوست شوند. برای کودکان مبتلا به یبوست با تشخیص پزشک دارو تجویز می شود. کودکانی که دچار درد و تورم شدید در ناحیه شکم ، نفخ شدید و بی اشتهایی بوده و رشد قد و وزن آنها دچار مشکل شده است باید برای درمان آنها به پزشک مراجعه شود.»
وی افزود:« گاهی یبوست ژنتیکی است و کودکانی که والدینشان دچار یبوست هستند نیز دچار یبوست می شوند. در دوقولوهای دو تخمکی یبوست ۶ برابر بیشتر از افراد عادی است. اگر کودک تا ۴۸ ساعت بعد از به دنیا آمدن اجابت مزاج نداشته باشد باید به فکر اختلال مادرزادی "هیرشپرونگ" باشیم در غیر اینصورت جای نگرانی نیست.کودکانی که دچار بیماری روده ای مادرزادی هستند در نهایت باید جراحی شوند.»