مراقبت های بعد از آی یو آی، شامل چه مواردیست؟

تلقیح داخل رحمی (IUI) یکی از درمان‌های ناباروری است که در آن اسپرم داخل رحم زن قرار داده می‌شود تا به این ترتیب عمل لقاح تسهیل شود. هدف از آی یو آی این است که تعداد اسپرم‌هایی که به لوله‌های فالوپ می‌رسد، افزایش یابد و در نتیجه احتمال موفقیت لقاح نیز بیشتر شود. همسرانی که برای درمان ناباروری اقدام می‌کنند، غالباً در طول درمان دچار شک و تردید می‌شوند و به دلیل اطمینان نداشتن از نتیجه درمان مضطرب و عصبی می‌شوند. هنگامی که درمان ناباروری را شروع می‌کنید، زمانی طولانی است که برای بچه‌دار شدن تلاش کرده‌اید و اکنون باید خودتان را برای مرحله آخر که کوتاه، اما سخت‌تر از بقیه است، آماده کنید. پس از انجام تلقیح داخل رحمی (IUI) باید دو هفته منتظر بمانید تا مشخص شود که آیا عمل موفق بوده و باردار شده‌اید یا خیر، این انتظار دوهفته‌ای کشنده و عذاب‌آور است. همسرانی که برای عمل IUI اقدام می‌کنند، سوالات بسیاری برایشان مطرح می‌شود، آنها می‌خواهند بدانند که نتیجه عمل کی مشخص می‌شود، به چه علائمی باید توجه کنند و آیا در مدت انتظار می‌توانند کاری بکنند که شانس بارداری بیشتر شود. اگر شما هم می‌خواهید جواب این سوالات را بدانید و از مراقبت‌های بعد از عمل IUI مطلع شوید، در ادامه با ما همراه باشید.
ناباروی امروزه یکی از مسائل نگران کننده در بین زوجین می‌باشد. خوشبختنانه با پیشرفت علم و تکنولوژی جای نگرانی برای این موضوع نیست و پزشکان قادرند با روش‌های درمانی بدون عارضه به افرادی که در باروری با مشکل مواجه می‌شوند کمک کنند. تلقیح داخل رحمی (IUI) در حال حاضر متداول‌ترین و محبوب‌ترین روش برای تلقیح مصنوعی است. لقاح خارج رحم (IVF) روش دیگری برای تلقیح مصنوعی است. عامل‌های مختلفی بر نرخ موفقیت درمان‌های ناباروری اثر می‌گذارند که از آن جمله می‌توان به مشکلات باروری مرد و زن و سن‌شان اشاره کرد. پزشک مراحل درمان تلقیح مصنوعی را به گونه‌ای پیش می‌برد که احتمال موفقیت درمان و باردار شدن زوج به حداکثر برسد.

چه زمانی از IUI استفاده می‌شود؟
چه زمانی از IUI استفاده می‌شود؟کم بودن تعداد یا تحرک اسپرم‌های مرد متداول‌ترین دلیل برای انجام عمل IUI است. البته عمل آی یو آی در شرایط زیر نیز به عنوان درمان ناباروری توصیه می‌شود:
-ناباروری با دلیل نامشخص
-مطلوب نبودن وضعیت دهانه رحم، برای مثال وجود مشکل در مخاط دهانه رحم
-وجود بافت همبند جای زخم در دهانه رحم که اجازه ندهد اسپرم‌ها وارد رحم شوند.
-اختلال انزال
درمان آی یو آی به بیماران زیر توصیه نمی‌شود:
زنان مبتلا به بیماری شدید لوله‌های فالوپ
زنان دارای سابقه عفونت‌های لگن
زنان مبتلا به اندومتریوز متوسط تا شدید

اقدامات و مراقبت‌های قبل از IUI
اقدامات و مراقبت‌های قبل از IUIمتخصص ناباروری برای تهیه‌ بهترین طرح درمان ممکن دستور آزمایش‌های زیر را قبل از تلقیح مصنوعی می‌دهد:
هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم: مقدار کمی مایع در رحم و لوله‌ها تزریق می‌شود و عکس رادیوگرافی گرفته می‌شود تا تصویر واضحی از حفره رحم و لوله‌های فالوپ به دست بیاید.
آزمایش خون برای تعیین غلظت FSH و استرادیول با هدف بررسی عملکرد تخمدان، کیفیت و تولید تخمک
آزمایش سمن برای تعیین حجم، تعداد و جنبندگی (حرکت عادی رو به جلو) اسپرم‌ها مرد
آزمایش‌های خون روتین مانند آزمایش هورمون‌های پرولاکتین و تیروئید، اثبات ایمنی در برابر آبله مرغان و سرخجه، گروه خونی، میزان ویتامین دی و غربالگری بیماری‌های ژنتیکی مانند فیبروز سیستیک
قبل از عمل IUI از مرد خواسته می‌شود که یک تا سه روز از انزال خودداری کند، البته نداشتن انزال به مدت بیش از ۵ روز منجر به کاهش جنبندگی اسپرم‌ها می‌شود.

استفاده از دارو قبل از انجام IUI
عمل آی یو آی در طول سیکل نرمال زن یا با استفاده از داروی باروری تحریک تخمک‌گذاری انجام می‌شود. مطالعات نشان داده است که ترکیب IUI و درمان تحریک تخمک گذاری احتمال موفقیت درمان را به نحو قابل توجهی افزایش می‌دهد. این داروها شامل کلومید (کلومیفن سیترات)، فمارا (لتروزول)، فولیستیم، منوپور، براول یا گونال ـ اف می‌شود. داروهای باروری غالباً برای درمان کم‌باروری ناشی از افزایش سن، اندومتریوز، ناباروری بدون علت مشخص یا ناباروری با فاکتور مردانه تجویز می‌شود.

شروع درمان IUI بعد از عدم پاسخ به دارو
شروع درمان IUI بعد از عدم پاسخ به داروداروهای تحریک تخمک‌گذاری قبل از تلقیح داخل رحمی مصرف می‌شود و بیمار در طول دوره درمان کاملاً تحت نظر گرفته می‌شود تا بلوغ تخمک‌ها بررسی شود. سپس عمل آی یو آی در حوالی زمان تخمک‌گذاری، معمولاً ۳۶ ـ ۲۴ ساعت بعد از افزایش هورمون LH که نشان دهنده‌ی تخمک‌گذاری قریب‌الوقوع است، انجام می‌شود. نمونه سمن مرد در آزمایشگاه شسته می‌شود تا سمن از مایع سمینال جدا شود. سپس اسپرم با سوند (کاتتر) مستقیماً وارد رحم می‌شود. این عمل تعداد سلول‌های اسپرمی را که وارد رحم می‌شود، به حداکثر می‌رساند و در نتیجه احتمال آبستنی افزایش می‌یابد. عمل IUI فقط چند دقیقه طول می‌کشد و حداقل ناراحتی را به بیمار تحمیل می‌کند. مرحله بعدی بررسی نشانه‌ها و علائم بارداری است.

عوارض بعد از عمل IUI
ترشحات واژن بعد از عمل IUI بسیار شایع و کاملاً عادی است و هیچ جایی برای نگرانی ندارد. این ترشحات نشت آی یو آی نیست، بلکه مخاط دهانه رحم است که در طول عمل جدا شده و اکنون از واژن خارج می‌شود.
لکه‌بینی جزئی بعد از عمل آی یو آی نیز طبیعی است.
برخی بانوان در روزهای بعد از IUI با دل درد و انقباض خفیف عضلات شکم مواجه می‌شوند. این درد نیز علامت خطر نیست، اما نشانه هشداری است که باید آن را جدی بگیرید، بیشتر استراحت کنید و بیشتر به خودتان برسید.
دل درد بعد از عمل IUI را می‌توان با مصرف مسکن‌های بدون نسخه آرام کرد. تعداد انگشت‌شماری از بیماران با درد شدید، نفخ یا خونریزی روبرو می‌شوند، در این شرایط باید بلافاصله با پزشک تماس گرفت، چون این موارد نشانه عفونت یا عوارض جانبی نادر دیگر است.
چنانچه داروهای باروری را در زمان عمل آی یو آی مصرف کنید، احتمال بارداری چندقلویی افزایش می‌یابد. همچنین پس از عمل اندکی احتمال عفونت وجود دارد.

افزایش درصد موفقیت آمیز بودن آی یو ای با رعایت نکات زیر
افزایش درصد موفقیت آمیز بودن آی یو ایموفقیت عمل IUI به عامل‌های متعددی بستگی دارد. چنانچه زوجین عمل IUI را هر ماه انجام دهند، درصد موفقیت با توجه به متغیرهایی مانند سن مادر، دلیل ناباروری و مصرف کردن داروهای باروری به ۲۰% در هر سیکل می‌رسد. هرچند عمل IUI درمانی کم‌تهاجمی با هزینه پایین است، نرخ بارداری به روش IUI کمتر از روش IVF است. چنانچه می‌خواهید شانس خود را برای بچه‌دار شدن به روش آی یو آی امتحان کنید، با متخصص درباره مناسب بودن این روش با توجه به شرایطتان مشورت کنید. رعایت توصیه‌های زیر احتمال موفقیت عمل IUI را افزایش می‌دهد.

مراقب خودتان باشید
هرچه پژوهش‌های بیشتری در زمینه باروری انجام می‌شود، ارتباط بین تغذیه و باروری قوی‌تر و قوی‌تر می‌شود.
غذای کامل شامل میوه، سبزیجات و غلات کامل می‌شود.
اگر لبنیات مصرف می‌کنید، لبنیات پرچرب شامل شیر، ماست یا پنیر را فراموش نکنید.
آب فراوان بنوشید.
پروتئین کافی را از آجیل، سبزیجات، گوشت بدون چربی و گوشت ارگانیک دریافت کنید.
هر روز مکمل مولتی ویتامین مصرف کنید. می‌توانید ویتامین پریناتال مصرف کنید، اما شاید عوارض آن و حالتی را که ایجاد می‌کند، دوست نداشته باشید.

راه‌هایی را برای کاهش و از بین بردن استرس پیدا کنید
شواهد متعدد نشان می‌دهد که استرس احتمال باردار شدن را کاهش می‌دهد. حتی استرس و اضطرابی که به دلیل ناباروری و ترس از شکست درمان تجربه می‌کنید، نیز مانعی برای لقاح و محرکی برای سقط جنین است. سعی کنید روش‌های کاهش استرس را پیدا کنید و دائماً از آنها کمک بگیرید. تنش‌زاهای معمول روزمره شامل پیاده‌روی‌های طولانی، دوچرخه سواری و یوگا می‌شود.

مراقبت های بعد از IUI
استراحت
باور اشتباهی وجود دارد که استراحت مطلق برای افزایش احتمال بارداری بعد از IUI ضروری است. درست است که در کلینیک‌های باروری از بیماران خواسته می‌شود که ۱۵ ـ ۱۰ دقیقه بعد از عمل آی یو آی دراز بکشند، اما این کار برای جلوگیری از خارج شدن اسپرم از رحم نیست. کاتتر IUI نمونه را مستقیماً داخل رحم می‌گذارد، بنابراین اسپرم در جای خود باقی می‌ماند.
البته اگر دل درد دارید یا سرتان بعد از عمل آی یو آی گیج می‌رود، فکر خوبی است که مدت کوتاهی استراحت کنید. عمل IUI عملی سریع و آسان است، با این حال تعداد انگشت‌شماری از بیماران بعد از عمل دچار ناراحتی یا سرگیجه می‌شوند. درهرحال بعد از خارج شدن از اتاق عمل، مشکلی برای انجام دادن فعالیت‌های روزمره وجود ندارد. البته اگر بقیه روز را استراحت کنید و به خودتان فشار نیاورید، هم کار خوبی انجام داده‌اید. حتی اگر عمل IUI به لحاظ جمسی ساده باشد، مطمئناً فشار روانی شدیدی را تحمل کرده‌اید.
فعالیت بدنی سنگین انجام ندهید
انجام دادن فعالیت‌های بدنی سنگین، مانند ورزش‌های با شدت بالا بعد از عمل IUI و همچنین IVF توصیه نمی‌شود. اگر قبل از عمل داروهای باروری برای تحریک تخمک‌گذاری مصرف کرده‌اید، ممکن است تخمدان‌ها هنوز قدری متسع و حساس باشد و نیاز به محافظت داشته باشد. پایین نگهداشتن دمای داخلی بدن محیط بهتری را برای لانه گزینی فراهم می‌کند.
شنا کردن یا دراز کشیدن در وان بعد از عمل IUI توصیه نمی‌شود، چون غوطه‌ور شدن در آب خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
رابطه جنسی بعد از IUI
پس از عمل IUI مانعی برای رابطه جنسی وجود ندارد و حتی برقراری رابطه گاهی توصیه نیز می‌شود، چون مقاربت و ارگاسم باعث انقباض رحم می‌شود که کمک می‌کند اسپرم راحت‌تر در لوله‌های فالوپ و به سمت تخمک حرکت کند. ممکن است پزشک معالجتان توصیه کند که مدت کوتاهی، تا ۴۸ ساعت بعد از عمل IUI رابطه جنسی نداشته باشید، اما بعد از آن نزدیکی نه تنها اشکالی ندارد، بلکه مفید نیز هست.
طب سوزنی
هرچند اثر طب سوزنی در افزایش احتمال بارداری اثبات نشده است، اما طب سوزنی و مراقبت از خود به بهبود حال بسیاری از بانوان کمک می‌کند.