ورم دوران بارداری، دوازده راهکار کاهش آن

حدوداً ۵۰ درصد زنان باردار از ورم پاهای خود به ویژه در اواخر دوره بارداری گزارش می­دهند. ورم صورت، انگشتان، و کمر در دوره بارداری امری طبیعی است. همانند مقالات قبل که در رابطه با عوارض بارداری مانند کمر درد صحبت کردیم، در این مقاله نگاه دقیق­ تری به علت و درمان ورم بارداری خواهیم داشت.

در چه دوره ای از بارداری بدن ورم می کند؟
ورم بارداری در هر زمان ممکن است رخ دهد اما معمولاً در طول ماه پنجم خود را نشان می­ دهد و با ورود به سه ماهه پایانی بارداری به تدریج بیشتر می­شود.
دیگر عوامل تأثیرگذار عبارتند از:
- آب و هوای گرم، به ویژه هنگامی که فعالیت فیزیکی دارید
- خستگی و سرپا ایستادن به مدت طولانی
- رژیم حاوی مقدار زیاد سدیم

چه چیزی باعث ایجاد ورم بارداری می شود؟
در دوران حاملگی، بدن برای رفع نیازهای جنین، میزان ترشح خون و دیگر مایعات را ۵۰ درصد افزایش می­ دهد. تولید این مایعات به رشد جنین و زایمان کمک می­کند. همچنین این مایعات بافت­های اطراف جنین را منعطف ­تر می­کنند تا با بزرگتر شدن جنین، کشیده شوند و در همین حال مفاصل و ناحیه لگنی را برای زایمان آماده می­کنند.
متأسفانه این فرایند منجر به ورم یا آماس بدن می­شود که صورت، دست­ ها، قوزک و پاها را تحت تأثیر قرار می­دهد. تغییرات هورمونی و جریان معیوب خون (به دلیل تحت فشار بودن رگ­ها) نیز عامل ورم بارداری هستند. برای تسکین دادن این تأثیرات، سعی کنید تا جای ممکن به ویژه بعد از ظهر ها سرپا نایستید. جاذبه نیز با بالا بردن جریان خون در قوزک­ها و پاها این علائم را تشدید می­کند.

چگونه ورم بارداری را کاهش دهیم؟
در ادامه دوازده راهکار مفید برای کاهش ورم بارداری ذکر شده ­اند:
از سرپا ایستادن طولانی مدت اجتناب کنید
هر موقع که ممکن است، بنشینید و استراحت کنید (یا حتی دراز بکشید) و پاهای خود را از زمین بلند کنید. هرچند وقت یکبار مچ پای خود را بچرخانید و عضلات ساق پا را به آرامی بکشید و استراحت دهید.
جوراب های ساق بلند بپوشید
در طول روز جوراب­های ساق بلند کشی یا تنگ بپوشید. این محصولات به طور تخصصی برای بهبود جریان خون در پاها طراحی شده­ اند.
فعالیت ورزشی روزانه داشته باشید
برای داشتن فعالیت فیزیکی مرتباً پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا کنید. همچنین می­توانید ورم بارداری را با انجام فعالیت­های زیر کاهش دهید:
- هر یک از پاها را 30 مرتبه به سمت بالا کشیده و خم کنید و سپس پایین بیاورید.
- پاهای خود را به صورت دایره ­وار بچرخانید، ابتدا در یک جهت، سپس در جهت دیگر. این کار را هشت مرتبه انجام دهید.
این فعالیت را می­توانید در حالت نشسته یا ایستاده انجام دهید، جریان خون سریعتر شده و از گرفتگی عضلات جلوگیری می­کند.
روی پهلوی چپ خود بخوابید
سعی کنید هر شب روی پهلوی سمت چپ خود بخوابید و هردو پا را کمی بالا ببرید. این حالت فشار وارد بر سیاهرگ پایینی را کم می­کند که وظیفه آن بازگرداندن خون دی اکسیده شده از پاها به قلب است.
در استخر آب راه بروید یا بایستید
اگرچه پژوهش کمی درمورد تأثیر فشار آب بر قوزک ­های ورم کرده انجام شده است، اما این باور وجود دارد که ایستادن یا راه رفتن در استخر بافت­های عضلانی پا را جمع می­کند. به نظر می­رسد که این کار حداقل تأثیر موقتی بر رفع ورم بارداری داشته باشد.
آب فراوان بنوشید
نوشیدن مقادیر زیاد آب، مایعات اضافی را از بدنتان خارج می­کند. به توصیه پزشکان، نوشیدن تقریباً 10 لیوان (2.4 لیتر) مایعات در روز در زمان بارداری ضروریست.
لباس تنگ نپوشید
لباس­های تنگی که ساق پا و قوزکتان را تحت فشار قرار می­دهند جریان خون در این نواحی را محدود می­ کنند. از پوشیدن جوراب و ساق پاهایی که از جنس پلاستیک هستند خودداری کنید و به جای کفش پاشنه بلند، کفش­های کتانی­ راحت به پا کنید.
در فصل تابستان تا حد ممکن از بیرون رفتن خودداری کنید
هنگامی که هوا گرم، مرطوب یا شرجی است در خانه بمانید تا مشکل ورم ناگهانی بارداری برایتان پیش نیاید.
بر روی نواحی ورم کرده، کمپرس یخ قرار دهید
قرار دادن کمپرس یخ یا یک کیسه یخ روی ناحیه ورم کرده می­تواند دمای بدن را پایین آورده و همزمان درد و ورم آن را نیز کاهش دهد
رژیم غذایی متعادل داشته باشید
مصرف بیش از حد سدیم سبب کم­ آبی و ورم بدن می­شود. با قطع مصرف غذاهای فرآوری شده و آماده که حاوی مقدار زیادی شکر و چربی اشباع شده هستند، میزان سدیم مصرفی خود را کاهش دهید.
مصرف سیگار را ترک کنید
علاوه بر تأثیرات منفی سیگار بر سلامت بدن، پوکی استخوان، تغییر شکل مفاصل و ورم دردناک نیز از نتایج سیگار کشیدن هستند
رفلکسولوژی و ماساژ پا
نتایج برخی پژوهش­ها نشان داده ­اند که ماساژ پا و رفلکسولوژی درمان مؤثری برای ورم بارداری هستند. این کار شامل فشار دادن نقاط خاصی در گوش­ها، دست­ ها و پاهاست.

چه زمانی برای ورم بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟
در دوران بارداری ورم تقریبی قوزک و پاها مورد انتظار است. با این حال ورم ناگهانی و دردناک به ویژه تنها در یکی از پاها ممکن است نشانه گرفتگی عمیق سیاهرگها، یا لخته خون باشد.
همچنین گاهی اوقات ورم بدن می­تواند نشانه پره اکلامپسی باشد. این یک وضعیت خطرناک است که زنان باردار را تحت تأثیر قرار می­دهد و به ویژه برای زنانی که به بیماری­های مزمن مبتلا هستند در اواخر دوره بارداری مشکل ایجاد می­کند.
اگر هر یک از نشانه­ های زیر را در خود مشاهده کردید سریعاً پزشک خود را در جریان بگذارید:
- ورم ناگهانی صورت، دستها و پاها
- سردرهای شدید
- مشکل بینایی (برای مثال تار شدن دید یا احساس جرقه در چشم)
- احساس درد شدید زیر دنده­ ها
- تنگی نفس ناگهانی
- حالت تهوع (به همراه هر یک از نشانه­ های بالا)
در حالت کلی در دوره بارداری ورم بدن در بسیاری از زنان امری طبیعی است. برای کاهش تأثیر ورم بارداری بر بدنتان هرکاری که می­توانید انجام دهید و در صورت وخیم شدن اوضاع، سعی کنید درمان پزشکی برایش بیابید.