هموروئید در دوران بارداری، علائم تا راهکارهایی برای تسکین

بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری و به خصوص در سه ماهۀ سوم یا پس از زایمان مشکل شایعی است. بواسیر تورم غیرطبیعی رگ‌های خونی ناحیۀ مقعد است که در برخی موارد با خونریزی همراه است. در این مطلب با علائم بواسیر، عوامل مؤثر در ایجاد آن، راه‌های جلوگیری و تسکین درد ناشی از آن بیشتر آشنا می‌شوید.

علائم بواسیر
میزان تورم ایجادشده توسط بواسیر معمولاً از اندازۀ یک نخود تا اندازۀ یک حبه انگور متفاوت است و ‌‌‌‌‌می‌تواند داخل مقعد یا خارج از آن باشد. بواسیر ‌‌‌‌‌می‌تواند باعث خارش و احساس ناراحتی یا درد شدید در ناحیۀ مقعد شود. گاهی نیز باعث خونریزی از مقعد، مخصوصاً هنگام دفع ‌‌‌‌‌می‌شود. در اغلب موارد، اگر بواسیر در دوران بارداری شروع شده باشد، پس از زایمان به تدریج بهبود ‌‌‌‌‌می‌یابد، مخصوصاً اگر احتیاط لازم برای پیشگیری از یبوست را انجام دهید. اگر فرد پیش از بارداری بواسیر داشته باشد، احتمال شدیدتر شدن آن در دوران بارداری بیشتر است.

دلایل افزایش‌دهندۀ بواسیر
به دلیل‌های مختلف، بارداری باعث مستعد شدن شما در ابتلا به بواسیر و واریس وریدهای پا و در برخی موارد حتی واریس ورید بخش خارجی اندام تناسلی ‌‌‌‌‌می‌شود. با بزرگ شدن رحم، فشار بر روی وریدهای ناحیۀ تناسلی و بزرگ سیاهرگ زیرین افزایش ‌‌‌‌‌می‌یابد که ورید بزرگی است در سمت راست بدن و خون را از اندام‌‌‌‌‌‌های تحتانی به قلب ‌‌‌‌‌می‌برد. این امر باعث کاهش میزان خون برگشتی از اندام‌‌‌‌‌‌های تحتانی به سمت قلب ‌‌‌‌‌می‌شود که در نتیجه فشار وارد بر وریدهای زیر رحم را افزایش ‌‌‌‌‌می‌دهد و باعث گشاد شدن یا تورم آنها ‌‌‌‌‌می‌شود. یبوست مشکل شایع دیگری در دوران بارداری است که ‌‌‌‌‌می‌تواند باعث ایجاد یا شدیدتر شدن بواسیر شود، زیرا فشار آوردن هنگام دفع باعث ایجاد بواسیر ‌‌‌‌‌می‌شود. ضمناً افزایش هورمون پروژسترون در دوران بارداری باعث گشاد شدن دیوارۀ وریدها و در نتیجه تورم آنها ‌‌‌‌‌می‌شود. همچنین هورمون با کند کردن حرکت روده باعث یبوست نیز ‌‌‌‌‌می‌شود که خود، عاملی برای افزایش احتمال دچار شدن به بواسیر است.

راه‌های جلوگیری از بواسیر
اگرچه راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به بواسیر وجود ندارد، اما رعایت موارد زیر می‌تواند احتمال ابتلا به این مشکل را تا حدی کاهش دهد:
مراقب باشید یبوست نگیرید
در رژیم غذایی خود مواد فیبردار مثل غلات سبوس‌دار، لوبیا، میوه و سبزیجات بگنجانید، به میزان زیاد آب بنوشید، حدود هشت تا ۱۰ لیوان در روز و به شکل منظم ورزش کنید، حتی اگر فقط یک پیاده‌روی سریع و کوتاه باشد. اگر یبوست دارید از پزشک خود دربارۀ مصرف مکمل‌‌‌‌‌‌های فیبردار یا ملین مشورت بگیرید.
مدفوع خود را نگه ندارید
هنگام احساس نیاز به دفع، رفتن به دستشویی را به تأخیر نیندازید، به ماهیچه‌های مقعد خود زیاد فشار نیاورید و زیاد در دستشویی نمانید، زیرا این کار باعث وارد شدن فشار به مقعد ‌‌‌‌‌می‌شود.
از نشستن و ایستادن طولانی پرهیز کنید
از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی بپرهیزید. اگر شغل شما این‌طور ایجاب ‌‌‌‌‌می‌کند، هر یک ساعت به مدت چند دقیقه بایستید و حرکت داشته باشید. در منزل هنگام خوابیدن، مطالعه یا تماشای تلویزیون به پهلوی چپ دراز بکشید تا فشار از روی وریدهای مقعد برداشته شود و بازگشت خون از نیمۀ پایینی بدن افزایش یابد.

راهکارهایی برای تسکین بواسیر
برای بهبود درد و تورم بواسیر راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید آنها را رعایت کنید. برخی از این کارها شامل موارد زیر است:
- روزانه چند بار، یک کیسه یخ را که در یک پوشش نرم پیچیده شده است، روی موضع مورد نظر قرار دهید. یخ به کاهش تورم و درد کمک ‌‌‌‌‌می‌کند. برخی زنان استفاده از کمپرس سرد حاوی گیاه هاماملیس را تسکین‌دهنده ‌‌‌‌‌می‌دانند.
- با کمپرس سرد یا نشستن در آب سرد بواسیر را تسکین دهید.
- هنگام مدفوع کردن، ناحیۀ مقعد را با آب ولرم شست‌وشو دهید. پس از دفع نیز محل را با آب ولرم بشویید و به آرا‌‌‌‌‌می توسط یک دستمال توالت سفید، نرم و غیر‌عطری خشک کنید.
- از پزشک خود بخواهید یک شیاف بی‌خطر و بی‌حس‌‌کنندۀ موضعی یا دارویی را به شما توصیه کند. انواع داروهای تسکین‌دهندۀ بواسیر زیاد است. قبل از مصرف خودسرانه داروهای درمان بواسیر با پزشک خود مشورت کنید. اغلب این داروها را باید به مدت فقط یک هفته مصرف کرد و مصرف مداوم آنها باعث افزایش تورم ناحیۀ مقعد ‌‌‌‌‌می‌شود.
- اگر روش‌های خانگی پیشگیری و درمان بواسیر مؤثر نیست یا اگر درد شدید یا خونریزی دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید. هر نوع خونریزی مقعد باید توسط پزشک بررسی شود. این نکتۀ بسیار مهمی است؛ در اطلاع دادن این موضوع به پزشک خود کوتاهی نکنید. در اغلب موارد، پس از زایمان و به کمک درمان‌‌های شخصی، بواسیر بهبود ‌‌‌‌‌می‌یابد و در برخی موارد، برای کاهش تورم ناشی از بواسیر، باید به یک متخصص مراجعه کنید. در موارد نادر، برای درمان بواسیر نیاز به انجام یک جراحی ساده است.