برای جلوگیری از لجبازی کودکان چکار کنیم؟

قطعاً شما هم با این اتفاق مواجه شده اید که کودک شما در مقابل شنیدن پاسخ منفی از شما برای خریدن یک اسباب بازی یا هر چیز دیگری، شروع به گریه کردن، جیغ و داد زدن، خود را بر زمین زدن، ضربه زدن به شما و…. می کند و نه تنها باعث خورد شدن اعصاب شما می شود بلکه موجب آبروریزی و غیره برای شما خواهد شد.

ولی چرا این اتفاق می افتد؟
هنگامی که کودک شما یک اسباب بازی یا خوراکی خاص را مشاهده می کند در او یک هیجان خاص شکل می گیرد و بلافاصله خواهان داشتن آن می شود و برای همین از شما درخواست خرید آن را خواهد کرد و وقتی شما به هر دلیلی خرید آن را برای کودک خود درست نمی دانید، در نتیجه به او پاسخ منفی می دهید. حالا کودک شما از دیدن عکس العمل شما که متضاد با بدست آوردن آن چیز است ناراحت و خشمگین می شود و این باعث می شود که در او نسبت به شما احساس منفی ایجاد شود. پس تنها راهی که برای او باقی می ماند اصرار به خرید، لجبازی به شکل های مختلف و اذیت کردن شما می باشد. چرا که این کار هم آخرین تلاش او برای بدست آوردن آن چیز می باشد و هم اینکه احساس منفی خود به شما در آن لحظه را نشان می دهد.

چه کار باید کرد؟
برای حل چنین موضوعی تا کنون راهکارهای مختلفی ارائه شده است، مثلا:
۱- بهتر است از قبل به فرزندتان بگویید که قرار است فقط برای خرید یک سری چیزهای خاص و مشخص به فروشگاه بروید و برای این کار یک لیست بنویسید و آن را به کودکتان بدهید و بگویید حواست باشد که چیزی از قلم نیفتد. مشارکت دادن کودک و محول کردن بعضی از وظایف به او باعث می شود تا خرید برایش هیجان انگیز و جذاب باشد و حوصله اش سر نرود چرا که ذهنش مشغول این است که چه چیزی خریده و چه چیزی خریده نشده است.
۲- می توانید فهرستی از خواسته های کودکتان را تهیه کنید و وقتی از شما درخواست خرید اسباب بازی جدید کرد آن فهرست را از کیف بیرون بیاورید و اسباب بازی مورد علاقه اش را انتهای آن اضافه کنید. بعد بگویید که یادتان می ماند که ماه آینده برای تولدش یا مناسبت دیگری این اسباب بازی را برایش می خرید.
۳- هرگز نگویید در این حد پول نداریم. حرفی بزنید که به مدیریت پول ربط داشته باشد. مثلا بگویید این لباس خیلی زیباست اما ما نمی خواهیم بابت خرید آن ۴۰۰ هزار تومان پول بدهیم. لباس های بهتری هم با قیمت مناسب تر پیدا می شوند.
۴- در روش دیگر اگر کودکتان خیلی کوچک است و نمی تواند حرف بزند می توانید اسباب بازی مورد علاقه اش را همراه خود ببرید، وقتی کودک در هنگام خرید بی قراری کرد با دیدن اسباب بازی محبوب خود، بی قراری نمی کند و مشغول بازی با آن می شود و برایش سرگرم کننده است.
۵- هنگام خرید سعی کنید کودکتان تفریح کند. مثلاً در فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ، می توانید کودکتان را داخل سبد خرید گذاشته و مثل کالسکه او را هل دهید. این کار باعث سرگرم شدن او می شود .
۶- اگر کودکتان توانایی کمک کردن دارد از او بخواهید کمکتان کند، حتی جزئی. مثلاً پول را به او بدهید تا حساب کند، از او بخواهید در حمل وسایل سبک کمکان کند، وقتی داخل فروشگاهید از او بخواهید اجناس را از قفسه ها برداشته و به سبد بیندازد، یا اجناس را به فروشنده جهت حساب کردن تحویل دهد و … با این کار او اعتماد به نفس پیدا می کند، مسئولیت پذیر می شود و برایش سرگرم کننده نیز هست.
۷- او را تشویق کنید، مثلاً به او بگویید اگر کودک خوبی باشد، شیطنت نکند و بی قراری نکند بعد از خرید، مثلاً او را به پارک می برید و یا برایش خوراکی می خرید و یا هر چیزی که انجام آن برایتان امکان پذیر باشد. یادتان باشد بدقولی نکنید، زیرا اگر بدقولی کنید، کودک دیگر حرفتان را باور نمی کند.
۸- قبل از این که کودک بی تاب شود و شیطنت را آغاز کند برایش خرید کنید مثلاً خوراکی، اسباب بازی، کتاب و یا هر چیز دیگری را برای او بخرید
ولی متاسفانه این راهکارها تا حدی جوابگو است و همیشه نتیجه ایی که ما انتظار داریم را در بر نخواهد داشت و کودک آن رفتار را باز از خود نشان خواهد داد!

عکس العمل شما چیست؟
همانطور که گفته شد احتمال وقوع چنین اتفاقی همیشه خواهد بود که در این صورت شما در مواجه با اصرار و لجبازی کودکتان، یکی از چند عکس العمل زیر را می توانید داشته باشید:
۱- در برابر او تسلیم شوید و برای او خرید کنید که در این صورت کودک شما این روش را برای زمان های دیگر نیز به کار خواهد برد.
۲- به او بی محلی کنید که در این صورت کودک شما رفتار خود را نه تنها ادامه خواهد داد بلکه برای جلب توجه شما، آن را شدت نیز خواهد داد.
۳- به او قول الکی بدهید و مثلا بگویید که آن را در زمان دیگری خواهید خرید که حتی اگر کودک قبول کند، این روش را شما نمی توانید همیشه تکرار کنید چرا که کودک دیگر قبول نخواهد کرد.
۴- با او برخورد کنید و اصطلاحا او را دعوا کنید که در این صورت کودک نسبت به شما حس منفی تری خواهد پیدا کرد و علاوه بر واردشدن صدمات روحی به او، موجب اخلال در روابط شما با او نیز خواهید شد که نتایج آن در آینده گریبانگیر شما خواهد بود.
۵- کاری کنید که این اتفاق اصلا نیفتد و کودک از شما درخواست خرید نکند !!!

آیا واقعا می توان از این اتفاق جلوگیری کرد؟
شما می توانید با مدیریت این هیجان ایجاد شده در کودک، کاری کنید که نه نتها باعث بروز این اتفاقات نشود بلکه باعث رشد شخصیتی و فکری او نیز شود. بدین شکل که این هیجان باعث شود که کودک شما به جای اینکه بلافاصله به فکر درخواست خرید از شما شود، به فکر چگونگی بدست آوردن آن توسط خود شود و درواقع هیجان داشتن آن اسباب بازی در او به هیجان چگونگی بدست آوردن آن توسط خودش تبدیل شود. این تغییر در طرز فکر و رفتار کودک شما، باعث نتایج درخشان مالی برای آینده او نیز خواهد شد. بدین صورت شما یک بحران را به یک فرصت تبدیل کرده اید.

ولی چگونه؟
این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که ذهن و احساسات کودک شما از قبل برای این نوع رفتار آماده شده باشد. یعنی کودک شما با روش بدست آوردن یک چیز اعم از اسباب بازی یا هر چیز دیگری توسط خودش آشنایی داشته باشد و با چگونگی انجام آن تا رسیدن به خواسته خود، آگاهی داشته باشد. بدون شک آشنایی فرزند شما با یک روش و چگونگی انجام آن، باید توسط شما والدین عزیز صورت بگیرد. شما می توانید خودتان با مطالعه و یا با کمک گرفتن از یک کارشناس متخصص کودک، فرزند خود را با یک روش مناسب آشنا نمایید.