حرکات جنین در رحم، عادی است یا عجیب؟

تعداد و نوع حرکات و لگدهای جنین برای بعضی از مادرهای باردار بسیار نگران‌ کننده است. گاهی احساس می‌کنند که جنین آنها کم حرکت می‌کند و گاهی از حرکات زیاد و عجیب جنین خود دچار اضطراب می‌شوند. حرکات عادی جنین در دوران بارداری بسیار گوناگون خواهد بود. در این مطلب می‌توانید با حرکات جنین در رحم بیشتر آشنا شوید تا نگرانی شما کمتر شود.

حرکات عادی جنین
واژۀ لگد زدن توصیفی زیبا از لحظه‌ای است که مادر برای اولین بار جنین را در شکم خود احساس می‌کند. حرکات اولیه حس عجیبی دارد. انگار پروانۀ کوچکی به شکل تصادفی بال‌های خود را درون رحم تکان می‌دهد. لگد زدن جنین معمولاً در بین هفته‌های ۱۶ تا ۲۵ بارداری رخ می‌دهد. اگر قبلاً تجربۀ بارداری داشته باشید، ممکن است این حرکات را زودتر احساس کنید. لازم به ذکر است پس از حس تکان‌های اولیه، تا پیش از هفتۀ ۲۵ بارداری لازم نیست که هر روز این حرکت‌ها را حس کنید، اما بعد از هفتۀ ۲۵ بارداری، اگر حرکات جنین را برای یک روز حس نکردید، باید با پزشک تماس بگیرید. پس از هفتۀ ۲۸ بارداری، جنین باید حداقل شش بار در ساعت، در طول یک روز تکان داشته باشد، البته این به معنای آن نیست که جنین باید در هر ساعت از شبانه‌روز شش بار تکان بخورد؛ جنین ممکن است خواب باشد، بلکه جنین باید در هر روز، یک ساعت فعالیتی داشته باشد که مادر طی آن شش حرکت مجزا را احساس کند. توقف حرکات جنین می‌تواند نشانۀ وجود خطر باشد. ممکن است بند ناف دور جنین پیچیده باشد یا مایع آمنیوتیک بیش از حد کم باشد. این عارضه‌ها می‌تواند بسیار جدی باشد. اگر حرکات عادی جنین را احساس نمی‌کنید، مقداری آب‌میوه بنوشید و به مدت یک ساعت به پهلوی چپ خود دراز بکشید و به فعالیت جنین با دقت توجه کنید. اگر در آن یک ساعت، شش حرکت مشخص و مجزا یا ضربه‌ای را احساس نکردید، به پزشک خود اطلاع دهید.

احساس حرکات جنین
هر جنین شخصیت منحصربه‌فرد خود را دارد و گاهی این مسئله را می‌توان در رحم مادر نیز مشاهد کرد. اغلب زنان باردار نگران این هستند که در بارداری فعلی خود تکان‌های کمتر یا بیشتری را نسبت به بارداری‌های گذشته احساس می‌کنند یا اینکه بچۀ دوست آنها مدام در حال تکان خوردن است، درحالی‌که بچۀ آنها تنها بعد از شام کمی تکان می‌خورد. جای نگرانی نیست، زیرا وجود یک ساعت فعال در هر روز به معنای طبیعی بودن حرکات جنین است. درک مادر از حرکت جنین به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از این عوامل می‌تواند محل قرارگیری جفت باشد.
هنگامی که جفت به قسمت جلویی رحم متصل است، باعث ایجاد یک مانع بین مادر و جنین می‌شود و حرکات جنین به سختی احساس می‌شود. به همین دلیل، ممکن است مادری که در اوایل بارداری قبلی خود متوجه حرکات جنین شده بود، در بارداری بعدی خیلی دیر این حرکت‌ها را احساس کند. عامل مؤثر دیگر در احساس کردن حرکات جنین، وزن مادر است. اگر اضافه وزن یا لایه‌های چربی اضافی در شکم مادر باشد، احتمالاً حرکات جنین را به سختی و کم احساس خواهد کرد. در مواردی که علاوه بر اضافه وزن، جفت نیز جلوی رحم قرار گرفته باشد، ممکن است مادر اصلاً متوجه این حرکات نشود. در چنین مواردی پزشک برای بررسی سلامت جنین به طور منظم ضربان قلب جنین را گوش خواهد داد.

حرکات عجیب جنین
حرکات ریتمیک که در فاصلۀ هر چند ثانیه رخ می‌دهد، احتمالاً به خاطر سکسکۀ جنین است. این امر در برخی موارد ممکن است نگران‌کننده باشد، اما در واقع بخشی از مراحل رشد طبیعی جنین و نشانه‌ای از سلامت اوست. بعضی از مادرها با نگرانی می‌گویند که برای مثال جنین آنها معمولاً در طول شب تکان می‌خورده، ولی امروز این حرکت در طول روز اتفاق افتاده است. کودک در رحم مادر برنامه‌ریزی مشخصی برای تکان خوردن ندارد. نکته‌ای که اهمیت دارد وجود یک ساعت فعال در روز یا شب است. لازم نیست این تکان‌ها حتماً در یک ساعت مشخص در هر روز تکرار شود. همزمان با پیشرفت بارداری و رشد جنین و در نتیجه تنگ شدن فضای جنین، ممکن است شدت حرکات کاهش یابد. در این حالت کودک هنوز هم فعال است ولی نمی‌تواند برخی از حرکات شدید گذشته را انجام دهد.
در سه ماهۀ سوم بارداری، برخی از لگد زدن‌های جنین که حس مادرانۀ شما را در مراحل اولیۀ بارداری برمی‌انگیخت، تبدیل به ضربه‌های دردناکی می‌شود که در ساعت سه نیمه‌شب اشک را به چشمان خواب‌آلود شما می‌آورد؛ در واقع هیچ روشی برای کاهش درد حاصل از این حرکات جنین وجود ندارد. همان‌طور که هر بارداری منحصربه‌فرد است، حرکات جنین نیز ویژگی‌های خاص خود را دارد، بنابراین سعی نکنید بارداری فعلی خود را با بارداری‌های پیشین مقایسه کنید. باید بدانید که عوامل مختلفی بر فعالیت‌های جنین شما تأثیر دارد. به یاد داشته باشید اگر جنین شما در طول یک روز به اندازۀ کافی لگد نزد، با پزشک خود تماس بگیرید و این موضوع را با او در میان بگذارید.