انواع بلوغ در کودکان، پسر و دخترش فرق دارد؟

دخترتان از شما می‌خواهد تا اولین لباس زیرِ زنانه‌اش را بخرد، و یا پسرتان در حالی از تمرینِ فوتبال بازمی‌گردد و بوی عرق می‌دهد، که گویی کل روز را در معدن کار می‌کرده است. این‌جا چه خبر شده؟
به دوران بلوغ خوش آمدید، دوره‌ای که کودکان در آن رشد می‌کنند و شاخه‌های مختلف خود را نمایان می‌کنند، تکمیل می‌شوند و حتی عیب‌هایی از خود نمایان می‌کنند.
دوران بلوغ کودکان به خودیِ خود، زمانی که ما درحال گذر کردن از آن بودیم، دوره‌ای سخت و عذاب‌آور بود. پس چطور شما که الآن تبدیل به والدین شده‌اید قرار است به فرزندان‌تان در این باب کمک کنید؟

سطوح مختلف بلوغ کودکان
مطمئناً اکثر ما راجع به نشانه‌های متعارف بلوغ می‌دانیم و آن‌ها را می‌شناسیم _ رویش مو در جاهای مختلفِ بدن، قاعدگی در زنان، تغییر بوی بدن، بم شدنِ صدای پسران، رشد سینۀ دختران و غیره. اما شاید دلایل علمی و پشت پرده‌ی این تغییرات را ندانیم. پس بیایید نگاهی سریع و اجمالی به آن بیندازیم.
معمولاً پس از تولد هشت سالگی دختر و یا بعد از این‌که یک پسر بچه 9 یا 10 ساله شد، بلوغ در نقطه‌ای خاص از مغز به نام غده‌ی هیپوتالاموس شروع به کار می‌کند تا هورمون‌های گاندوتروپین را آزاد کند. وقتی هورمون‌های گاندوتروپین آزاد شده و به سمت غده‌ی هیپوفیز سفر کردند (غدهای کوچک که زیر مغز قرار دارد و هورمون‌هایی را که سببِ کنترل شدنِ دیگر غدد بدن می‌شوند را تولید می‌کند)، دو هورمونِ مربوط به بلوغ را از خودش آزاد می‌کند _ هورمون لوتینیز و هورمونِ شبیه‌سازیِ فولیسل.
در دوران بلوغ کودکان بعد از آزاد شدنِ این هورمون‌ها، بسته به نوع جنسیت، چه تغییراتی رخ می‌دهند:
پسران، هورمون‌ها از طریق رگ‌های گردش خون به سمت بیضه‌ها حرکت می‌کنند و علائمی را جهتِ ساخت و تولید اسپرم و همچنین هورمون تستسترون به این عضو از بدن می‌دهند.
دخترها: هورمون‌ها به سمت تخمدان می‌روند(یک عضو از بدن با دو دایره در سمت راست و چپش که در زهدان قرار دارد) و هورمون‌های بلوغ را مجبور به آزاد سازی کرده، و این عضو را وادار به ساخت و تولید تخمک و هورمون استروژن می‌کند، که بدن یک جنس مؤنث را به بلوغ رسانیده و او را برای حاملگی آماده می‌کند.
در همین اثنا، غدد فوق کلیوی برای پسران و دختران نوعی هورمون یکسان به نام هورمون آندروژن تولید می‌کند. این هورمونها در حقیقت شبیه‌سازِ رویش مو در بخش شرمگاهی و زیر بغل برای هردو جنس هستند.
برای پسران
تغییراتِ فیزیکی و جسمانیِ دوران بلوغ برای پسران، با رشد بیضه‌های او آغاز شده، و با رویش مو در بخش‌های مختلف بدن از جمله شرمگاهی و زیر بغل او، و رشد ناگهانی در سنینِ 10 تا 16 سال _ یعنی به طور میانگین دوسال بعد از این‌که دختران شروع به رشد می‌کنند _ ادامه پیدا می‌کند. دست‌ها، پاها، بازوها و پاهایش زودتر از دیگر اندام‌هایش رشد می‌کنند. شکل و شمایل بدنی او شروع به تغییر می‌کنند، چنان‌که شانه‌هایش شروع به افزایش عرض کرده و به تعداد عضلات و همچنین وزن او افزوده می‌شود.
ممکن است یک پسر در طی دوران بلوغ خود، متوجه نرمی و یا برجستگی در ناحیه تحتانیِ نوک سینه‌هایش شود. این مسئله مربوط به مشکل رشد سینه در آقایان می‌شود، که نامِ جینوکاماستیا را برای خود دارد و برای حدود ۵۰ درصد از پسران در حین بلوغ اتفاق می‌افتد. اما اصولاً در حدود ۶ ماه یا اندکی بیشتر، محو می‌شود.
و آن خش‌های اولیه در صدای پسر نشانی از این هستند که صدای او قرار است به صدایی بم‌تر از قبل تبدیل شود.
موهایی سیاه، زبر و خشن و همچنین مجعد در قسمت تحتانیِ آلت تناسلی پسران و روی کیسه‌های بیضۀ وی رشد می‌کنند، و سپس در زیر بغل او و ناحیه رویش ریشِ آنان نیز دیده خواهد شد. بیضه و آلت تناسلی پسران رو به رشد خواهد رفت، و نعوظ، که پسران کم‌تر از هفت سال نیز آن را تجربه می‌کنند، حالا بسیار بیش از پیش اتفاق می‌افتد. انزال _ آزادسازی اسپرمِ حاوی منی از آلت تناسلی _ نیز اتفاق خواهد افتاد.
خیلی از پسرها ممکن است که برای اندازه‌ی آلت تناسلی خود نگران باشد. اما برخی پسران نیاز به اطمینان خاطر دارند، از این روی که شاید جزو کسانی باشند که دیرتر از بقیه رشد می‌کنند و یا خودشان را با کسانی مقایسه می‌کنند که در بلوغ از آن‌ها فراتر رفته‌اند.
برای دختران
بلوغ به طور معمول برای دختران، در نقطه‌ای بین 8 سالگی تا 13 سالگی اتفاق می‌افتد. برای بسیاری از دختران، اولین نشانۀ بلوغ در واقع رشد و بزرگ شدنِ سینه‌ها است، اما اولین نشانه از بلوغ می‌تواند رویش موی زائد نیز باشد. در اثنای رشد سینه‌ها، یک دختر ممکن است که غلنبه‌هایی سفت و کوچک را (که جوانه نامیده می‌شوند) در قسمت تحتانی نوک سینه‌هایش احساس کند؛ بافت سینه‌ها در طی سال بعد یا دو سال بعد بزرگ‌تر و نرم‌تر خواهد شد. موهایی سیاه، زیر و خشن و مجعد در ناحیه شرمگاهی رشد می‌کند و سپس موهایی از همین جنس در زیر بغل دختران رشد می‌کند.
اولین نشانه‌ها از بلوغ در حقیقت یک تا دو سال پس از جهش‌های ناگهانی رشد در دختران بروز می‌کند. بدن آن‌ها شروع به چاق شدن می‌کند، مخصوصاً در قسمت سینه و پستان‌ها و اطراف ران و لگنِ وی؛ و به همین منوال است که بدن او فرمِ بدن یک زن را به خودش می‌گیرد. بازوها، دستان و پاهای او نیز بزرگ‌تر می‌شوند.
و اما نقطۀ اوج بلوغ در دختران همگام با فرارسیدنِ اولین دوره‌ی قاعدگی، یا همان پریود است. البته بسته به دوران و سنی که یک دختر در آن رشد و بلوغ خودش را آغاز می‌کند، اولین دوران قاعدگی جایی میان سنین 9 تا 16 سال رخ می‌دهد.

نگرانیهای مشترکِ بینِ دو جنس در بلوغ کودکان
تغییرات جسمانی و فیزیکی‌ای که نوجوانان در هنگام بلوغ و در راه رسیدن به بزرگ‌سالی طی می‌کنند اغلب همراه با برخی تغییرات و یا بروز احساسات نابهنجار همراه است.
برخی دختران ممکن است از بزرگ شدنِ سینه‌های‌شان خوشحال باشند و مدام سوتین‌های مختلف را امتحان کنند، در حالی که ممکن است برخی از آن‌ها نگرانِ این باشند که یک سری افراد مدام به سینه‌های‌شان چشم می‌دوزند. برخی پسران از این‌که به صورت‌شان کرم‌های اصلاح بزنند خوش‌شان می‌آید؛ در حالی که برخی از آن‌ها ممکن است توجهی را که توسط چندین موی صورت جلب شود را دوست نداشته باشد.
جوش، یکی از مسائلی است که جزو نگرانی‌های هردو جنس است. جوش غرور جوانی در حقیقت به دلیل غددی هستند که در پوست فعالیت کرده و روغنی طبیعی به نام سابوم را تولید می‌کنند. هورمون‌های دوران بلوغ باعث می‌شوند که غددی که در پوست هستند روغن اضافی تولید کنند که این امر به مسدودسازیِ منافذ پوست می‌انجامد. شستن پوست با آب و صابون جامد به طور مداوم می‌تواند از دسترسی سابوم و مسدودسازی پوست توسط او تا حد زیادی جلوگیری کند.
اگر استفاده از کرم‌ها و داروهایی که داروخانه بدون قید و شرط خاصی در اختیار افراد می‌گذارند، نسخه‌های پزشکی و مراجعه به دکتر می‌تواند جوش‌های صورت را تحت کنترل خودش دربیاورد. دکتر خانوادگی شما می‌تواند یک متخصص امراض پوست (دکتری که حوزه‌ی تخصصی و درمانیِ وی، پوست افراد است) به شما معرفی کند، البته در صورتی که داروهای تجویزیِ خودش قادر به سلطه بر جوش‌های فعلی شما نباشند.
نوجوانان باید بیاموزند که در حین استحمام و یا پس از آن از ماده‌های ضد بوی بد بدن و همچنین مام‌های ضد عرق استفاده کنند. پسرِ نوجوانی که اصلاح می‌کند، باید بیاموزد که چگونه یک تیغ را تمیز نگه دارد، قبل از بلااستفاده شدن و یا عفونی شدن آن را دور بیندازد و تیغ خود را با کسی شریک نشود.
پسرانی که نعوظ را از سنین پایین و یا قبل از هفت سالگی تجربه کرده‌اند، حالا می‌توانند انزال را نیز به راحتی تجربه کنند. به طور معمول، اولین ارضا در نقطه‌ای بین 11 تا 15 سالگی اتفاق می‌افتد، که خود به خود و یا تصادفاً توسط فانتزی و یا تخیلات جنسی، در حین خودارضایی و یا احتلام است (احتلام به جماع داشتن در خواب گفته می‌شود). اگر او راجع به مسئله‌ی احتلام آگاهی نداشته باشد، ممکن است فکر کند که تصادفاً در خواب ادرار کرده و یا بدنش مشکلی دارد.
در اثنای رشد جسمی و احساسی یک فرد، نوجوانان علاقۀ بیشتری به کنکجاوی راجع به تمایلات جنسی و همچنین بدن خودشان پیدا می‌کنند. همچنین افراد کم‌تر از هفت سال و یا کودکانی که به بلوغ نرسیده ‌ند نیز هر از گاهی آلات جنسی خود را لمس می‌کنند، چرا که احساسِ ایجاد شده از این کار را دوست دارند، و البته که خودارضایی در میان پسران بزرگ‎‌تر و به بلوغ رسیده، بسیار بیشتر از کودکان و افرادی است که هنوز بویی از بلوغ نبرده‌اند.
تا جایی که افسانه‌ها یا باورهای قدیمی راجع به خودارضایی نظر می‌دهد، چنین چیزهایی را شنیده‌ایم: نه، خودارضایی سبب رویش مو روی دست می‌شود، سبب عقیم شدن می‌شود، چشم را کور می‌کند، یا مشکلات احساسی تازه و عجیب و غریب ایجاد می‌کند. شمار بسیار کمی از نوجوانان وجود دارند که مشکلات احساسی آن‌ها به سبب مشغولیت‌شان به خودارضایی باشد _ همان‌طور که ممکن است با هر نوع تفکر و یا عمل دیگری مشغولیت افراطی داشته باشند. خودارضایی مداوم و یا خودآزارانه می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب داشتن و یا دیگر مشکلات احساسی باشد.
اما، اگر خودارضایی در انواعی غیر از این باشد، به طور جدی توسط دکترها به عنوان نوعی از کاوشِ جنسیِ عادی با خویش است و بین هردو جنس متعارف و عادی است. همچنین برخی از نورسیدگان به بلوغ و یا نوجوانان ممکن است این عمل را انجام دهند، و برخی ممکن است انجام ندهند.
چرا که عملِ خودراضایی به طور عامه، یک موضوع خصوصی تلقی می‌شود، و به همین منوال ممکن است که بسیاری از افراد به خاطر احساس شرم و خجالت، نخواهند که راجع به چنین موضوعی با والدین خویش صحبت کنند و همچنین می‌ترسند که پدر و مادرشان از آن‌ها ناامید شده و یا از دستشان عصبانی شوند. برخی افراد ترجیح می‌دهند که با خواهر و برادرِ بزرگ‌ترِ خویش صحبت کنند، یا دوست و یا دکتر، اما حرف زدن با والدین اصلاً بین گزینه‌های آن‌ها نیست. اگر شما راجع به عادات خودارضایی‌تان سوالی دارید، با دکتر خویش مشورت کنید.

حرف زدن با کودکان راجع به بلوغ
دختران و پسران، در هر حال می‌توانند بروز چنین تغییراتی را در یکدیگر ببینند _ در برخی از شرایط، حتی می‌توانند آن را بو بکشند. پس مهم است که با کودک خود راجع به تغییرات بدنی‌اش و همچنین نحوه‌ی تغییرات بدنی صحبت کنید _ هرچه زودتر، بهتر.
آماده باشید تا با دخترتان راجع به اتفاقاتِ قابل پیش‌بینیِ بلوغ حرف بزنید، شامل پیش آمدنِ دوران قاعدگی. شما می‌توانید این صحبت را زمانی شروع کنید که اولین نشانه‌های رشد را در سینه‌اش دیده‌اید، و یا ممکن است بخواهید زودتر این کار را آغاز کنید یا شاید حتی امکان دارد که خودش راجع به چنین موضوعاتی از شما سوال کند، پس جواب سربالا ندهید. یک پسر باید از قبل راجع به افزایش طول آلت خویش بداند، راجع به نعوظ و احتلام قبل از 12 سالگی اطلاعات و آگاهی کسب کند _ البته اگر او بلوغ زودرس داشت و یا به طور کلی زودتر از بقیه نشانه‌های بلوغ در او ظاهر شدند، پس باید این اطلاعات زودتر به او ارائه شوند. و همچنین مهم است که با کودک خود راجع به تغییراتی که برای جنس مخالفش رخ می‌دهد نیز صحبت کنید.
بهتر است که برای چنین صحبت‌هایی مثلاً یک روز و یک ساعت خاص را اختصاص ندهید، بلکه هرزمان که موضوعش پیش آمد، و یا هرزمان که فرزندتان سوالی در این باب پرسید، به پاسخ‌هایی درست و مناسب با سن وی ارائه دهید و سعی کنید که هربار با توجه به علاقه‌ای که به موضوع دارد، اطلاعات بیشتر و بیشتری به وی ارائه دهید.
و اگر کودک شما سوالی پرسید، سعی کنید که صادقانه جوابش را بدهید. اگر احساس معذب بودن کردید، یا مطمئن نبودید که چنین صحبتی را باید چگونه با فرزند خود ادامه دهید، از دکتر خود مشورت بگیرید.