علائم تبخال مقعدی، تشخیص و درمان

تبخال یک عفونت ویروسی است که می‌تواند باعث ایجاد تاول و هاگینه در اطراف دهان، اندام های تناسلی یا مقعد شود. تبخالی که در مجاورت مقعد ایجاد میشود تبخال مقعدی نام دارد.
تبخال همیشه با نشانه هایش ظاهر نمی‌شود. اما در صورت وجود علائم، افراد مبتلا شده ممکن است در اطراف مقعد خود متوجه وجود هاگینه و تاول شوند.
چون نشانه های تبخال مقعدی مشابه علائم بیماریهایی مانند بواسیر و سیفیلیس (آبله فرنگی) هستند، تبخال مقعدی ممکن است با آن‌ها اشتباه گرفته شود.
در این بخش، ما یک نگاه کلی و مروری بر تبخال مقعدی داریم که شامل شناسایی و تشخیص وضعیت تبخال مقعدی، درمان و معالجه‌ی آن و چگونگی کاهش احتمال ابتلا به تبخال مقعدی است.

تبخال مقعدی چیست؟
تبخال مقعدی در حقیقت یک بیماری مقاربتی جنسی است. ویروس ساده تبخال، یک ویروس مسری است که باعث ایجاد انواع تبخال می‌شود. به این معنی که افراد می‌توانند این بیماری را از طریق تماس فیزیکی از دیگر افراد بگیرند.
اغلب تماس جنسی عامل انتقال تبخال تناسلی و تبخال مقعدی است. به همین علت به آن‌ها بیماری های انتقال دهنده ‌ جنسی یا (STI) می‌گویند.
دو نوع ویروس تبخال وجود دارند:
- ویروس ساده‌ی تبخال نوع یک یا (HSV-1)، که اصولاً در دهان ایجاد میشود.
- ویروس ساده‌ی تبخال نوع دو یا (HSV-۲)، که بیشتر بر روی اندام های تناسلی و مقعد اثر می‌گذارد.
ویروس ساده تبخال نوع دو، در انسانها بیشتر باعث ایجاد تبخال مقعدی می‌شود و تماس جنسی با فرد آلوده به ویروس، باعث انتقال آن می‌شود.
سازمان سلامت جهانی تخمین زده است که ۴۱۷ میلیون نفر، یا ۱۱ درصد از افراد ۱۵ تا ۴۹ ساله جهان، به بیماری HSV-۲ مبتلا هستند.

نشانه های تبخال مقعدی
بسیاری از مردم علائم بیماری را سریعاً مشاهده نمی‌کنند و بیماری می‌تواند سال‌ها کشف نشده باقی بماند. حتی اگر مردم از وجود بیماری در خود آگاه نباشند می‌توانند آن‌را به دیگران انتقال دهند.
نشانه های متعارف تبخال مقعدی عبارتند از:
- درد مداوم یا خارش در اطراف مقعد
- برآمدگی ها‌ی قرمز یا بی‌رنگ و تاول های پردرد
- تاول، هاگینه و زخم در اطراف مقعد
- تغییر در عملکرد روده ها

تشخیص تبخال مقعدی
نشانهذهای بیماری تبخال مقعدی با علائم چند بیماری دیگر مشابه هستند.؛ بیماریهایی مانند بواسیر و سیفیلیس. پزشک ممکن است از طریق معاینه یا آزمایشات فیزیکی، بیماری را تشخیص دهند. همچنین ممکن است برای تشخیص ویروس تبخال، آزمایش خون تجویز کنند. در غیر این صورت ناحیه آسیب دیده را تمیز کرده و از آن نمونه برداری میکنند و از این نمونه برای انجام آزمایش DNA که تست تقویت اسید نوکلئیک یا NAAT نام دارد، استفاده میکنند.
این آزمایشات جدید، سریع و دقیق هستند و در عین حال میتوانند هردو نوع بیماری HSV-1 و HSV-2 زا تششخیص دهند.

درمان
از آنجایی که تبخال تناسلی یک بیماری ویروسی است، معمولاً با استفاده از داروهای ضد ویروس درمان میشود. این نوع داروها در سیستم بدن با فعالیت ویروسها مقابله کرده و به کاهش یا کنترل علائم بیماری کمک میکنند..

همچنین داروهای ضدویروس مدت زمان بیماری و احتمال ابتلای شریک جنسی به این بیماری را کاهش میدهند.
پزشکان باید سریعاً با بیمایر مقابله کرده و آن را درمان کنند تا احتمال انتقال آن به سایر افراد کاهش یابد.
از جمله داروهای ضد ویروسی که برای درمان تبخال مقعد به کار میروند عبارتند از والاسیکلوویرو آسیکلوویر

عوامل خطرآفرین
رابطه جنسی با فرد مبتلا به تبخال مقعدی سبب انتقال این بیماری میشود. از این رو رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا رابطه دهانی میتواند سبب انتقال بیماری شود.
تماس مستقیم دهان یا پوست با ویروس سبب میشود که ویروس از طریق موارد زیر به فرد دیگر انتقال یابد:
- زخم یا جای زخم تبخال
- بزاق دهان
ترشحات اندام تناسلی

پیشگیری
تبخال مقعدی مسری است. اما در همه افراد مبتلا به این ویروس تبخال، علائم بیماری دیده نمیشوند. این یعنی افراد مبتلا به آن میتوانند حتی بدون آگاهی از بیماری خود، آن را انتقال دهند.
راههای کاهش احتمال ابتلا به این ویروس عبارتند از:
- استفاده از روشهای پیشگیری مانند کاندوم در طول رابطه واژینال، مقعدی یا دهانی
- انجام منظم آزمایشهای سلامت جنسی و عدم ابتلا به بیماریهای مقاربتی
- اطمینان از اینکه تمامی شریکهای جنسی، آزمایشهای معمول سلامت جنسی را انجام میدهند
- اگر شریک جنسی فردی به تبخال مقعدی مبتلا باشد، میتوانند با استفاده از روش های پیشگیری و عدم برقراری رابطه در هنگام عود بیماری و یا دوره فعال آن، خطر انتقال آن را کاهش دهند.
افرادی که تبخال مبتلا بوده اند، باید داروهای ضد ویروسی که توسط پزشک تجویز میشوند را مصرف کرده و برای مطمئن شدن از تحت کنترل بودن ویروس، مجدداً به پزشک مراجعه کنند.

آیا تبخال مقعدی قابل درمان است؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری HSV-۲ وجود ندارد. بنابراین ممکن است این بیماری نیازمند درمان دائم العمر باشد. با این حال حتی اگر فرد به این ویروس مبتلا باشد، همواره با علائم همراه نخواهد بود و همیشه هم احتمال انتقال آن به فرد دیگر وجود ندارد.
این بیماری در برخی افراد و تحت شرایط خاصی مجدداً رخ میدهد که این شرایط ویروس را مجدداً فعال میکنند؛ برای مثال بیماری، استرس، نورخورشید یا ضعف.
دفعات بعدی ابتلا به این بیماری کوتاهتر و ملایمتر از بار اول است. اگرچه ویروس تا آخر عمر در بدن باقی میماند، اما با گذشت زمان تعداد دفعات ابتلا به آن کمتر میشوند.

خلاصه
تبخال مقعد یک نوع تبخال تناسلی است و امروزه بسیار بیشتر از گذشته شایع شده است.
با اینکه پزشکان نمیتوانند این بیماری را درمان کنند، اما داروهای ضدویروس جدیدی وجود دارند که میتوانند علائم آن و خطر انتقال آن به دیگر افراد را کاهش دهند.
آگاهی افراد، کلید مبارزه با انتقال تبخال تناسلی است. همچنین رابطه جنسی از طریق کاندوم و رعایت بهداشت فردی نیز میتواند به این مسئله کمک کنند.