افتادن بند ناف نوزاد، نکات مهم مراقبتی

افتادن بند ناف نوزاد از دغدغه‌های اصلی یک مادر پس از زایمان است. در این مطلب با مراقبت‌های قبل و بعد از افتادن بند ناف، دلایل دیر یا زود افتادن و نکات مهم مربوط به بند ناف آشنا خواهید شد.
بعد از آنکه بند ناف کودک از مادر بریده شد، برای مدتی بخشی از آن در حفره ناف باقی خواهد ماند تا به طور کامل خشک شود و بیفتد. ریشه بند ناف به تدریج خشک شده، منقبض گشته و پس از یک الی دو هفته شاهد افتادن بند ناف نوزاد خواهید بود. مهم است که بند ناف و پوست اطراف آن را تمیز و خشک نگه دارید. مراقبت‌های اساسی به جلوگیری از عفونت و همچنین به افتادن بند ناف نوزاد کمک شایانی می‌کند و سبب بهبودی سریع آن می‌شود. در این مطلب شما با نکات مهم در ارتباط با نگهداری از بند ناف تا زمان افتادن آن آشنا خواهید شد، همچنین می‌توانید علت دیر و یا زود افتادن بند ناف را دریابید.

مراقبت‌های قبل از افتادن بند ناف نوزاد
تا زمانی که بند ناف نوزاد شما، خشک شده و بیفتد، شما می‌بایست بهداشت این منطقه را به خوبی رعایت کرده تا از بروز عفونت و بیمار شدن نوزاد خود جلوگیری نمایید.
بند ناف نوزاد و پوست اطراف آن را به آرامی تمیز کنید. مقداری پنبه برداشته و آن را درون آب گرم فرو ببرید. سپس با فشردن پنبه آب اضافی را از آن بگیرید. اکنون به آرامی اطراف ناف را با پنبه مرطوب تمیز نمایید. هرگونه رطوبت، چسبندگی و کثیفی را از اطراف آن از بین ببرید و سپس به آرامی منطقه مورد نظر را با یک پارچه نرم خشک کنید. افتادن بند ناف اغلب یک الی دو هفته پس از تولد نوزاد رخ می‌دهد که البته گاهی این اتفاق زودتر یا دیرتر می‌افتد. در ادامه به بررسی علل هر یک خواهیم پرداخت.

دلایل دیر یا زود افتادن بند ناف
۱) علت دیر افتادن بند ناف نوزاد
دیر افتادن بند ناف نوزاد بیشتر به دلیل نوتروپنی آلوئیمونی نوزادان گزارش شده است. (نوتروپنی یک نارسایی ایمنی بر اثر نقص نوتروفیل است. تعداد نوتروفیل کمتر از ۱۵۰۰ در میلی‌متر مکعب غیرطبیعی است و در نتیجه کاهش تولید نوتروفیل یا افزایش تخریب این سلول‌ها به وجود می‌آید.)
۲) علت زود افتادن بند ناف
این بند ناف است که وظیفه رساندن اکسیژن و مواد غذایی از مادر به نوزاد درون رحم را بر عهده دارد. اما پس از تولد، این بند بریده خواهد شد و گیره ای به انتهای آن وصل می‌شود. بند ناف آرام آرام تغییر رنگ داده، تیره می‌شود و می‌افتد. بند ناف سیاه شده می‌تواند محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم آورد که منجر به عفونت ناف می‌گردد و سبب افتادن زودهنگام بند ناف در ۲ الی ۳ روزگی نوزاد خواهد شد.

مراقبت‌های بعد از افتادن بند ناف
بعد از افتادن بند ناف، ممکن است متوجه یک نقطه خام کوچک یا مقدار کمی از مایعات آغشته به خون در ناحیه مذکور شوید. این مورد جایی برای نگرانی نخواهد داشت و به مرور زمان خشک شده و از بین می‌رود. در بعضی موارد، بند ناف ممکن است یک بافت زخم‌مانند صورتی‌رنگ به نام گرانولوما تشکیل دهد که ترشحات زرد رنگی از آن خارج می‌شود. در صورتی که این ترشحات بیش از یک هفته به طول انجامید، باید فورا به پزشک مراجعه کرده و موضوع را با او در میان بگذارید.

نکات مهم در ارتباط با مراقبت از بند ناف نوزاد
- ناحیه ناف و بند ناف را خشک نگه دارید
- خشک نگه داشتن ناحیه ناف و بند ناف، به تسریع خشک شدن و افتادن بند ناف کمک شایانی خواهد کرد.
- پوشک کودک را در زیر بند ناف ببندید. در غیر این صورت، بخشی از پوشک نوزاد خود را برش زده تا بند ناف او در معرض هوا قرار گیرد.
- بهتر است کمک گرفتن از الکل برای خشک و تمیز کردن بند ناف را به فراموشی بسپارید، چرا که استفاده از الکل می‌تواند سبب مسمویت در نوزاد شود.
- بسیاری از والدین برای اینکه بند ناف فرزندشان زودتر خشک شود نیز آن را با الکل تمیز نگه می‌دارند؛ اما این روش بسیار غلط است و موجب مسمومیت با الکل می‌شود همچنین استفاده از الکل، روند افتادن بند ناف را به تعویق می‌اندازد و عفونت را افزایش می‌دهد.

چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟
در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت، با پزشک کودک خود تماس بگیرید. علائم عفونت می‌تواند شامل چرک و مایع زرد رنگ در اطراف ناف و بوی بد در این ناحیه، قرمز شدن پوست پایه بند ناف، گریه نوزاد حین لمس بند ناف و تب باشد.
البته لازم است تا در صورت بروز هرگونه مشکل دیگری بی‌درنگ با پزشک نوزاد خود تماس حاصل نمایید. گاهی توده‌ای مرطوب و قرمز رنگ بعد از افتادن بند ناف نوزاد در اطراف ناف شکل می‌گیرد که پس از دو هفته از بین خواهد رفت. اما در صورت تداوم آن بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. همچنین ممکن است پس از افتادن بند ناف، در این ناحیه، فتق جزئی مشاهده شود که این مشکل نیز توسط پزشک برطرف خواهد شد.

سخن پایانی
در حالی که اغلب بند ناف نوزادان طی دو هفته پس از تولد می‌افتد، اما طول کشیدن آن طی شش هفته نیز می‌تواند طبیعی تلقی شود؛ به شرطی که هیچ نشانه‌ای از آلودگی، زخم، عفونت و ... در این ناحیه وجود نداشته باشد. اما اگر افتادن بند نوزاد، بیش از این زمان به طول انجامید، به پزشک مراجعه کرده تا با استفاده از یک ماده شیمیایی، به تسریع خشک شدن آن کمک کند.
اگر کودک شما هنوز به دنیا نیامده مطلب دلایل پیچیدن بند ناف دور گردن جنین + خطرات و راه های مقابله را بخوانید. همچنین برایتان جالب خواهد بود بدانید خون بند ناف چیست و برای چه کسانی قابل استفاده است؟ گاهی در هنگام زایمان، خون بند ناف جمع آوری شده و در بانک سلول‌های بنیادی ذخیره می‌گردد تا در آینده به درمان بیماری‌های نوزاد و خانواده‌اش کمک کند.