چه کنیم تا نوزاد شیشه شیر بگیرد؟

وقتی نوزاد از خوردن شیر امتناع می‌کند، متخصص اطفال باید هرچه سریع‌تر او را معاینه کند و پزشک سلامت دهان او را از نظر وجود زخم، تاول و درآمدن دندان‌های جدید بررسی کند. گاهی نیز، نوزاد سینه مادر را می‌گیرد، اما از گرفتن شیشه امتناع می‌کند.

چه کنید تا نوزاد شیشه را بگیرد؟
ایده‌آل‌ترین شرایط این است که نوزاد، جز سینه مادر، شیشه‌ را هم بپذیرد. فرقی ندارد محتویات شیشه چه باشد، شیر دوشیده شده مادر یا شیر خشک. در هر صورت، شیشه گرفتن نوزاد شرایط را برای مادر راحت‌تر می‌کند، اما ترغیب نوزادان به گرفتن شیشه گاهی چندان هم راحت نیست. اگر می‌خواهید نوزاد، همراه شیر مادر، شیشه‌ را هم بپذیرد؛ ساده‌ترین راه این است که تا حداکثر شش هفته پس از تولد، او را با شیشه آشنا کنید.
پس از شش هفتگی، عادت دادن او به شیشه بسیار سخت‌تر خواهد بود. اما اگر نوزادتان بیش از شش هفته دارد و به هر دلیلی قصد دارید با شیشه به او شیر دهید، نگران نباشید؛ روش‌هایی هم برای حل این مشکل وجود دارد. در ادامه، با تعدادی از این روش‌ها آشنا خواهید شد.
مرحله اول: شیشه ای شیر مادر یا شیر خشک برای نوزاد آماده کنید
برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و از گرفتن شیشه امتناع می‌کنند، بهترین کار این است که ابتدا شیر دوشیده شده مادر را با شیشه به او بدهید. اما در صورتی که مادر در دسترس نباشد یا شیر او کم باشد، می‌توانید از شیرخشک استفاده کنید. توجه داشته باشید، حرارت شیر خشک با حرارت شیر مادر یکسان باشد. بهداشت شیشه شیر و پاکیزه بودن آن نیز اهمیت بسیاری دارد. مراقب باشید به طور ناخواسته میکروب و آلودگی‌ها را به دهان نوزاد وارد نکنید.
دست‌های خود را به خوبی بشویید. شیشه را به خوبی استریل کنید و دستورالعمل‌های آماده‌سازی شیر را به درستی دنبال کنید. از سرشیشه‌ای که جریان عبور شیر از آن کم است استفاده کنید. به توصیه برخی متخصصان، بهتر است از سرشیشه‌های مشابه سینه مادر استفاده شود. شیر باید ولرم باشد. در صورتی که شیر را مجدد گرم کرده‌اید، شیشه را خوب تکان دهید تا شیر به دمای ثابت برسد. مقدار کمی شیر را در قسمت داخلی مچ دست خود بریزید و دمای آن را بسنجید. شیر را در مایکروویو گرم نکنید، زیرا باعث می‌شود قسمت‌هایی از شیر زیاد از حد گرم شود و قسمت‌هایی از آن سرد بماند.
یکی از دلایل امتناع کودک از گرفتن شیشه بیماری است. بنابراین، از سلامت دهان کودک اطمینان حاصل کنید. دهان کودک را از نظر وجود زخم، آفت یا تاول بررسی کنید. در صورتی که متوجه وجود مشکل خاصی شدید، به متخصص اطفال مراجعه کنید.
مرحله دوم: نوزاد را، در حالی که روی او به بیرون است، داخل آغوشی قرار دهید و بیرون ببرید
پس از آماده کردن شیر، وقت قدم زدن است. در صورتی که نوزاد بی‌قرار باشد، احتمالا با بیرون رفتن کمی آرام می‌شود. کودک را طوری در آغوشی قرار دهید که روی او به بیرون باشد و بتواند همه جا را به خوبی تماشا کند. در این صورت، با تماس پوست به پوست نوزاد و مادر، اشتهای او افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که نوزاد در آغوش مادر قرار دارد، سر او نباید روی سینه مادر قرار بگیرد. در کل، بهتر است این مسئولیت به فردی غیر از مادر واگذار شود، زیرا در صورتی که نوزاد بوی شیر مادر را احساس کند، بعید است به گرفتن شیشه رضایت دهد.
مرحله سوم: با ضربه های ملایم، نوزاد را در آغوش خود آرام کنید
حین راه رفتن، به آرامی یک دست خود را زیر نشیمن‌گاه نوزاد قراد دهید و ضربه‌های ملایمی وارد کنید، به طوری که نوزاد با هر ضربه کمی بالا و پایین برود. برای ضربه‌های خود، ریتمی ملایم و یکنواخت در نظر بگیرید. این کار به او آرامش می‌دهد و حواسش را پرت می‌کند.
چند دقیقه این حرکت را تکرار کنید تا نوزاد کاملا آرام شود. همچنین، می‌توانید همزمان به آرامی آواز بخوانید یا در گوشش نجوا کنید. هدف این است که او، پیش از شروع شیردهی، کاملا آرام شده باشد. اینکه کودک آرام و تا حدی خواب‌آلود شود خوب است. اما توجه داشته باشید بیش‌ از اندازه او را خسته نکنید، زیرا خستگی بیش از حد باعث بدخلقی نوزاد می‌شود و نوزادی که گریه می‌کند بعید است با گرفتن شیشه آرام شود. اگر نوزاد به این مرحله برسد، مجبورید تسلیم شوید و دادن شیشه را به وقت دیگری موکول کنید. بنابراین، نگذارید این فرآیند با ناامیدی و ناراحتی همه جانبه به پایان رسد.
مرحله چهارم: شیشه را در دهان کودک بگذارید و اجازه دهید مکیدن را آغاز کند
اکنون زمان آن رسیده که شیشه را در دهان نوزاد قرار دهید تا شیر خوردن را آغاز کند. وقتی نوزاد آرام شد، شیشه را با دست آزاد خود در دهان او قرار دهید. به ضربات ملایم خود ادامه دهید. اینکه نوزاد شیشه را، برای لحظاتی بدون مکیدن، در دهان خود نگه دارد کاملا طبیعی است. هدف این است که نوزاد واکنش طبیعی مکیدن را آغاز کند. به راه رفتن ادامه دهید، بطری را در دهان کودک نگاه دارید تا شروع به مکیدن کند.
در صورتی که امتناع می‌کند یا شیشه را پس می‌زند، شیشه را از او جدا کنید و به راه رفتن و ضربه‌های ملایم ادامه دهید. می‌توانید چند دقیقه دیگر دوباره امتحان کنید. به آرامی با او حرف بزنید. قرار است این تجربه نتایج مثبتی در پی داشته باشد. در صورتی که ناامید و عصبانی شوید، نوزاد متوجه احساسات شما می‌شود و بی‌قراری او افزایش پیدا می‌کند. اگر احساسات منفی به شما غلبه کرد، این فرآیند را به شخص یا روز دیگری موکول کنید.

در صورتی که نوزاد شیشه را گرفت، هفته ای دو بار با شیشه به او شیر دهید
وقتی نوزاد شیشه را گرفت و این فرآیند موفقیت‌آمیز بود، حداقل دو بار در هفته با شیشه به او شیر دهید. ممکن است پس از مدتی، مجددا از گرفتن شیشه امتناع کند. در این صورت ناامید نشوید و تلاش خود را از سر بگیرید.

شیردهی شبانه
روش شیردهی شبانه به این صورت است که شب، هنگام خواب، به کودک شیر دهید تا او نیمه شب برای خوردن شیر بیدار نشود. وقتی نوزاد به خواب رفت، وعده شیر شب او به پایان می‌رسد. بسیاری از والدین وعده شیر شب نوزاد را درست قبل از خواب او قرار می‌دهند تا چند ساعتی بیشتر بخوابد و اجازه دهد پدر و مادر نیز ساعت خواب بیشتری داشته باشند.
مزیت این نوع شیردهی این است که نوزاد در این ساعات چندان هشیار نیست و مکیدن را غریزی انجام می‌دهد. بنابراین، احتمال اینکه شیشه را بگیرد بسیار بیشتر است. البته در صورتی که نوزاد بیش از اندازه خسته باشد، ممکن است شیشه را نگیرد و فقط با مکیدن پستان مادر آرام شود و دوباره بخوابد.

جابجایی سریع شیشه با پستانک
پاهای خود را دراز کنید و نوزاد را با زاویه ۴۵ درجه روی پا بخوابانید. چند ثانیه پستانک را در دهان او قرار دهید تا آرام شود و مکیدن را آغاز کند. سپس پستانک را از دهان او بیرون آورید و شیشه را جایگزین کنید.

نکات مهم
ترجیحا شخصی غیر از مادر نوزاد را در آغوش بگیرد و شیشه را در دهان او بگذارد. در حین شیردهی، با لبخند به او نگاه کند و در گوش او نجوا کند؛
هنگام تمرین گرفتن شیشه، بهتر است مادر از نوزاد دور بماند. زیرا در صورتی که نوزاد بوی مادر را استشمام کند، ممکن است شیشه را نگیرد؛
هنگام خستگی و گرسنگی شدید نوزاد، این تمرین را انجام ندهید زیرا نتیجه معکوس دارد؛
سرشیشه‌های مختلف را امتحان کنید تا متوجه شوید نوزاد کدام را ترجیح می‌دهد؛
در صورتی که نوزاد از گرفتن شیشه امتناع کرد، ناامید نشوید و این فرآیند را به زمان دیگری موکول کنید؛
در صورتی که نوزاد همچنان در برابر گرفتن شیشه مقاومت کرد، با متخصص شیردهی مشورت کنید.
در صورتی که در هفته‌های نخست تولد نوزاد، مدام او را با شیشه تغذیه کنید، ممکن است ناخواسته شیر مادر کاهش پیدا کند. اغلب شیشه‌ها جریان شیر را سریع‌تر از پستان مادر انتقال می‌دهند و نوزادان ممکن است آن‌ها را ترجیح دهند. تا شش هفتگی، در صورتی که شیر مادر کافی باشد، ضرورتی برای شیردهی با شیشه وجود ندارد مگر اینکه پزشک ضرورت بداند. پس از شش هفتگی، معمولا روزی یک یا دو شیشه برای حفظ عادت نوزاد کافی است.

ضرورت آموزش تغذیه با شیشه شیر
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا بهتر است، همراه شیر مادر، کودک را به شیشه شیر نیز عادت دهید. در ادامه، به بررسی برخی از این دلایل پرداخته می‌شود. البته به خاطر داشته باشید، سلامتی کودک همواره در اولویت است.
شیردهی با شیشه می‌تواند فرصتی برای استراحت مادر فراهم کند؛
سایر نزدیکان از جمله پدر، مادربزرگ، پدربزرگ، خواهر و برادر می‌توانند، با شیر دادن به نوزاد، با او ارتباط صمیمی‌تری برقرار کنند؛
مادر می‌تواند مجددا به کار خود بازگردد و کودک را ساعاتی از روز به دیگران بسپارد؛
مادر می‌تواند، در صورت لزوم و ضرورت، چند روزی از کودک دور باشد؛
در شرایطی که شیر مادر کافی نباشد، برای حفظ سلامت نوزاد، با شیشه به او شیرخشک داده شود.