حل مشکل ناباروری، فریز جنین یا فریز تخمک؟

فریز تخمک یا فریز جنین همیشه برای زوجینی که قصد بارداری به جز روش های طبیعی را دارند، سوال بوده و معمولا کسانی که مشکلات ناباروری نیز دارند، با این سوال مواجه می شوند که کدامیک مناسب تر است؟ در این مقاله به بررسی کامل این موضوع می پردازیم.
فریز تخمک و فریز جنین ، هرکدام یک فرایند جداگانه هستند که مزایا و معایب خاص خود را دارند. در گذشته که برای این فرایند تکنولوژی چندان پیشرفته ای نداشتیم، معمولا فریز جنین بهتر از فریز تخمک جواب می داد و لقاح شانس بیشتری برای زنده ماندن داشت. اما با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از فرایند فریزینگ فلش، این تفاوت از بین رفت و نرخ زنده ماندن هر کدام از آن ها به هم نزدیک شد. حدود 90 درصد از تخمک های فریز شده و 95 درصد از جنین های فریز شده، در این فرایند زنده می مانند.
بسیاری از اشخاص معتقدند که فریز کردن جنین، احتمال بالاتری برای بارداری را نسبت به فریز کردن تخمک دارد. اما این یک مقایسه صحیحی نیست. جدا ازینکه کدام روش را انتخاب می کنید، باید از چند تخمک برای داشتن یک جنین استفاده کنید. ممکن است چنیدین تخمک را فریز کنید و در آینده بخواهید آن ها را بارور کنید و یا ممکن است تخمک ها را بارور کنید، سپس به فریز کردن جنین حاصل بپردازید. اما با این وجود، شانس بارداری با افزایش سن کاهش پیدا می کند.

دلایل فریز تخمک و فریز جنین
این دلایل عبارتند از:
بیشتر از 30 سال دارید، اما هنوز ازدواج نکرده اید
قدرت باروری ممکن است پس از ۲۸ سالگی رو به کاهش برود. این کاهش در سنین ۳۵ تا ۴۰ سالگی شدید تر نیز می شود. کاهش قدرت باروری ممکن است به دلیل افزایش سن تخمک ها باشد. هنگامیکه تخمک ها پیر می شوند، از کیفیت و کمیت آن ها کاسته شده و در نتیجه شانس بارداری کاهش پیدا می کند. فریز تخمک می تواند تا زمانیکه می خواهید ازدواج کنید، شانس بارداری را برایتان حفظ کند.
ممکن است هم اکنون قصد بارداری نداشته باشید اما بخواهید در آینده باردار شوید
ممکن است دلایل متعددی وجود داشته باشد که با وجود اینکه هم اکنون در پیک قدرت باروری قرار دارید، اما قصد بارداری نداشته باشید و آن را به آینده موکول کنید. این دلایل ممکن است سربازی همسر، وضعیت مالی، طلاق یا مشکلات کاری باشد. فریز کردن تخمک یا فریز جنین این امکان را به شما می دهد که در آینده بتوانید شانس بارداری داشته باشید.
ممکن است در شرف شیمی درمانی یا سایر روش های درمانی باشید و این درمان ها به کیفیت تخمک ها آسیب برسانند
اگر در شرف شیمی درمانی، پرتو درمانی یا جراحی برای سرطان هستید، این فرایند های درمانی ممکن است به قدرت باروریتان لطمه وارد کند. در چنین مواقعی می توان به فریز تخمک یا جنین پرداخت.
بیماری خاصی دارید
بیماری های خاصی مانند کیست تخمدان شدید یا اندومتریوز شدید می تواند به قدرت باروری آسیب برساند. بیماری های مزمنی مانند بیماری های کلیوی، کم خونی داسی شکل یا لوپوس نیز ممکن است بر قدرت باروری تاثیر بگذارند. در این مواقع، فریز جنین یا تخمک می تواند نگرانی ها را برای کاهش قدرت باروری برطرف کند. چرا که ممکن است برای درمان این بیماری ها، مجبور به انجام جراحی هایی شوید که بر قدرت باروری تاثیر بگذارند.

فرایند فریز جنین چگونه است؟
این فرایند با تزریق هورمون و داروهایی به زن آغاز می شود تا بتوان تخمدان ها را به تولید بیشتر تخمک، تحریک کرد. در بیمارستان، پزشک این تخمک ها را به وسیله اولتراسوند جمع آوری می کند. تخمک ها در کنار اسپرم ها به مدت ۱۶ تا ۲۰ ساعت قرار داده می شوند. این فرایند تقریبا شبیه به فرایند آی وی اف است. تخمک هایی که به وسیله اسپرم بارور می شوند به لقاح تبدیل می شوند. سپس جنین را در انکوباتور قرار می دهند تا رشد کند و در زمانی مناسب فریز شود.
اصلی ترین دلیل فریز جنین ، نگه داری آن برای استفاده در آینده است. مشکل اصلی در این فرایند، آب موجود در سلول های جنین است. هنگامیکه این آب فریز می شود، ممکن است به کریستال تبدیل شود و به همین دلیل منبسط شود، بترکد یا بمیرد. برای جلوگیری از این مشکل، آب موجود در سلول را با یک ماده محافظت کننده جایگزین می کنند. معمولا قبلااز فریز کردن لقاح، ان را کنار این ماده قرار می دهند.
پس از حذف آب، پزشک یکی از روش های زیر را برای فریز جنین انتخاب میکند:
فریزینگ کند
در این روش پزشک تخمک لقاح یافته را در لوله در بسته ای قرار می دهد و به طور آهسته دمای آن را کاهش می دهد تا فریز شود. فریز آهسته لقاح، فرایندی زمان بر است و به تجهیزات گران قیمتی نیاز دارد.
انجماد
در این فرایند از فریز جنین ، رویان به سرعت فریز می شود، به طوریکه آب موجود در آن فرصتی برای کریستال شدن پیدا نمی کند. این روش به محافظت از رویان کمک می کند و شانس زنده ماندن آن را حین ذوب، افزایش می دهد.
پس از فرایند فریز، جنین فریز شده تا زمانیکه در آینده مورد استفاده قرار گیرد، در نیتروژن مایع نگهداری می شود.

جنین فریز شده چقدر عمر می کند؟
به صورت تئوری، جنین فریز شده می تواند تا ابد زنده بماند. این جنین ها در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتیگراد و در یک ظرف در بسته نگهداری می شود. در این دما هیچ فرایند فیزیولوژیکی از جمله افزایش سن رخ نمی دهد.
در بعضی از کشور ها قوانین خاصی در رابطه با مدت زمان نگه داری لقاح فریز شده وجود دارد. علاوه بر این، هزینه نگهداری جنین در این دما بالا است. بنابراین هر کلینیکی قوانین خاص خود را دارد و نمی تواند این لقاح را بیشتر از مدت زمان خاصی نگه دارد.

ریسک های فریز جنین
در کنار عوارض و ریسک های مرتبط با فریز جنین، در این فرایند باید از بدن زن تخمک گرفته شود.
برخی از ریسک های رایج فریز تخمک عبارتند از:
- دلدرد و نفخ
- حس پر بودن
- عفونت
- خونریزی
- تغییرات در ترشحات واژن
- تحریک بیش از حد تخمدان ها

فرایند فریز تخمک
مراحل مختلفی در فرایند فریز تخمک وجود دارد که شامل تخمک گذاری، آزاد سازی تخمک و فریز می شود.
تحریک تخمک گذاری
در ابتدای سیکل قاعدگی، ممکن است هورمون هایی را دریافت کنید تا تخمدان ها به تولید تعداد بیشتر تخمک تحریک شوند.
آزاد سازی تخمک
این فرایند با بیهوشی همراه است و معمولا در کلینیک پزشک انجام می شود. پزشک در این فرایند به کمک اولتراسوند، تخمک ها را جمع آوری می کند. این فرایند حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد.
فریز کردن
پس از جمع آوری تخمک ها، پزشک دما را به زیر صفر کاهش می دهد تا همه فعالیت های بیولوژیکی آن ها متوقف شود. در این فرایند، پزشک ممکن است از مواد ضد کریستالایز استفاده کند تا از کریستال شدن آب های سلولی در فرایند فریزینگ جلوگیری کند.
برای فریز کردن یکی از روش های زیر استفاده می شود:
فرایند فریز آهسته
در این فرایند پزشک در ابتدای کار از غلظت کمی از مواد ضد کریستالی استفاده می کند. سپس دما را آهسته کاهش می دهند و زمانی که فعالیت های متابولیک تخمک کاهش یافت، مقدار بیشتری از مواد ضد کریستالی استفاده می شود.
انجماد
در این فرایند، پزشک غلظت زیادی از مواد ضد کریستالی در همان ابتدای کار استفاده می کند و دما را با سرعت زیادی کاهش می دهد تا زمان کافی برای کریستال شدن آب های داخل سلولی وجود نداشته باشد.

خطرات فریز تخمک
خطرات مختلف فریز تخمک ها عبارتست از:
شرایطی که به خاطر استفاده از داروهای باروری به وجود می آید
در موارد نادری، استفاده از داروهای باروری قابل تزریق، مانند هورمون های ترکیبی فاز لوتئال یا هورمون های تحریک کننده فولیکول ها، به شرایطی به اسم سندروم تخمدان تحریک پذیر منجر شود. در این شرایط، تخمدان ها بلافاصله پس از تخمک گذاری، دردناک و متورم می شوند. علائم این شرایط عبارتست از:
- نفخ
- دلدرد
- استفراغ
- حالت تهوع
- اسهال
مشکلات مربوط به جمع آوری تخمک ها
در موارد نادری نیز ممکن است استفاده از سوزن جهت جمع آوری تخمک ها سبب خونریزی، آسیب رسیدن به مثانه، رگ های خونی یا روده یا عفونت شود.
خطرات احساسی
فریز تخمک ها ممکن است به شما امید واهی دهد. چرا که با فریز کردن تخمک ها هیچ تضمینی برای بارداری موفق در آینده وجود ندارد.

فریز تخمک یا فریز جنین ، در نهایت کدام را باید انتخاب کرد؟
هنگامیکه بخواهیم فریز تخمک و فریز جنین را باهم مقایسه کنیم، فریز تخمک فرایند ساده تری است و انتخاب های بیشتری را به زن می دهد. فریز جنین نیز ممکن است برای برخی از نظر اخلاقی مشکل داشته باشد.
و در نهایت فریز تخمک در مقایسه با فریز جنین ارزان تر تمام می شود.