ویروس زیکا در بارداری، خطرات و نحوه پیشگیری

زیکا نام ویروسی است که از پشه به انسان منتقل می شود. فقط ۲۰ درصد از کسانی که به این ویروس آلوده می‌شوند، علائم آن را مشاهده می کنند رایج‌ترین علائم ابتلا به این ویروس تب، جوش‌های خارش‌دار، درد مفاصل، و التهاب چشم هاست. با شیوع ویروس زیکا در سال ۲۰۱۵ در برزیل این احتمال مطرح شد که این ویروس اثراتی زیان‌بار بر زنان باردار داشته باشد. در این سال، هزاران نوزاد با میکروسفالی به دنیا آمدند، عارضه‌ای که در آن مغز به‌طور غیرطبیعی کوچک است. این نقصان هنگام تولد اغلب پس ‌از آن رخ داده بود که مادران در ابتدای بارداری علائم شبیه ابتلا به ویروس زیکا را نشان داده بودند. به نظر می‌رسد رابطه‌ای میان ابتلای مادران در ابتدای دوره بارداری به ویروس زیکا و تولد نوزادانشان با میکروسفالی وجود داشته باشد.
هر آن چیزی که نیاز است راجع به زیکا در بارداری بدانید:
در حالت عادی نیازی به نگرانی راجع به ویروس زیکا نیست، مگر اینکه شما در مناطق شیوع زیکا زندگی می کنید یا به آنجا سفری داشته اید یا با شخص مبتلا نزدیکی محافظت نشده داشته اید.
احتمال انتقال ویروس زیکا در بارداری به جنین وجود دارد.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به مناطق شیوع زیکا سفر نکنید و اگر در آن منطقه زندگی می کنید خود را از معرض نیش حشرات محافظت کنید و اگر همسرتان مبتلا به زیکا بود در هر بار نزدیکی از کاندوم استفاده کنید.
ویروس زیکا می تواند منجر به بیماری شود که از چند روز تا یک هفته طول می کشد.
اگر در هر زمان از دوران بارداری مشکوک به تماس با ویروس زیکا شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

نحوه شیوع ویروس زیکا
زیکا به چندین روش منتقل می شود:
از طریق نیش پشه: شایع ترین راه شیوع است. گزیده شدن توسط پشه آلوده امکان ایجاد بیماری را دارد. اگر شما مبتلا به زیکا شوید و در طول هفته اول توسط پشه ای دیگر گزیده شوید این پشه به راحتی می تواند سبب انتقال ویروس به دیگران شود.
داشتن نزدیکی با مرد مبتلا به زیکا: گزارشی از انتقال زیکا از زنان به همسرانشان در طی نزدیکی داده نشده است.
انتقال خون آلوده به ویروس به شخص دیگر(در موارد تزریق خون): سازمان غذا و دارو امریکا توصیه می کند در صورت ابتلا به زیکا تا 4 هفته از اهدای خون اجتناب کنید.

انتقال مادر به جنین در طول بارداری
زیکا در چندین منطقه در جهان شیوع دارد، مرکز کنترل بیماری ها(CDC) این مناطق را به شرح زیر اعلام کره است:
افریقا
جزایر اقیانوس آرام (از جمله ساموآ)
امریکای لاتین و کارائیب ( ازجمله پورتوریکو، جزایر ویرجین ایالات متحده و برزیل)
تعداد کمی از مردم پس از برگشت از مناطق شیوع زیکا این ویروس را به کشور خود به ارمغان می برند.

چگونه می توانید خود و خانوده خود را از ویروس زیکا در امان نگه دارید؟
واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به زیکا وجود ندارد، اما رعایت برخی توصیه ها به جلوگیری از ابتلا کمک می کنند:
از اسپری دفع کننده حشرات حاوی DEET استفاده کنید. در صورت رعایت نکات نوشته شده بر روی اسپری می توانید در زمان بارداری، شیردهی و حتی برای کودکان 2 ماهه و بالاتر استفاده کنید.
کلاه، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
اگر زمان هایی را بیرون از منزل صرف می کنید، به لباسها، کفش ها و دیگر لوازم خود اسپری دفع کننده حشرات (پرمترین) بزنید. از محصولات پرمترین بر روی پوست خود استفاده نکنید.
کودک خود و تخت او را با پشه بند محافظت کنید. البته مطمئن شوید که پشه بند با کودک شما در تماس نیست زیرا در این صورت پشه به راحتی می تواند کودکتان را نیش بزند.
در مکان هایی که تهویه هوا دارند یا درب و پنجره ها دارای توری می باشند بمانید. مطمئن شوید که توری سوراخ ندارد.
آب گلدان ها، سطل، کاسه آب حیوانات خانگی و استخر کودکتان را خالی از آب کنید، زیرا پشه ها اغلب نزدیک آب جمع می شوند.

عوارض ویروس زیکا بر روی جنین در دوران بارداری چگونه است؟
ابتلا به زیکا در بارداری ممکن است با سقط جنین و نقایص تولد شامل میکروسفالی و مشکلات چشمی همراه باشد.
میکروسفالی یعنی سر نوزاد نسبت به کودک هم سن و هم جنس خود از حد طبیعی کوچکتر است، کودکان میکروسفال اغلب مغز کوچک تکامل نیافته دارند.
البته هنوز به تحقیقات بیشتری جهت درک نحوه تاثیر و عوارض بر جنین نیاز است. گزارشی از انتقال ویروس زیکا از مادر به نوزاد در زمان شیردهی داده نشده است.

زمان مناسب اقدام به بارداری در صورت ابتلای خود و یا همسرتان به زیکا
با پزشک خود در این مورد صحبت کنید. ویروس زیکا معمولا به مدت چند روز تا یک هفته پس از عفونت در جریان خون باقی می ماند، همچنین زیکا حداقل تا ۲ هفته البته امکان دارد تا ۱۰ هفته پس از ابتلا به عفونت نیز درون مایع منی باقی بماند.

نحوه تشخیص زیکا چگونه است؟
با انجام آزمایش خون می توان زیکا را تشخیص داد. بسیاری از مردمی که آلوده به ویروس زیکا هستند (در حدود ۸۰ درصد) به بیماری زیکا دچار نمی شوند. اما در صورت بروز بیماری، علائم آن معمولا خفیف است تا حدی که امکان دارد فرد متوجه بیماری خود نشود. علائم بیماری معمولا ۲ تا ۷ روز پس از گزیده شدن توسط پشه آلوده بروز می کنند.

علائم بیماری زیکا
سردرد
تب ( البته امکان دارد تب وجود نداشته باشد)
درد عضلات و مفاصل
التهاب ملتهمه چشم (به رنگ صورتی دیده می شود) یا درد پشت چشم
بثورات پوستی
در حال حاضردرمان پزشکی برای زیکا وجود ندارد. در صورت داشتن علائم زیکا اقدامات زیر را انجام دهید:
استراحت بسیار زیاد
نوشیدن آب فراوان
استفاده از استامینوفن جهت کاهش درد و تب

چه کسانی در دوران بارداری نیاز به انجام آزمایش تشخیص زیکا دارند؟
CDC انجام آزمایش زیکا را برای همه زنان باردار پیشنهاد نمی کند. اما اگر فردی در زمان بارداری در مناطق شیوع زیکا زندگی می کرده، باید پزشک خود را در جریان بگذارد.
پزشک از مادر آزمایش خون و از جنین مایع آمنیوتیک ( آبی که اطراف جنین را فرا گرفته) خواهد گرفت و جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه ارسال خواهد کرد.
در صورت شک به نتایج آزمایش در اولین ویزیت باید ۲ تا ۱۲ هفته پس از احتمال گزش مجددا آزمایش ها تکرار شوند.
اگر پس از تولد کودک شک به زیکا وجود داشت اقدامات زیر صورت می گیرد:
معاینات فیزیکی دقیق جهت ارزیابی سایز سر، کبد و طحال، بثورات پوستی یا دیگر مشکلات پوستی
انجام سونوگرافی برای ارزیابی جمجمه و مغز کودک
ارزیابی مشکلات سیستم عصبی
انجام تست شنوایی حتی اگر در ابتدای تولد نتایج تست طبیعی بودند باید در صورت شک به زیکا تست مجددا در 6 ماهگی انجام شود.
معاینه چشم ها ازجمله معاینه شبکیه که بافت عصبی پشت چشم ها است
پزشک رشد کودک را در طی سال اول تولد تدریجا بررسی می کند.