اعتیاد کودکان کار، اجباری است؟

طی چند سال گذشته نزدیک به چند طرح برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی ارائه شد که همگی با شکست مواجه شد، در سال ۱۳۷۷، برای اولین بار برنامه‌ای با عنوان «تجهیز و راه‌اندازی مراکز جمع‌آوری، شناسایی و هدایت متکدیان و کودکان خیابانی» تهیه و پس از آن در سال ۱۳۷۸، طرح دیگری با عنوان «مراکز شناسایی، تشخیص و جایگزینی کودکان خیابانی» توسط سازمان بهزیستی تهیه شد.
در سال 1381، طرحی به نام «ساماندهی 20‌ هزار کودک خیابانی» راه‎اندازی شد پس از آن چند برنامه با عناوین «مهمانسرای کودکان خیابانی» و «حمایت از کودکان کار خیابانی» نیز به اجرا درآمد بالاخره در سال 1384 «آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی» بـا همکـاری وزارت رفـاه و سازمان بهزیستی تهیه شد طبق این آیین ‎نامه مراکز کودکان خیابـانی بـه چهار سطح تقسیم‌بندی می‎شدند، اما هیچکدام از این طرح‌ها به سرانجام نرسید.
طبق گفته حبیب‌الله مسعودی فرید (معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور) نه تنها در مورد کودکان کار بلکه در تمام آسیب های اجتماعی آمار دقیقی نداریم؛ چرا که این پدیده‌‌ها مخفی است و در تمام آسیب ها رقمی تخمینی را در کل کشور عنوان می شود، او در ادامه خاطرنشان کرد: کار آنها فقط به گل فروشی در سرچهارراه ها، فال حافظ فروشی، زباله گردی، پاک کردن شیشه ماشین‌ها در پشت چراغ قرمز و کارگری در کارخانه‌ها، آن هم به شکل زیرزمینی ختم نمی‌شود؛ گاهی این کودکان به‌عنوان کالاهای جنسی در مقابل مبالغ ناچیز فروخته می‌شوند و متاسفانه مرگ این کودکان در سکوت خبری نشان از رشد معضلی زیر زمینی دارد که آمار دقیقی و روشنی از این قربانیان کوچک نداریم.

تفاوت آماری کودکان کار
پروانه سلحشوری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد کودکان کار می گوید: کودکانی که زیر ۱۵ سال کار می کنند به‌عنوان کودکان کار محسوب می شوند؛ بسیاری از افراد می خواهند بین کودکان کار و کودکان کار خیابانی تفاوت قائل شوند؛ چه بسا شرایط کودکان کار خیابانی بدتر از کودکان کار باشد؛ این کودکان در شرایط بدی مشغول به کار شده‌اند طبق نشستی که با شهرداری داشتیم عنوان شده حدود ۱۴‌هزار کودک کار در پایتخت داریم، آنچه آمار می گوید و آنچه ما می بینیم بیشتر از آمار و ارقام اعلام شده است .

اعتیاد؛ اجباری برای کودکان کار
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس به آسیب های وارد شده به کودکان کار اشاره می کند و یادآور می شود: کودکان کار تنها به لحاظ جسمی آسیب نمی بینند بلکه به لحاظ روحی هم این کودکان آسیب می بینند.
این کودکان خواسته و ناخواسته مجبور به کار می شوند؛ باید نگاهمان را به این کودکان تغییر داده و بیشتر در جهت کمک به این کودکان گام برداریم، ورود شهرداری در جهت جمع آوری کودکان بسیار اهمیت دارد ورود این سازمان بزرگ در حوزه اجتماعی می تواند کارکرد موثری در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور باشد؛ امیدوارم با همراهی مجلس و مسئولان و رسانه بتوانیم گام موثری در جهت سر و سامان دادن به آنها برداریم.
سهیلا جلودارزاده نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد تکدی‌گری کودکان خیابانی می گوید: کودکان کار و کودکان خیابانی سالهاست در خیابان های شهرهای بزرگ و کلانشهر هستند، تمایز بزرگی بین این دو گروه است. کودکان خیابانی بیشتر تکدی گری می‌کنند و در گروه های مافیایی هستند اما کودکان کار مشغول به دستفروشی در کوچه و خیابان هستند و اکثر آنها دارای خانواده هستند و برای امرار معاش خانواده‌های خود تلاش می‌کنند و یا در کارگاه‌ها زیر زمینی مشغول به کار هستند.

به کارگیری کودکان زیر 15 سال جرم است
محمدعلی پورمختار، عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس به کارگیری کودکان را جرم تلقی کرده و تاکید می‌کند: طبق ماده ۷۹ قانون کار به کار گماردن کودکان جرم محسوب می شود، اگر افرادی این کودکان را مجبور به کار کنند مجرم هستند. در قانون کار معامله با افراد غیربالغ باطل است. نماینده مردم بهار و کبودر آهنگ در مجلس شورای اسلامی می گوید: تعدادی از کودکان کار و خیابان اتباع غیرایرانی هستند، این افراد عمدتا به‌صورت غیرمجاز وارد کشور شده‌اند؛ برخی از این افراد با ویزای توریستی و زیارتی می‌آیند و بعد از آن در کشور ماندگار می‌شوند و این کودکان اکثرا از کشورهای همسایه به‌ویژه افغانستان، پاکستان و بنگلادش وارد کشور می شوند.