القای زایمان طبیعی، چه زمانی ضرورت می یابد؟

هنگامی که بارداری به نقطه‌ی پایان خود برسد، فرآیند زایمان به طور طبیعی آغاز شده و اولین نشانه زایمان طبیعی خود را به صورت درد و یا خروج شوی خونی (لکه خونی) نشان خواهند داد. اما هنگامی که حتی پس از هفته‌ی ۴۰ و ۴۱ بارداری، نشانه‌ای از شروع زایمان احساس نشود، احتمالا پزشک القای زایمان طبیعی را آغاز می کند. در صورتی که به دلیل بالا رفتن سن بارداری، خطری نوزاد را تهدید کند، زایمان باید هرچه سریع‌تر آغاز شود یعنی با کمک القای زایمان طبیعی جنین را از شکم مادر خارج کنند.
تاریخ دقیق زایمان طبیعی قابل محاسبه نیست. در برخی موارد مانند زمانی که سن بارداری از 42 هفته می گذرد، القای زایمان طبیعی ضرورت پیدا می کند. القای زایمان، روشی معمول و ایمن بوده و هدف آن حفاظت از جان مادر و جنین است. اکثر مادران، پس از رسیدن به نقطه‌ی پایان بارداری، به طور طبیعی وارد فرآیند زایمان می‌شوند. اما برای برخی دیگر ممکن است درد زایمان هرگز آغاز نشود. در این مقاله، با روش القای زایمان، نحوه‌ی انجام و خطرات مرتبط با آن آشنا خواهیم شد.

القای زایمان طبیعی چیست؟
القا به معنی دخالت پزشک در آغاز فرایند زایمان طبیعی است. این روش زمانی اتخاذ می‌شود که مزایای شروع زایمان بیشتر از به تاخیر انداختن آن باشد. هدف اصلی این روش، حفاظت از جان مادر و جنین است. به خاطر داشته باشید که تنها زمانی القای زایمان انجام می‌شود که موعد مقرر رسیده باشد اما هیچ درد و نشانه‌ای احساس نشود.

چه زمانی القای زایمان طبیعی انجام می‌شود؟
متخصصان معتقد هستند که القای زایمان فقط در شرایط زیر ضروری و امکان‌پذیر است:
- پارگی زودرس کیسه آب، منجر به خروج مایع آمنیوتیک شده و خطر انتقال عفونت به جنین وجود داشته باشد. در این شرایط پزشک حدود 24 ساعت زمان می‌دهد و در صورت عدم شروع فرایند طبیعی، زایمان را به روش القا آغاز می‌کند.
- در شرایطی که بارداری بیش از ۴۲ هفته به طول انجامیده اما هیچ نشانه‌ای از زایمان احساس نمی‌شود.
- کوریوآمنیونیت نوعی عفونت رایج در دوران بارداری است که می‌تواند منجر به عفونت و حتی پارگی غشاهای کیسه‌ی جنینی بشود. این اتفاق ممکن است باعث انتقال عفونت باکتریایی به جنین شده و اثرات سوء بر روی مادر و جنین داشته باشد. در چنین شرایطی، القای زایمان می‌تواند نجات‌بخش باشد.
- دیابت بارداری و فشار خون بالا می‌تواند بارداری را با خطرات متعددی مواجه کند. در چنین شرایطی اگر خطری جان مادر و جنین را تهدید نماید، زایمان می‌تواند به روش القا انجام شود.
- در شرایط دیگر مانند محدودیت رشد جنین درون رحم، وجود سابقه‌ی زایمان زودرس و هر نوع فوریت پزشکی دیگر، القا روش مناسبی برای ختم بارداری محسوب می‌شود. فرقی نمی کند که اولین زایمان طبیعی شما ست یا نه، در شرایط مخاطره آمیز باید جنین از شکم مادر خارج شود.

القای زایمان طبیعی به چه صورت انجام می‌شود؟
روش‌های متعددی برای القای زایمان وجود دارد. در صورت لزوم، پزشک روش‌های متعدد را برای شما شرح داده و بهترین روش ممکن را با توجه به شرایط شما اتخاذ خواهد کرد. تعدادی از این روش‌ها عبارتند از:
- داروها: دسته‌ای از داروهای خوراکی و واژینال وجود دارند که می‌توانند منجر به باز شدن دهانه‌ی رحم شوند. پروستاگلاندین و اکسی‌توسین از جمله داروهایی هستند که موجب باز شدن دهانه‌ی رحم و آغاز انقباضات می‌گردند.
- شکاف دادن کیسه‌ی آمنیوتیک: پزشک با انجام روش خاصی، بعد از خواباندن شما بر روی تخت زایمان طبیعی، از طریق دخالت دست، غشای کیسه‌ی جنینی را تحریک و شکاف کوچکی ایجاد می‌کند. پس از نرم شدن دهانه‌ی رحم، انقباضات و پس از آن زایمان آغاز می‌شود.
- پاره کردن کیسه‌ی آمنیوتیک: در این روش، پزشک با استفاده از ابزارهای پزشکی، سوراخی در کیسه‌ی آمنیوتیک ایجاد می کند و پس از چند ساعت زایمان آغاز می‌شود.
- استفاده از سوند فولی یا سوند بالون‌دار: در این روش پس از قرار گرفتن مادر بر روی تخت زایمان طبیعی، لوله‌ی کوچکی به صورت واژینال به داخل رحم هدایت می‌شود تا دهانه‌ی رحم را باز کند. پس از اینکه دهانه‌ی رحم به اندازه‌ی ۳ سانتیمتر باز شد، سوند خارج شده و سپس فرایند زایمان آغاز می‌گردد.
انجام این روش‌های القای زایمان، تنها در بیمارستان امکان‌پذیر است، زیرا مادر و جنین باید به طور مداوم قبل، بعد و در حین پروسه‌ی القا تحت نظارت قرار داشته باشند. در صورتی که در شرایطی قرار دارید که نیاز به القای زایمان است، درباره‌ی روش مورد نظر پزشک با او مشورت نمایید تا بتوانید آمادگی لازم را در خود ایجاد کنید.

در صورتی که القای زایمان طبیعی با شکست مواجه شود چه اقداماتی‌ ‌ باید صورت بگیرد؟
زایمان به روش القا به ندرت با شکست مواجه می‌شود، اما گاهی نیز ممکن است زایمان با این روش با موفقیت به سرانجام نرسد. در چنین شرایطی گزینه‌‌ی انتخابی پزشک، سزارین است. در شرایطی که خطرات زایمان طبیعی بیش از مزایای آن باشد، سزارین ارجحیت دارد.

خطرات القای زایمان طبیعی
به طور کلی بارداری‌هایی که با روش القای زایمان به اتمام می‌رسند، به ندرت با مشکل مواجه می‌شوند، اما گاهی نیز ممکن است مشکلات و خطراتی در این فرایند ایجاد شود. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- خونریزی پس از زایمان: طولانی شدن پروسه‌ی زایمان یا مسائل مرتبط با روش‌های القا، ممکن است منجر به خون‌ریزی‌های شدید پس از زایمان شوند. البته نگرانی به خود راه ندهید زیرا این مشکل یک در هزار ممکن است ایجاد شود.
- پارگی رحم: القای زایمان با کمک اکسی توسین و پروستاگلاندین در برخی مراحل یا زمان‌ها می‌تواند به پارگی رحم منجر بشود.
- کاهش اکسیژن و خون‌رسانی به جنین: انقباضات مکرر یا طولانی شدن پروسه‌ی زایمان، ممکن است باعث کاهش رسیدن خون و اکسیژن به جنین بشود و در نتیجه حیات او را به خطر بیاندازد. در برخی موارد نادر نیز ممکن است منجر به ایجاد نواقص مادرزادی در نوزاد بشود.
- سایر موارد: برخی از دیگرخطرات نادر القای زایمان، ورود عفونت به بدن مادر یا جنین و مشکلات مربوط به بند ناف هستند.
در صورت اتخاذ یک شیوه‌ی زندگی سالم در دوران بارداری، احتمال زایمان طبیعی بدون مشکل و بدون نیاز به القای زایمان طبیعی تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا می‌کند. با این حال در صورت نیاز به استفاده از این روش‌ها نیز، هیچ دلیلی برای نگرانی وجود نداشته و تمامی آن‌ها کاملا ایمن هستند و زایمان معمولا چند ساعت پس از استفاده از هر کدام از این روش‌ها آغاز می‌شود. با این حال، پیش از این که هر تصمیمی در این باره بگیرید، لازم است با پزشک خود در مورد القای زایمان طبیعی مشورت نموده و تشخیص او را جویا شوید.