بیماری صبحگاهی بارداری، دلایل و عوارض

بیماری صبحگاهی یا (Morning Sickness) یک علامت شایع در دوران بارداری است. و با حالت تهوع و استفراغ گاه به گاه مشخص می شود. با وجود نامی که بر این علامت نهاده اند، اما بیماری صبحگاهی می تواند در هر ساعت از شبانه روز باعث ناراحتی یک زن حامله شود.
این وضعیت معمولاً در چهار ماه اول بارداری اتفاق می افتد. و اغلب اولین علامت حاملگی زنان است. روش های مختلفی برای کاهش ناراحتی و ناخوشایندی این وضعیت وجود دارد. عوارض این بیماری معمولا چندان خطرناک و جدی نیستند و اصولا نادر هستند.

دلایل بیماری صبحگاهی
هیچ کس علت اصلی بروز این وضعیت در دوران حاملگی را نمی داند. شدت این بیماری در همه افراد باردار یکسان نیست. و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.
تغییرات ایجاد شده پس از شروع روند حاملگی، می توانند یکی از علل احتمالی این وضعیت باشد. افزایش سطح برخی از هورمون ها و کاهش قند خون در چند هفته اول بارداری از شایع ترین دلایل بیماری صبحگاهی هستند.
عوامل دیگری که می توانند به تشدید این وضعیت در این دوره منجر شوند عبارتند از:
باردار بودن به دوقلو یا سه قلو
خستگی بیش از حد
استرس عاطفی
طی کردن مسافت طولانی
بیماری صبحگاهی می تواند در حاملگی ها متفاوت باشد. در حالی که ممکن است در طول بارداری اول خود دچار بیماری شدید صبحگاهی شوید، اما در بارداری های بعدی ممکن است علایم آن بسیار خفیف باشند.

عوارض
حالت تهوع و استفراغ در این وضعیت به راحتی می تواند باعث از بین رفتن اشتها در شخص شود. بسیاری از زنان باردار نگران هستند که تهوع و استفراغ در این وضعیت به نوزادان آنها آسیب برساند. بهتر است بدانید که بیماری صبحگاهی خفیف به طور کلی مضر نیست و عوارض خاصی ایجاد نمیکند.
زنانی که بیماری صبحگاهی را بیش از ۳ تا ۴ ماه اول بارداری خود تجربه می کنند، باید با پزشک خود صحبت کنند. همچنین اگر در دوران بارداری وزن آنچنانی نگرفته اید، با وجود چنین وضعیت ناخوشایندی بهتر است با پزشک خود صحبت کنید.
این وضعیت معمولاً آنقدر شدید نیست که مانع رشد و تکامل جنین شود. اما در برخی از زنان باردار، حالت تهوع باعث می شود که استفراغ شدید و کاهش وزن تجربه شود. این حالت استفراغ تند بارداری یا (hyperemesis gravidarum) نام دارد. این امر باعث عدم تعادل الکترولیت های بدن و کاهش وزن غیر عمدی در شخص حامله می شود. در صورت عدم درمان، این وضعیت در نهایت ممکن است به کودک شما آسیب برساند.
در صورت مشاهده یا بروز هر کدام از موارد زیر حتما با پزشک خود تماس بگیرید:
عدم توانایی در نگه داشتن غذا (به خاطر استفراغ های مکرر)
کاهش ۱ کیلوگرم وزن یا بیشتر
تب
تغییر رنگ ادرار
سرگیجه
افزایش ضربان قلب
حالت تهوع شدید در سه ماهه دوم
مشاهده خون در استفراغ شما
سردردهای مکرر
درد شکم
لکه بینی یا خونریزی
دوره های شدید بیماری صبحگاهی به طور کلی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. استفراغ تند بارداری اغلب به مایعات داخل وریدی (IV) نیاز دارد تا آب بدن تامین شود.

درمان
پزشک شما ممکن است مکمل یا داروهایی برای کاهش تهوع و کمک به شما در حفظ غذاها و مایعات تجویز کند. داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:
آنتی هیستامین ها: برای کمک به تسکین حالت تهوع و بیماری حرکت
فنوتیازین: برای کمک به آرام کردن حالت تهوع و استفراغ شدید
متوکلوپرامید: برای کمک به حرکت غذا و تسهیل گوارش آن در معده و روده و کاهش تهوع و استفراغ.
آنتی اسیدها: برای کاهش اسید معده و جلوگیری از ریفلاکس اسید
نکته: لطفا هیچگاه این داروها را سر خود و بدون تجویز پزشک در طی دوره بارداری مصرف نکنید.
در بسیاری از موارد، داروهای جایگزین، ممکن است به تسکین بیماری صبحگاهی نیز کمک کند. اطمینان حاصل کنید که این موارد را فقط پس از گفتگو با پزشک خود امتحان کنید. برخی از درمان های مکمل عبارتند از:
مکمل های ویتامین B-6
ویتامین های دوران بارداری
محصولات حاوی زنجبیل: شامل خود زنجبیل، چای زنجبیل و قطره زنجبیل
طب سوزنی
هیپنوتیزم

آزمایشات و تست های مربوط به بیماری‌صبحگاهی
براساس علائم شما، پزشک ممکن است آزمایشاتی را انجام دهد از سلامتی شما و جنین اطمینان حاصل کند. برخی از این تست ها و آزمایشات عبارتند از:
آزمایش ادرار: آزمایشات ادرار می تواند تشخیص دهد که میزان کمبود آب بدن یا دهیدراتاسیون را مشخص کند.
آزمایشات شیمی خون: پزشک ممکن است آزمایش شیمی خون را برای اهداف زیر درخواست دهد:
شمارش کامل خون (CBC)
پانل متابولیک جامع
پانل متابولیک جامع (شیمی ۲۰)، برای اندازه گیری میزان الکترولیت ها در خون.
این آزمایشات وجود یا عدم وجود موارد زیر را تایید خواهد کرد:
کم آبی
سوء تغذیه یا کمبود ویتامین های خاص
کم خونی
سونوگرافی: سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر از کودک شما استفاده می کند. سپس پزشک از این تصاویر و صداها برای بررسی اینکه کودک شما با سرعت سالم و مناسبی در حال رشد است یا خیر، استفاده می کند.

پیشگیری از بیماری صبحگاهی
انجام مراحل زیر ممکن است به پیشگیری یا به حداقل رساندن حالت تهوع کمک کند:
نوشیدن مقدار زیادی آب
نوشیدن مقادیر کافی آب قبل و بعد از غذا
چرت زدن در طول روز
مطبوع نگه داشتن فضای خانه
از مصرف غذاهای پرادویه خودداری کنید.
وعده های غذایی کوچک بخورید.
از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.
مکمل های ویتامینی خود را در شب میل کنید
از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.
اگر هیچ یک از این اقدامات پیشگیرانه مؤثر واقع نشود، یا اگر بیماری صبحگاهی را بیش از ۳ تا ۴ ماه اول بارداری خود تجربه کنید، حتما باید با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین، حتما قبل از شروع مصرف هرگونه دارو یا روش های جایگزین، بهترین راه این است که ابتدا با پزشک خود مشورت کنید و بدون توصیه او هیچگاه اقدام به مصرف هیچ دارویی نکنید.