آموزش مهربانی به کودک، نه روش ساده

نباید بدرفتاری و رفتارهای غیرمسئولانه کودک را با سن یا درک کم او توجیه کرد. در واقع، رفتار و عملکرد کودک تحت تاثیر نوع تربیتی است که دریافت می‌کند. اغلب والدین به دنبال خوشحالی کودکان خود هستند و به تحصیلات، سلامت و آینده آن‌ها توجه می‌کنند. برخی والدین هم آنقدر غرق در پیشرفت تحصیلی کودک می‌شوند که جنبه‌های هیجانی رشد از جمله تربیت کودک مهربان را فراموش می‌کنند.
ممکن است وقتی کودک نمره خوب کسب می‌کند او را تشویق کنید، اما اگر غذایش را با دوستش تقسیم کند یا لوازم‌التحریرش را به کسی بدهد که نیاز دارد، باز هم او را تشویق می‌کنید؟ اگر بخواهید صادق باشید، احتمالا اولین فکری که در این مواقع به ذهنتان خطور می‌کند این است که چرا خودش غذایش را نخورد یا چقدر بابت لوازم‌التحریرش پول داده‌اید.
تعدادی از والدین با دید مثبت به مهربانی نگاه نمی‌کنند، از نگاه این افراد، مهربانی امری غیر‌ضروری است. چنین دیدی باعث می‌شود کودک مهربانی را در کلماتی مثل لطفا، معذرت می‌خواهم و ممنونم خلاصه کند، اما می‌توان این رویه را تغییر داد. بهتر است آموزش مهربانی از سال‌های کودکی شروع شود، زیرا آنچه کودک در این سنین می‌آموزد برای همیشه با او خواهد ماند. با کودکت همراه باشید تا نکات بیشتری درباره فرزند پروری و آموزش مهربانی بیاموزید.
ممکن است فکر کنید مهربانی ویژگی ارزشمندی نیست، اما اینطور نیست. مهربانی مسیر مطمئنی برای رسیدن به خوشبختی بیشتر است. بنابراین، اگر به دنبال روش‌هایی برای تربیت کودک مهربان هستید، نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند.

۱. الگوی مهربانی باشد
والدین اولین معلم کودک هستند. در سنین کم، کودک رفتارهای شما را مشاهده و آن‌ها را تکرار خواهد کرد. رفتار و گفته‌هایتان در حضور کودک باید بیانگر ارزش‌هایی باشد که دوست دارید او آن‌ها را داشته باشد. اگر قصد تربیت کودکی مهربان را دارید، باید آن را در رفتارها و گفته‌هایتان تداعی کنید.
برای مثال، در برخورد با مغازه‌دار یا پاکبان کوچه مهربان و مؤدب باشید. هرچه کودک بیشتر شاهد مهربانی باشد بیشتر از این ارزش پیروی می‌کند. تنها کاری که باید بکنید این است که الگوی مناسبی برای کودک باشید، بنابراین، در حضور کودک، کلمات را عاقلانه انتخاب کنید. به یاد داشته باشید او کلمه به کلمه حرف‌های شما را جذب می‌کند.

۲. اشتباهاتتان را قبول کنید
اگر می‌خواهید کودک از شما چیزی یاد بگیرد، باید حتی در سخت‌ترین شرایط هم عادل باشید. جر و بحث در خانه امری طبیعی‌ست، اما مهم این است که بعد از پایان آن چه خواهید کرد. اگر کودک شما ببیند که شما اشتباه خود را می‌پذیرید و از همسرتان عذرخواهی می‌کنید، او هم یاد می‌گیرد چنین رفتاری داشته باشد. همچنین، کودک را تشویق کنید اشتباهاتش را بپذیرد، این کار کمک می‌کند او حس فروتنی داشته باشد.

۳. رفتارهای خاص و مشخص را تشویق کنید
اغلب والدین برای اینکه به کودک احساس خوبی بدهند او را تشویق می‌کنند، اما تکرار تشویق نه تنها سودمند نیست، بلکه تاثیر منفی نیز دارد. اگر با هر دستاورد کوچک کودک را تشویق کنید، ممکن است او به این نتیجه برسد که کار بزرگی انجام نداده است. اما اگر بعد از یک عمل و رفتار خاص کودک را تشویق کنید، او احساس موفقیت می‌کند. اگر کودک احساس کند در زمینه‌ای توانایی کسب موفقیت و پیشرفت دارد، احتمالا آن رفتار در او تکرار می‌شود. اما در نظر داشته باشید، همان‌قدر که تشویق زیاد تاثیر منفی دارد، تشویق کم هم مخرب است، پس متعادل رفتار کنید.

۴. در باره همدلی صحبت کنید
همدردی به‌راحتی و بدون نیاز به آموزش در کودک ایجاد می‌شود، آنچه نیازمند توجه و آموزش است همدلی‌ست. تفاوت همدردی و همدلی به‌طور خلاصه این است که در همدردی، افراد برای هم دل می‌سورانند، اما در همدلی، فرد خود را جای طرف مقابل می‌گذارد و سعی می‌کند هیجانات و شرایط او را درک کند و به او احترام بگذارد. به کودک همدل بودن را آموزش دهید. سؤالاتی بپرسید که او را به سمت همدلی با افرادی سوق می‌دهد که رفتار نامناسبی دارند. کودک را با دنیای واقعی و حقیقی آشنا کنید. اگر کودک به خواسته‌اش نرسیده است و احساس ناکامی می‌کند، داشته‌هایش را به او یادآوری کنید.

۵. مهربانی خصوصیت قهرمانان است
همه کودکان در دنیای خود قهرمانانی دارند. به او بگویید او هم می‌تواند بدون داشتن قدرت ماورائی یا جنگیدن با آدم‌های بد قهرمان باشد. او می‌تواند قهرمانی مهربان و شفیق باشد. افرادی را معرفی کنید که همیشه به محبت و مهربانی معروف هستند. به او بگویید دنباله‌رو این افراد باشد. رفتار مهربانانه را بیشتر تشویق کنید و وقتی در این راستا رفتاری انجام می‌دهد، مانع او نشوید.

۶. داوطلب شوید
سازمان‌های عام‌المنفعه و خیریه‌های فراوانی در سراسر ایران وجود دارد. این سازمان‌ها به افراد مختلف سراسر کشور کمک می‌کنند. به دنبال سازمانی مناسب باشید تا بتوانید به همراه کودکتان کار داوطلبانه خیریه‌ای انجام دهید. این عمل ممکن است تمیز کردن محیط اطرافتان یا آماده کردن غذا برای افراد گرسنه باشد. به دنبال عملی باشید که کودک هم بتواند در آن شرکت کند. چنین کاری برای کودک تجربه‌های ارزشمند به همراه دارد و باعث ایجاد احساس مسئولیت در او می‌شود.

۷. از حیوانات خانگی نگهداری کنید
براساس پژوهش‌های انجام‌شده، نگه‌داری از حیوانات خانگی میزان همدلی، مهربانی و احساس مسئولیت کودک را افزایش خواهد داد. او وظیفه نگه‌داری و مراقبت از حیوان خانگی را به عهده می‌گیرد و همین باعث افزایش میزان محبت و مهربانی او خواهد شد. شما می‌توانید این کار را با قبول سرپرستی یک حیوان و حتی مراقبت از یک گلدان انجام دهید، به عبارت دیگر، هر آنچه باعث ایجاد احساس مسئولیت در کودک می‌شود مناسب و خوب است.

۸. مثبت اندیش باشید
گاهی آنقدر درگیر برنامه‌ریزی برای آینده و اهداف بزرگ می‌شوید که فراموش می‌کنید مثبت‌نگری، شادی و مهربانی به هم گره خورده‌اند. اگر کودک شاد و قدردانی می‌خواهید، مثبت‌نگری گام اول است. مثبت‌نگری را در فضای منزل به کار بگیرید. کودک خود را تشویق کنید از چیزهای کوچک زندگی مانند رنگ‌ها، پرندگان و زیبایی طبیعت لذت ببرد. اینگونه کودک را به طبیعت نزدیک‌تر می‌کنید و به او یاد می‌دهید نسبت به داشته‌هایش شکرگزار و قدردان باشد.

۹. دعا کنید
معنویت درون انسان شکل می‌گیرد؛ هر شخصی با هر دینی خوانش‌های مختلفی از رویدادهای اطراف خود دارد. با این حال، نگاه به قدرتی بالاتر باعث می‌شود فروتن بمانید. به یاد داشته باشید کودک را مجبور نکنید راه و روشی را به زور و کورکورانه دنبال کند. دعا کردن باید روشی باشد برای شکرگزاری و رسیدن به این باور که پایانی خوش وجود دارد. در این راه، مهربانی وارد قلب کودک خواهد شد.
شاید از این بترسید که کودک شما در روند کمک به دیگران آسیب ببیند، شاید به اطراف خود اعتماد نداشته باشید. اما به این فکر کنید اگر غریبه‌ای با شما مهربانانه برخورد کند، چقدر خوشحال می‌شوید. آن غریبه می‌تواند کودک شما باشد و مهربانی را در اطراف خود پخش کند. پس تربیت کودک مهربان می‌تواند در زندگی شما، کودکتان و افراد بسیار دیگری تاثیرگذار باشد.