داشتن کودک شاد، چه رازهایی دارد؟

شادی و موفقیت بدون شک برای همه افراد مهم است؛ این مسئله به خصوص در کودکان اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ ریشه روانی و علت‌هایی که باعث می‌شوند یک کودک غمگین و تنها باشد و چنین احساساتی را تجربه کند، چیست؟

رازهای تربیت یک کودک شاد
همیشه حرف اول را والدین و رفتار فردی و اجتماعی خانواده‌ها می‌زند؛ اگر کودک شما افسرده است یا رفتارهای اجتماعی خنثی دارد؛ علت آن را ریشه‌یابی کنید؛ شاید مشکل آنقدر‌ها هم بزرگ نباشد؛ اصلا شاید مشکل خود شما باشید.

نقش والدین و روابط خانوادگی
یکی از مؤثر‌ترین راه‌های تقویت کردن سلامت روانی و احساسی کودکان داشتن روابط گرم و صمیمی خانواده‌ها است. به طوری که کودک احساس تعلق نسبت به همه چیز پیدا کند؛ به دوستان، همسایه، پرستار و حتی حیوان خانگی خود.
دکتر ادوارد هالووِل روانشناس کودکان چنین می‌گوید: " احساس تعلق کودک کلید شاد بودن او در آینده است" .
همه ما به راحتی می‌توانیم با عشق ورزیدن روابط اولیه خودمان و حس تعلق کودک را تقویت کنیم؛ بنابراین هرچه قدر می‌توانید او را در آغوش بگیرید، به گریه‌هایش با نرمی و بردباری پاسخ دهید، او را صدا کنید و با هم بازی کنید و بخندید.

نقش تقلید یا تظاهر به شادی والدین
از آن جایی که ما نمی‌توانیم شاد بودن کودک‌مان را کنترل کنیم اما حداقل در مورد خودمان می‌توانیم این کار را بکنیم. از طرف دیگر هم باید مواظب رفتارمان باشیم؛ چون کودکان همه چیز را از والدین تقلید می‌کنند؛ بنابراین کودکانی که در خانواده‌ای با والدین شادتر بزرگ شده‌اند مسلما کودکان شادتری هم هستند اما کودکانی که در خانواده‌ای غمگین بزرگ شده‌اند، دو برابر کودکان عادی در معرض افسردگی قرار دارند؛ پس مراقب رفتارمان باشیم.

تقویت اعتماد به نفس در کودکان
بگذارید کودک‌تان مستقل و مسئولیت‌پذیر عمل کند.
اگر شما مدام در کارها و بازی‌های کودکان خود دخالت کنید، ضربه روحی بزرگی به آنها خواهید زد؛ بگذارید کودک‌تان مستقل عمل کند؛ او را در انجام کارهایی مثل راه رفتن، غذا خوردن و لباس پوشیدن، استفاده کردن از توالت فرنگی و حتی راندن سه‌چرخه تشویق کنید.
بنابراین، عقب بایستید و از دور رشد و اعتماد به نفس کودک‌تان را تماشا کنید. این گونه با حفظ استقلال و تقویت اعتماد به نفس در او کودک شادتری را پرورش خواهید داد.
دکتر هالووِل چنین می‌گوید: " بزرگترین اشتباه والدین این است که هر کاری از دست‌شان بر بیاید برای کودک‌شان انجام می‌دهند و به آن‌ها زیادی کمک می‌کنند. "

مشارکت خانوادگی داشته باشید
انسان‌ها به طور کلی یک تمایل ذاتی به تعلق داشتن و مفید بودن دارند؛ پس اگر از همان ابتدا بتوانید به کودک‌تان بفهمانید که او در راستای خانواده کار‌های درستی انجام می‌دهد و در جمع خانواده مشارکت دارد؛ کودک شما به طور ناخودآگاه حس می‌کند که برای شما مفید واقع شده است و شادی و خوشحالی‌اش چند برابر می‌شود؛ همچنین این کار حس مسئولیت‌پذری را در او تقویت خواهد کرد.

تقویت احساس قدردانی و سپاسگزاری در کودکان
تحقیقات دانشگاه کالیفرنیا، داویس، نشان داده است افرادی که قدر‌دان هستند و لحظه‌ها را شکار و ثبت می‌کنند، افراد خوش‌بین‌ تری هستند و در زندگی بیشتر از بقیه ترقی می‌کنند و احساس رضایت زیادی از زندگی و اطرافیان خود دارند؛ این مسئله به خصوص در کودکان بسیار اهمیت دارد.
روانشناسان در این باره معتقد هستند که:
" درست است که نوشتن روزانه خاطرات برای کودکان دور از واقعیت است اما یک راه برای تقویت حس قدر‌دانی کودک این است از تمام اعضای خانواده بخواهید که روزانه با صدای بلند چیز‌هایی که او باید بابت آن سپاسگزار باشد، نام ببرد؛ مثلا می‌توانید این کار را میان صرف وعده غذایی‌تان انجام دهید.
مهم‌تر از همه این است که این کار را با انجام دادن مداوم به شکل یک رسم و آداب تبدیل کنید. این کار باعث پرورش احساسات مثبت در کودک شما می‌شود و می‌تواند به احساس رضایت و شادی دائم او منجر شود. "

حلقه دوستی کودک‌تان را کامل کنید
والدین در پی معلمان، دوستان و مربیانی هستند که بتوانند حلقه شادی کودکان‌شان را کامل کنند. ضمن کنترل‌های پنهانی و نامحسوس به کودک‌تان اجازه دهید، ارتباطات دوستانه‌اش را حفظ کند و گسترش دهد. داشتن ارتباطات قوی و مهارت برقراری آن از شروط اصلی شاد زیستن در آینده است.

پیام عشق خود را به کودک‌تان انتقال دهید
شما باید همیشه کودک خود را دوست داشته باشید و این حس خوشایند را به او انتقال دهید؛ مثلا باید هر از گاهی او را بغل کنید، لمس کنید و ببوسید.
گاهی وقت‌ها فقط لازم است که به حرف‌های کودک خود گوش کنید؛ با او به زبان طنز و کودکانه صحبت کنید، علت ناراحتی او را بپرسید، با او به خرید یا پارک بروید و وقت بگذرانید. گاهی توجه به همین چیزهای ساده می‌تواند کودک شما را شاد‌تر کند.
البته والدین می‌توانند مسئله روانی دوست داشتن را با خریدن اسباب‌بازی‌های مورد علاقه آنها، مشارکت در بازی‌های کودکانه یا کارها و چیزهایی که کودکان دوست دارند، نشان بدهند؛ فقط باید مراقب باشید که کودک شما لوس و پر توقع نشود؛ پس حد تعادل را در برآورده کردن خواسته‌های او رعایت کنید.

مشکل افسردگی در کودکان جدی است
چرا کودک شما شاد نیست؟ دوست دارد تنها باشد یا با کسی حرف نمی‌زند، هیچ دوستی ندارد و حتی غذا و اشتهای او تغییر کرده است؟ شاید کوک شما به افسردگی مبتلا است و خودتان خبر ندارید.

علت افسردگی کودکان
افسردگی در کودکان ۱۰ تا ۱۶ ساله شایع‌تر است؛ در سنین اولیه، افسردگی معمولا با اختلال بیش‌فعالی، کمبود توجه (ADHD) و اختلال وسواس-اجباری (OCD) یا اختلال در رفتار همراه است.
افسردگی در کودکان اغلب "ارثی" است؛ یعنی کودکان که پدر و مادرشان از افسردگی رنج می‌برند، بیشتر احتمال دارد که این بیماری را داشته باشند.
گروه خطر هم شامل کودکان با خانواده‌های ناکارآمد است؛ کودکان الکلی، کودکان کار، معتادان به مواد مخدر و والدینی که خشونت‌های خانوادگی رایج دارند.
بنابراین، بهترین راه برای غلبه بر افسردگی در کودکان، مشورت با یک روانشناس کودک یا خانواده است که می‌تواند علل افسردگی را بیابد و قوانین مربوط به رفتار والدین را توضیح دهد. کمک گرفتن از یک متخصص نه تنها مشکل را حل می کند، همچنین آینده کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تغذیه مناسب برای کودکان افسرده
استفاده از ادویه‌های ضد افسردگی به عنوان چاشنی غذاها و مصرف میوه‌ها و سبزیجات فیبردار می‌تواند اشتهای کودک شما را تقویت کند و افسردگی وی را برطرف کند؛ پس همیشه این نکته‌ها را در نظر داشته باشید:
صبحانه کودکان اهمیت دارد
وعده غذایی صبحانه را فراموش نکنید؛ شما می‌توانید وعده‌های غذایی و به خصوص صبحانه کودکان را با میوه‌ها و سبزیجات رنگی تزئین کنید تا اشتهای کودک شما را تحریک کند.
ادویه‌های ضد افسردگی
استفاده از فلفل، دارچین و زرد‌چوبه به عنوان چاشنی غذاها و دسرها می‌تواند سطح اضطراب، استرس و افسردگی کودک و حتی خود شما را کنترل و آن را درمان کند؛ مثلا کورکومین موجود در زرد‌چوبه به عنوان یک ضد التهاب قوی و یک داروی طبیعی ضد استرس و افسردگی استفاده می‌شود.
موز و سیب بخورید
مصرف انواع میوه و سبزی‌ها به ویژه میوه‌هایی مثل موز و سیب می‌تواند تا حد زیادی افسردگی کودکان و بزرگسالان را کنترل کند؛ موز پتاسیم زیادی دارد که خلق و خوی شما را بهتر می‌کند؛ در این میوه مواد مغذی دیگری وجود دارد که باعث افزایش سروتونین در مغز می‌شود که این مسئله افسردگی را کاهش می‌دهد. سیب هم با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی و فیبر بالا یک داروی طبیعی ضد استرس و افسردگی شناخته شده است.
بنابراین، اگر کودک شما به هر دلیلی شاد نیست؛ ابتدا علت آن را پیدا کنید؛ مثلا به اصلاح الگوهای رفتاری غلط خانواده بپردازید یا سبک تغذیه او را تغییر دهید؛ در این مورد حتما از یک روان‌شناس یا متخصص تغذیه کمک بگیرید.