ضعف در مکیدن نوزاد، علائم و راهکارها

یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های تازه‌ مادرها ضعف کودک دلبندشان در مکیدن شیر و در نتیجه عدم تغذیه مناسب است که می‌تواند به نقص در رشد کودک منجر شود. از کنار عدم تمایل نوزاد خود به شیر، ساده عبور نکنید.
برخی از نوزادها در گرفتن سینه مادر و مکیدن آن ضعیف هستند. گاهی این مسئله که ممکن است ریشه‌ی آن زودرس بودن نوزاد، سختی زایمان یا صاف و فرورفته بودن نوک سینه باشد، با گذشت زمان و عادت کردن مادر و کودک به فرایند شیردهی حل می‌شود. برخی از نوزادان قدرت مکیدن کافی ندارند و قادر نیستند سینه مادر را تا زمان سیری کامل بمکند؛ از این رو برای این دسته از نوزادان شیر خشک پیشنهاد می‌شود. استفاده از شیر خشک با عقاید و تفکرات برخی از خانواده‌ها مغایر است، اما باید توجه داشت که برخی موارد تنها راه حل ممکن بوده و عدم استفاده از آن منجر به رشد ناقص کودک خواهد شد. این موضوع یکی از جدی‌ترین مشکلات شیردهی است. در این مقاله با علائم ظاهری ضعف در مکیدن نوزاد و راه‌های مقابله با آن آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

علت و علائم ضعف نوزاد در مکیدن چیست؟
عوامل بسیاری از قبیل نوزاد نارس، زردی، عفونت، بیماری قلبی، داروهای مادر و بسیاری از موارد دیگر می‌توانند بر هوشیاری کودک و توانایی او در مکیدن شیر تأثیر بگذارند. مشاهده علائم زیر در نوزاد معمولاً با ضعف او در مکیدن مرتبط است:
- کودک به خودی خود بیدار نمی‌شود و شیر طلب نمی‌کند.
- در طول ۲۴ ساعت کمتر از ۸ مرتبه شیر طلب می‌کند.
- در طول ۲۴ ساعت بیشتر از ۱۴ مرتبه شیر طلب می‌کند.
- مرتباً نوک سینه را رها می‌کند.
- در برابر گرفتن نوک سینه مقاومت می‌کند و آن را پس می‌زند.
- در عرض ۵ دقیقه پس از گرفتن سینه یا بعد ۲ تا ۳ دقیقه مکیدن آن می‌خوابد.
- ۷ تا ۱۰ دقیقه اول شیردهی پیوسته شیر نمی‌خورد.
- ۳۰ تا ۴۰ دقیقه روی یک پهلو شیر می‌خورد.
- بیش از ۴۵ دقیقه شیر می‌خورد و سیر نمی‌شود.
- در طول ۲۴ ساعت کمتر از ۳ تا ۴ مرتبه مدفوع تولید می‌کند (البته برای نوزادی که بیش از یک هفته و کمتر از یک ماه سن دارد ۳ تا ۴ بار مدفوع در روز کاملاً طبیعی است).
- پس از هفته اول مدفوع کفی یا سبز رنگ تولید می‌کند.
- در طول ۲۴ ساعت کمتر از ۶ بار پوشک خود را خیس می‌کند.
- در خوردن شیر با روش‌های دیگر شیردهی مشکل دارد.
از سوی دیگر مادری که فرزند او نمی‌تواند شیر را به‌خوبی بمکد، با مشکلات زیر رو به رو خواهد بود:
- نوک سینه‌ کبود
- نوک سینه قرمز، زخم یا ترک خورده
- صاف شدن نوک سینه پس از شیر دادن به نوزاد
- افزایش مجاری شیر و ماستیت

مقابله با ضعف در مکیدن نوزاد
بسیاری از کودکان پس از یک دوره زمانی با فرایند تغذیه آشنا می‌شوند و راحت شیر مادر را می‌خورند؛ اما در صورت مشاهده هرگونه ضعف کودک در مکیدن سینه مادر و یا لاغری غیرطبیعی باید مسئله را با یک مشاور تغذیه کودک در میان گذاشت. برخی از نکاتی که تا زمان تشخیص و درمان ریشه اصلی مسئله می‌توان برای مقابله با این شرایط انجام داد، عبارت‌اند از:
- کودک را هر دو الی سه ساعت از خواب بیدار کنید و به او شیر بدهید.
- گاهی مدت زمان تغذیه طولانی می‌شود. نگران نباشید، شاید کودک به زمان بیشتری برای گرفتن پستان نیاز دارد.
- سینه‌ی خود را به سمت نوک آن ماساژ دهید؛ یا با یک دست آن را فشار دهید تا شیر در دهان کودک بریزد.
- تا زمانی که کودک به گرفتن سینه عادت کند، تعداد دفعات ادرار و مدفوع و مقدار و رنگ آن را روزانه ثبت کنید.
- وزن کودک را مرتب چک کنید؛ به خصوص تفاوت وزن او قبل و بعد تغذیه.
- هرگونه تغییر ساختار دهان کودک را سریعاً به ارائه دهنده خدمات بهداشتی اطلاع دهید.

درمان ضعف در مکیدن نوزاد توسط آسیب‌شناسی گفتار
درمان کودک مبتلا به مشکلات تغذیه‌ای با ارزیابی کامل نوزاد شروع می‌شود. متخصص آسیب‌شناسی گفتار با آزمایش دامنه حرکت و رفلکس دهان، زبان، گونه‌ها، کام و فک نوزاد، تعیین می‌کند که چه تمریناتی برای بهبود قدرت و دامنه حرکت ماهیچه‌ها لازم است. در عمل می‌بینیم که به محض آنکه قدرت حرکت دهان و دندان کودک بهبود یابد و عملکرد طبیعی آن بازیابی شود، مهارت‌های تغذیه و مهارت‌های گفتاری و زبانی نیز به طور طبیعی رشد می‌کند.

کلام آخر
یک نوزاد سالم باید بتواند به خوبی شیر را از پستان مادر بیرون بکشد تا ضمن تکمیل فرایند رشد و افزایش قد و وزن، میزان تولید شیر توسط مادر شیرده را افزایش دهد.