اضطراب جدایی کودکان، علت های بروز

یک نوع از اضطراب جدایی تقریباً در همه بچه‌ها به وجود می‌آید و یک امر طبیعی و البته گذرا می‌باشد. اضطراب جدایی طبیعی، معمولاً در سنین ۶ تا ۱۸ ماهگی دیده می‌شود و اختلال محسوب نمی‌شود. این اضطراب به‌طور طبیعی و به‌تدریج فروکش می‌کند و در سن دوسالگی کاملاً از بین می‌رود و کودک هیچ‌گونه علامتی از اضطراب جدایی نشان نمی‌دهد.
اما نوع دوم اضطراب جدایی در سنین پیش‌دبستانی آغاز می‌شود و این اضطراب دیگر طبیعی نیست بنابراین به‌عنوان اختلال اضطراب جدایی شناخته می‌شود.
این اختلال گاهی در بزرگسالان نیز دیده می شود که یقیناً ریشه آن را در سن کودکی و سنین پیش دبستانی می توان یافت.
اختلال اضطراب جدایی به دلیل آن که طبیعی نیست نیاز به مداخله و حل مشکلات کودک به صورت جدی دارد و والدین باید نسبت به این مسئله آگاهی کافی داشته باشند.

درصد فراگیری اختلال اضطراب جدایی در کودکان
آمار های مختلف نشان داده است که تنها ۲۰ درصد از بچه ها با اختلال اضطراب جدایی روبه‌رو می‌شوند بنابراین، لازم نیست همه پدر و مادرها نگران باشند که فرزندشان به این اختلال دچار شده است.

علت های بروز اضطراب جدایی
بروز اختلال اضطراب جدایی در کودکان علت‌های بسیار متنوعی دارد در زیر به برخی از عوامل مؤثر در بروز این اختلال در کودکان اشاره خواهیم کرد.
وابستگی: با توجه به تحقیقات بسیاری که در این زمینه انجام‌شده است کودکانی که در خانواده‌هایی با وابستگی بیش‌ازاندازه زندگی می‌کنند بیشتر دچار این اختلال خواهند شد. به این منظور برای پیشگیری از بروز چنین اختلالاتی باید از وابستگی بیش‌ازاندازه کودک به والدین جلوگیری کرد.
مرگ والدین: گاهی برخی از کودکانی که در سنین پایین با مرگ یکی از والدین خود مواجه می‌شوند به دلیل ضربه عاطفی شدید، همیشه ترس و اضطراب از دست دادن والد دیگر را به همراه دارند و به همین علت نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی را نشان می‌دهند.
ژنتیک: اختلال اضطراب جدایی نیز همانند دیگر اختلالات روانی تا حدود زیادی ژنتیکی است و سابقه این اختلال در پدر و مادر کودک و یا خواهر و برادر او می‌تواند احتمال بروز اختلال در کودک را بیشتر کند.
جنسیت: تحقیقات نشان داده است که جنسیت کودک نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز اختلال اضطراب جدایی است به‌طوری‌که دختربچه‌ها بیشتر از پسربچه‌ها به این اختلال دچار می‌شوند.
کودک مضطرب درحال جویدن ناخنکودکانی که دچار اضطراب حاد هستند نیازمند درمان هستند.

چه زمانی اختلال اضطراب جدایی نیاز به درمان دارد؟
والدینی که احساس می‌کنند کودکشان دچار اختلال اضطراب جدایی شده است و این مسئله در او حاد است. باید راهکارهای درمانی را در کودک به کار بگیرند.
اولین اقدامی که والدین برای درمان اختلال اضطراب جدایی کودک باید انجام دهند مراجعه به روان‌شناس کودک میباشد.
روان شناسان کودک ابتدا با استفاده از روش‌هایی علت بروز این اختلال در کودک را بررسی می‌کنند و سپس بر اساس علت بروز این اختلال دست به درمان کودک می‌زنند.
به‌طور کلی درمان اضطراب جدایی کودکان به چهار روش کلی درمان می‌شود که در زیر به آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم.
درمان شناختی رفتاری: این روش برای درمان کودکانی استفاده می‌شود که به دلیل ترس از مدرسه و محیط آن و هم‌چنین باورهای نادرستی که در مورد مدرسه دارد، دچار این اختلال شده است که در اصطلاح به این حالت شناخت ناسازگار گفته می‌شود. بنابراین روان‌شناس با تصحیح کردن ذهنیت بچه در مورد مدرسه می‌تواند در بهبود اختلال کودک نقش مؤثری داشته باشد.
بازی درمانی: بازی درمانی نیز یکی دیگر از روش‌هایی است که به کودک کمک می‌کند تا با اختلال اضطراب جدایی مبارزه نماید. برخی از کودکان به علت ترس از تنهایی و مشکل در پیدا کردن دوست‌های جدید در مدرسه، دچار اختلال اضطراب جدایی می‌شوند در این موارد روان‌شناس با روش بازی درمانی به کودک کمک می‌کند تا به‌راحتی بتواند باهم کلاسی‌های خود ارتباط برقرار کند و به‌تدریج اختلال اضطراب جدایی کودک نیز درمان خواهد شد.
درمان خانوادگی: برخی از کودکان به دلیل اختلافات خانوادگی دچار این اختلال می‌شوند که در این مواقع روان شناس درمان خانوادگی را برای بهبود اختلال کودک در نظر می‌گیرد.
دارو درمانی: در موارد بسیار حاد و شدیدی که به هیچ‌کدام از روش‌های درمانی گفته‌شده جواب نمی‌دهد روش دارودرمانی به‌عنوان آخرین گزینه در برنامه درمانی کودک در نظر گرفته می‌شود.

جلوی کودکان ترس خود را ابراز نکنید
برخی از والدین خودشان از رفتن کودک به مدرسه نگرانی و اضطراب دارند و این نگرانی را جلوی بچه بروز می‌دهند این کار مطمئناً باعث بروز مشکل خواهد شد.
والدین باید توجه داشته باشند که ترس کودک خود را نادیده نگیرند و یا آن را عادی سازی نکنند. بسیاری از والدین در مقابل ابراز ترس کودک می‌گویند ترس ندارد تو چرا می ترسی؟ گفتن این جمله به کودک کاملاً اشتباه است و باعث می‌شود که کودک ترس های خود را بروز ندهد و به‌تدریج به بروز اختلال در او تبدیل شود.
در هنگامی‌که کودکتان ترس های خود را بیان می کند با همراه شوید به حرف‌های او با دقت گوش دهید و سعی کنید به او آموزش دهید تا چگونه با ترس های خود مواجه شود.

کودکتان را با ترس هایش مواجه کنید
یکی از مسائلی که در کنترل ترس کودکان از مدرسه بسیار مفید است این است که ابتدا به کودک اجازه دهیم تا تمام ترس های خود از مدرسه را بیان کند مثلاً کودک می‌گوید معلم من بد اخلاق است و من از او می ترسم و یا می گوید همکلاسی من مرا می زند، در این شرایط کودک را با ترسش رو به رو می کنیم به طور مثال کودک را با معلمش روبه‌رو می کنیم تا ببیند که معلم ترس ندارد. والدین نباید کودک را نصیحت کنند و یا به او امر و نهی کنند که مدرسه ترس ندارد بلکه باید او را درک کنند و قدرت مواجهه با ترس ها را به او بدهند.
والدین باید به کودکان کمک کنند تا با ترس هایشان مواجه شوند.

هر کودک دچار اختلال اضطراب جدایی راهکار درمانی خاصی دارد
هر کدام از کودکانی که مبتلا به این اختلال هستند، برای درمان نیازمند بررسی دقیق و ارائه راهکاری منحصر به فرد هستند. به طور مثال اگر کودک دوست شما با قرار دادن عکس خانوادگی در کیفش و نگاه کردن به آن در هنگام دلتنگی، بهبود یافته است دلیل نمی شود که این راهکار در مورد فرزند شما نیز درست باشد چه بسا در مورد کودک شما، نتیجه عکس داشته باشد و باعث تشدید دلتنگی و ترس او شود. بنا بر این لازم است به هر کودک راهکار درمانی مخصوص به خودش را بدهیم.

به خواب کافی کودکتان اهمیت دهید
خواب ناکافی در کودک باعث اختلال در تمرکز او در مدرسه شده و نتیجه آن عدم توانایی تطبیق بچه با محیط مدرسه می شود.

در چه مواردی نیاز به مراجعه به روان شناس کودک داریم؟
والدین لازم است به این نکته توجه داشته باشند که هرگز کودک را به دلیل ترسش از مدرسه و محیط کلاس جدا نکنند بلکه باید به مدرسه برود و حتی اگر اضطرابش خیلی شدید است والدین نیز همراه او به مدرسه بروند و در کنار کودک حضور داشته باشند تا محیط مدرسه برایش عادی شود و همزمان با آن مهارت های ارتباطی را به کودک آموزش دهند.
اگر اختلال اضطراب جدایی کودک بیشتر از چهار هفته طول کشید لازم است که به روان شناس کودک مراجعه کنید.