خون در ادرار در بارداری، خطرناک است؟

وقتی باردار می شوید بیش از پیش نسبت به سلامت خودتان حساس خواهید شد زیرا که می دانید رشد و نمو صحیح جنین در گرو سلامتی مادر است. هر نشانه خطری می تواند آشوب وصف ناپذیری در دل شما ایجاد کند که البته قابل درک است! احتمال دیده شدن خون در ادرار مادر طی دوران بارداری بسیار زیاد است که ممکن است به صورت واضح مشاهده شده و یا رد خون (Trace) در آزمایش ادرار گزارش شود. اما با تمام این ها آیا وجود خون در ادرار در بارداری خطرناک است؟ با ما همراه باشید.

آیا وجود خون در ادرار در بارداری خطرناک است؟
خون در ادرار همیشه مایه نگرانی نیست. این تقریبا طبیعی است که وقتی خون می‌بینیم فکر کنیم یک ایرادی وجود دارد. اما وجود خون در ادرار که پزشکان به آن هماچوری می‌گویند، همیشه مایه نگرانی نیست. خون در ادرار (هماچوری در بارداری) می‌تواند به خاطر داروهای خاص و دلایل مختلف پدید آید.
دکتر نور اظهری بن محد زم مشاور بخش اورولوژی بیمارستان عمومی سنگاپور می‌گوید: «وجود خون در ادرار یکی از شایع‌ترین مسائلی است که در کلینیک اورولوژی مشاهده می‌کنیم و هم جوانان و هم افراد مسن و حتی مادران باردار به آن دچار می‌شوند.»
او می‌افزاید: «در جوانان شایع‌ترین دلیل، سنگ‌های ادراری یا عفونت مجرای ادرار است. در بیماران مسن‌تر احتمال سرطان مثانه یا کلیه وجود دارد، در مادران باردار علت اصلی عفونت ادراری است خصوصا اگر وجود خون در ادرار بدون درد باشد و بیمار سیگار بکشد.»

وقتی خون در ادرار جدی نیست
داروها خاصی مانند اسپیرین، هپارین یا وارفارین (رقیق‌کننده خون) و داروی ضدسرطان سایکلوسفامید موجب ظاهر شدن خون در ادرار می‌شود. گاهی رد بسیار کمی از آن وجود دارد که تنها زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است. به این مورد هماچوریی میکروسکوپی می‌گویند. اگر خون با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد به آن هماچوریی شدید می‌گویند. احتمال یافتن یک بیماری اورولوژیک جدی در بیماران با هماچوریی شدید بسیار بیشتر از میکروسکوپی است.
علاوه بر دارو، غذاهایی خاص مانند چغندر، ریواس و توت‌ها اگر به مقدار زیاد مصرف شود، می‌تواند تا چند روز ادرار را به رنگ قرمز درآورد. حتی ورزش سنگین هم می‌تواند باعث هماچوریی شدید شود، هر چند که دلیل آن مشخص نیست.
بهترین کار این است که با مشاهده خون در ادرار به پزشک مراجعه کنید تا دلایل جدی‌تر را منتفی سازد.

وقتی خون در ادرار می‌تواند جدی باشد
مشکلاتی که بر کلیه، حالب، مثانه تاثیر می‌گذارد همانند انواع عفونت ها می‌تواند منجر به ظاهر شدن خون در ادرار شده و علل هماچوری در بارداری محسوب شوند.
کلیه
هماچوری ممکن است به دلیل التهاب کلیه (عارضه‌ای که به آن گلومرولونفریت می‌گویند) عفونت کلیه، خصوصا همراه با تب و کمردرد باشد. یک دلیل احتمالی دیگر سنگ کلیه است، اما شاید جدی‌ترین دلیل سرطان کلیه باشد. در سرطان کلیه ممکن است خون و لخته زیادی در ادرار دیده شود اما معمولا بدون درد است.
حالب و مثانه
وقتی خون در ادرار از حالب ناشی شود یک دلیل احتمالی می‌تواند سنگ مجاری ادرار باشد. بیمار معمولا درد پایین کمر نیز دارد. وجود تومور در حالب، هر چند نادر، معمولا بدخیم است و موجب هماچوریی بدون درد می‌شود.
اما اگر خون در ادرار همراه با ادرار دردناک، تکرر ادرار و تب احتمالی باشد دلیل آن را می‌توان عفونت مجرای ادرار دانست. عفونت مجرای ادرار با آنتی‌بیوتیک خوراکی یا در موارد حاد با آنتی‌بیوتیک درون‌وریدی درمان می‌شود.
نکته بسیار مهم آن است که هرگونه عفونتی در طی دوران بارداری باید جدی گرفته شود، خصوصا عفونت ادراری. به علت نزدیک بودن مجرای خروجی ادرار به مدخل واژن، در طی بارداری هرگونه عفونتی به راحتی می تواند تبدیل به واژینیت شود که خود خطر پارگی زودرس کیسه آب، زایمان زودرس، التهاب پرده های جنینی و ... را افزایش می دهد.

توصیه‌هایی برای جلوگیری از هماچوری
ممکن است پیشگیری از ظاهر شدن خون در ادرار دشوار باشد اما اقداماتی وجود دارد که می‌تواند احتمال آن‌را کاهش داد.
اگر سنگ کلیه دارید
مایعات زیاد بنوشید، مصرف نمک خود را تحت نظر داشته باشید و غذاهای حاوی اوکسالیت‌ها و پروتئین حیوانی را کاهش دهید.
اگر نقرس دارید
مصرف غذاهای حاوی پورین را به منظور کنترل اسید اوره کاهش دهید.
اگر سیگار می‌کشید
به منظور به حداقل رساندن خطر سرطان کلیه یا مثانه، موثرترین راه این است که سیگار را ترک کنید. دکتر نور اظهری توضیح می‌دهد: «خطر ابتلا به سرطان مثانه در افراد سیگاری ۴ تا ۵ برابر بیشتر است. بعلاوه افراد سیگاری دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند.»
در مادران باردار شاید مهم ترین نکته اهمیت مصرف آب کافی در طی شبانه روز و جلوگیری از کم آبی بدن است. روزانه حداقل 8 لیوان آب را به صورت جرئه جرئه بنوشید. به هیچ وجه اجازه ندهید که کم آبی رنگ ادرار شما را به رنگ زرد و تیره و نارنجی نزدیک کند.
حال که می دانید آیا وجود خون در ادرار در بارداری خطرناک است یا نه؟ با مشاهده علائم و نشانه های خطر هرچه سریع تر به متخصص مراجعه کنید.