آموزش صبوری به کودکان، چه اهمیتی دارد؟
کارشناس دفتر مشاوره سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری گفت: تأثیر مثبت شاخصه بردباری در کودکان و نوجوانان به تمام دورانهای زندگی منتقل میشود.
کارشناس دفتر مشاوره سازمان بهزیستی چهارمحال و بختیاری گفت: تأثیر مثبت شاخصه بردباری در کودکان و نوجوانان به تمام دورانهای زندگی منتقل میشود.
مهرداد رضاپور با اشاره به اینکه بردباری و تحمل یا سرختی روانی یک صفت انسانی محسوب میشود، اظهار کرد: طبیعی است که ژنتیک در به وجود آمدن این صفات و نهادینه شدن آن در انسان نقشآفرین و مؤثر باشد هر چند نمیتوان میزان تأثیر آنرا دقیقاً و با قطعیت مشخص کرد.
وی با اشاره به یک پژوهش روانشناسی برای بررسی میزان تأثیر بردباری در موفقیت کودکان در سنین بالاتر، گفت: در این پژوهش خوراکی مورد علاقه گروهی از کودکان را به آنها دادند با این شرط که هر کودک یا اول خوراکی را بخورد و بعد تلویزیون ببیند یا اول تلویزیون تماشا کند و بعد خوراکی را بخورد.
رضاپور ادامه داد: در این پژوهش، وضعیت تحصیلی چند سال بعد برای این دو گروه کودکان بررسی و مشخص شد کودکانی که بردباری به خرج دادند و خوراکی را نخوردند در نوجوانی، دانشآموزانی موفقتر بودند و باید گفت تأثیر مثبت شاخصه بردباری در کودکان و نوجوانان به تمام دورانهای زندگی منتقل میشود.
وی ادامه داد: بر اساس دیدگاههای جدید روانشناسی که البته ۱۰۰ درصد قابل دفاع نیستند، بیش از ۷۰ درصد صفات انسانی از طریق ژنتیک به انسان منتقل میشود، بنابراین میتوان ادعا کرد که بخشی از دلایل بروز عدم بردباری، پرخاشگری و صبور نبودن به ژنتیک بر میگردد اگرچه میزان قطعی تأثیر، مشخص نیست.
رضاپور در ادامه تصریح کرد: به عنوان مثال اگر کودک پدر و مادری پرخاشگر، زودجوش و اصطلاحاً تکانشی داشته باشد، امکان انتقال این صفات به فرزند از طریق ارث وجود دارد، ضمن اینکه کودک در چنین محیطی از رفتارها و صفات والدین الگوگیری میکند، پس نقش عوامل محیطی نیز آشکار میشود.
این روانشناس تأکید کرد: در واقع محیط خانهای که پدر و مادر دائماً در حال پرخاش باشند زمینه را چه از لحاظ ژنتیکی و چه محیطی و تربیتی برای بار آوردن فرزندانی ناصبور، بیتحمل و پرخاشگر فراهم میکند و چنین کودکانی قطعاً آستانه تحمل پایینتری در مقایسه با کودکانی با پدر و مادر نرمخو و آرام، دارند.
رضاپور در پاسخ به این پرسش که وظیفه پدر و مادر در پرورش و نهادینه کردن بردباری در فرزندان چیست، گفت: تأثیر مستقیم رفتارهای پدر و مادر از بدو تولد و حتی در دوران بارداری بر کودک و جنین، غیر قابل انکار است.
وی افزود: در دوران بارداری، جنین به لحاظ تغییرات شیمیایی خون مادر و ترشح هورمونهای مختلف تحت تأثیر مادر قرار دارد، ضمن اینکه هر تنشی که به مادر برسد مستقیماً جنین را متأثر میکند و خلق و خوی آنرا را در دورانهای مختلف زندگی از کودکی تا بزرگسالی تحت تأثیر قرار میدهد.
رضاپور با تأکید بر لزوم توجه والدین به رفتارشان در خانه، بیان کرد: شاید به غلط تصور شود که پرخاشگری و عدم بردباری پدر و مادر بر کودک یکی دو ساله تأثیری نداشته باشد در حالی که باید گفت کودکی که در محیط پر تنش و عاری از صبر و بردباری پرورش مییابد، به لحاظ عصبی تحریکپذیر است و آسیب میبیند، ضمن اینکه به لحاظ رفتاری، رفتارهای خوب را یاد نمیگیرد و نمیداند در موقعیتهای پرتنش چه عکسالعملی داشته باشد.
کارشناس دفتر مشاوره سازمان بهزیستی استان با اشاره به روشهای تربیتی برای نهادینه کردن بردباری در کودک، گفت: در مبحث تربیت فرزندان، اولین و مهمترین نکته «الگو بودن پدر و مادر» است، به این معنا که کودک رفتار والدینش را در مواجهه با موقعیتهای مختلف میبیند و از رفتار و واکنش آنان الگوبرداری یا به طور دقیقتر، کپیبرداری میکند.
رضاپور تأکید کرد: پس پدر و مادر باید بتوانند با مدیریت رفتار خودشان به ویژه در حضور فرزندان، از تنش، دعوا، بحث و جدل و پرخاشگری که نشان از عدم بردباری است، بپرهیزند و با مدیریت رفتار و صبر و بردباری از ایجاد محیط پرتنش در خانه جلوگیری کنند تا کودکان نیز فرا بگیرند.
وی نکته دوم مربوط به مبحث تربیتی را «یاد دادن مهارت رفتاری به فرزندان» دانست و ادامه داد: والدین باید بتوانند مهارتهای صحیح رفتاری را در مواجهه با موقعیتهای تنشزا به فرزندان آموزش دهند که لازمه این امر، دوست و همراه بودن والدین با فرزند و همراهی او در تمام موقعیتها است تا با صحبت و راهنمایی، روشهای صحیح رفتاری به او آموزش داده شود.
رضاپور نکته سوم تربیتی را «ایجاد محیطهای کنترلشده مصنوعی برای فرزند» برشمرد و بیان کرد: والدین میتوانند با آوردن مثال و نمونههای ملموس و نیز نقل داستان یا در خلال بازی با کودک، شرایط تجربهآموزی را برای فرزند ایجاد کنند و شیوههای صحیح رفتاری را به او بیاموزند.
وی در ادامه با آوردن مثالی، تصریح کرد: فرض کنیم کودکمان در فوتبالبازی با دوستانش به تیم راه داده نشده و ناراحت است، در این صورت میتوانیم داستانی از فلان بازیکن مطرح فوتبال برایش نقل کنیم و این نکته را یادآور شویم که او نیز در کودکی در بازی فوتبال دوستانش اجازه بازی پیدا نمیکرد اما با تلاش و پشتکار و بدون دعوا و تنشآفرینی توانست کمکم بازی را یاد بگیرد و مهارت کسب کند تا به موفقیت برسد.
رضاپور گفت: با این ترفندهای تربیتی میتوان به کودک آموخت که بدون ایجاد تنش و مجادله و در محیطی دوستانه و آرام، به اهداف خودش برسد، چون تحمل و بردباری را فرا گرفته است.
وی تأکید کرد: پدر و مادر مهمترین نقش را در تقویت مهارتهای بردباری و تحمل در فرزند دارند و از جمله باید بدانند که با برآورده کردن آنی نیازهای فرزند به او لطف نمیکنند بلکه مهارت صبر و بردباری را در فرزند تضعیف میکنند.
این روانشناس در پاسخ به پرسشی در خصوص میزان نقش محیط مدرسه و معلمان در نهادینه کردن بردباری در کودکان، بیان کرد: معلمان اولیای دوم و مدرسه خانه دوم کودک است پس این دو به لحاظ تربیت رفتاری همان کارکرد والدین و خانواده را برای کودک و نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند.
وی خاطرنشان کرد: بیتردید معلم هم یک الگوی رفتاری برای دانشآموز محسوب میشود و هم از حیث آموزش و تعلیم مهارتهای رفتاری به او نقش بسیار مهمی را در شکلگیری، تقویت و نهادینه ساختن صفات رفتاری از جمله صبر و بردباری در دانشآموزان ایفا میکند
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼