پول توجیبی کودکان، چه سنی و چه مقدار؟

پول‌ توجیبی یک روش عالی برای کمک به کودکان است تا مدیریت پول، پس‌انداز و نحوه خرج کردن را یاد بگیرند اما اینکه از چه سن و چه مقدار باید به کودکان پول‌توجیبی داد، مسئله‌ای است که خیلی از والدین درباره‌ی آن تردید دارند.

دادن پول‌ توجیبی به کودکان چه مزایایی دارد؟
۱- تقویت مدیریت مالی
دادن پول‌ توجیبی به کودکان باعث می‌شود آنها درک عمیق‌تری از مسئولیت مالی به دست آورند. در واقع والدین با دادن پول‌ توجیبی منظم به‌ صورت هفتگی یا ماهانه، این امکان را به کودکان می‌دهند که پول‌هایشان را خرج و یا پس‌انداز کند. اگر والدین این نکته را به کودک تفهیم کنند که تمام مخارج هفتگی یا ماهانه باید از همان پول‌ توجیبی خرج شود، در این صورت بچه‌ها ارزش پول را بیشتر درک می‌کنند.
۲- تقویت مسئولیت‌پذیری
اگر والدین به‌ صورت ماهانه به کودکان پول‌ توجیبی می‌دهند، باید روی خرج کردن آن نظارت و کنترل داشته باشند؛ بنابراین وقتی بچه‌ها بدانند که در قبال خرج کردن بیهوده پول‌هایشان باید جوابگو باشند، این کار مسئولیت‌پذیری را در آنها تقویت می‌کند.
۳- آشنایی با مفهوم پس‌انداز
گاهی اوقات بچه‌ها برای خرید کالای موردعلاقه خود ماه‌ها پس‌انداز می‌کنند تا بتوانند آن را بخرند؛ این کار می‌تواند به یک عادت خوب در بزرگسالی تبدیل شود.

آسیب‌های پول توجیبی خیلی کم یا خیلی زیاد
افراط‌ و تفریط در پرداخت پول‌ توجیبی می‌تواند مشکلات ناخواسته‌ای را به همراه داشته باشد. مشاهده‌ شده است که کودکانی که پول‌ توجیبی زیادی دریافت می‌کنند، از آن سوءاستفاده می‌کنند؛ چون بی‌تجربه هستند ممکن است پول‌هایشان را در راه‌های ناسالمی همچون خرید سیگار، فست فود، رفیق‌بازی و... صرف کنند. در مقابل پرداخت پول‌ توجیبی به میزان کم هم می‌تواند باعث شود تا کودک برای رفع نیازها و کمبودهای خود دست‌ به‌ کارهای ناشایستی بزند؛ بنابراین محققان توصیه می‌کنند که والدین میزان پول‌ توجیبی را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که فرزندانشان نه با کمبود پول مواجه شوند و نه آن‌ قدر با پول اضافی روبه‌رو شوند که وسوسه کارهای خلاف به سرشان بزند.
به این نکات توجه کنید:
- به فرزندتان توضیح دهید که پول‌ توجیبی برای رفع چه نیازهایی است. به‌ عنوان‌ مثال اگر پول تو جییی برای هزینه‌های سرگرمی است، در مورد این که چه سرگرمی‌هایی خوب است، توافق کنید.
- دستورالعمل مشخصی قرار دهید که فرزندتان چقدر از پول خود را می‌تواند پس‌انداز و چه مقدار را خرج کند.
محققان توصیه می‌کنند که والدین میزان پول‌ توجیبی را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که فرزندانشان نه با کمبود پول مواجه شوند و نه آن‌ قدر با پول اضافی روبه‌رو شوند که وسوسه کارهای خلاف به سرشان بزند
به‌ عنوان‌ مثال با فرزندتان ممکن است به توافق برسید که او 50% از پول‌ توجیبی خود را پس‌انداز و 50% را خرج کند.
- قلک‌هایی را در اختیار فرزندتان قرار دهید تا بتواند پول خود را تقسیم کند. مثلاً یک قلک برای هزینه کردن چیزهایی که اکنون لازم دارد و دیگری برای پس‌انداز کردن.
- پول‌ توجیبی را اضافه و یا پیش‌پرداخت نکنید زیرا باعث می‌شود فرزندتان بیش از نیاز خود خرج کند.
- پول‌ توجیبی گرفتن حق کودکان است. بنابراین اگر شروع به دادن پول‌ توجیبی به کودک کردید، نباید آنها را به خاطر ناشایستگی از این حق محروم نمایید؛ در مقابل لازم است گاهی برای موفقیت‌های چشمگیر فرزندتان علاوه بر پول‌ توجیبی به او پاداش دهید.

از چه سنی باید به کودکان پول‌ توجیبی داد؟
اگر می‌خواهید در فواصل زمانی منظم مثلاً هفتگی یا ماهانه به کودکتان پول‌ توجیبی دهید، بهتر است صبر کنید تا آنها با مفاهیم شمارش، اعداد، پول و قیمت آشنا شوند. از نظر روانشناسان، شروع سن دبیرستان می‌تواند سن مناسبی برای پرداخت پول‌ توجیبی به‌ صورت هفتگی یا ماهانه باشد اما تا قبل از سن دبیرستان، می‌توانید باارزش گذاری پولی، کودکان را با مفهوم پول آشنا کنید، به‌ طور مثال می‌توانید هنگام خرید اجناس از فرزندتان بخواهید که پول را به فروشنده بدهد؛ در این صورت کم‌کم کودک شما خواهد فهمید که همه‌ چیز قیمت دارد. ضمن اینکه تا قبل از سن دبیرستان پرداخت پول‌ توجیبی، باید به‌ صورت روزانه و محدود باشد مثلاً به کودک ۲ هزار تومان بدهید و به او بگویید که با این پول فقط امروز و فردا می‌تواند بین چند گزینه(بیسکویت، بستنی، لوازم‌تحریر و...) خرید کند زیرا گاهی پول‌ توجیبی در سنین پایین آسیب‌زا می‌شود و ممکن است کودک به دلیل حس مالکیت نسبت به پول‌ توجیبی‌ دست به خرید وسایل نامناسب بزند.

چه مقدار باید پول‌ توجیبی داد؟
در این زمینه فرمول مشخصی وجود ندارد و معمولاً خانواده‌ها با توجه به شرایط مالی، سطح اجتماعی و شیوه تربیتی خود به فرزندانشان پول‌ توجیبی می‌دهند اما عواملی در مقدار پرداخت این پول وجود دارد که می‌توانید به آنها توجه کنید:
سن کودک: مخارج، خواسته‌ها و فعالیت‌های یک کودک 10 ساله با نوجوان 15 ساله متفاوت است. در سن 10 سالگی، فرزند شما ممکن است بخواهد یک خوراکی بخرد در حالی‌ که در سن 15 سالگی ممکن است بخواهد با دوستانش به سینما برود.
مسئولیت‌هایی که می‌خواهید به فرزند خود بسپارید: به‌ عنوان‌ مثال، اگر می‌خواهید مسئولیت خرید وسایل مدرسه را بر عهده فرزند خود بگذارید برای تأمین این هزینه باید پول‌ توجیبی کافی به او بدهید.
درآمد خودتان: در نظر بگیرید که با توجه به درآمد و مصارف خود، چقدر حاضرید به کودکتان پول‌ توجیبی دهید. یک خانواده ممکن است در توانش باشد که هر روز 30 هزار تومان به فرزندش پول بدهد و خانواده دیگر هزار تومان هم نتواند. نکته اینجاست که اگر درآمدتان خیلی زیاد است باز هم برای دادن پول توجیبی سقف مشخصی در نظر بگیرید.