درمان سرطان پستانها، اثرات تمرینات تناوبی بر آن

پژوهشگران گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تربیت مدرس در طرحی مشترک با محققان گروه ایمونولوژی دانشگاه تربیت مدرس اثر تمرینات ورزشی تناوبی بر بیان ژن سرکوبگر تومور، التهاب سیستمیک و حجم تومور در موش های مبتلا به سرطان پستان را بررسی کرده‌اند.
دیر یا زود در طول پیشروی بسیاری از انواع سرطان، سلول‌های بافت تومور اولیه به بافت های مجاور حمله می‌کنند، و از آن جا به نواحی دورتر سفر می‌کنند تا تشکیل کلونی دهند.این انتشار که متاستاز نام دارد علت ۹۰ درصد مرگ بیماران سرطانی است. عواملی به نام کادهرین در بدن وجود دارند که ارتباطات بین سلولی را میانجیگری می‌کنند. محققان در پژوهشی اثر تمرینات تناوبی بر بیان ژن E-cadherin که سرکوبگر تهاجم و متاستاز است را بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش که توسط فرانک صادقی‌پور وجدانی، حمید آقاعلی‌نژاد، مهدیه ملانوری شمسی و سنا خانچی از گروه تربیت‌بدنی دانشگاه تربیت مدرس و سارا صعودی از گروه ایمونولوژی دانشگاه تربیت‌ مدرس انجام شده، آمده است:« پژوهش حاضر از نوع تجربی بوده که در آن تعداد ۲۰ موش ماده سه تا پنج هفته از موسسه پاستور کرج خریداری و به آزمایشگاه حیوانات دانشگاه تربیت مدرس منتقل شد. پس از دو هفته آشناسازی و سازگاری حیوانات با محیط آزمایشگاه، موش‌ها به شکل تصادفی به چهار گروه پنج‌تایی تقسیم شدند.»
محققان می‌گویند:« گروه اول شامل پنج سر موش بالب-سی بود که پس از اتمام دوره شش هفته‌ای تمرین آماده‌سازی با تزریق رده سلولی ۴T۱ سرطانی شده و مجددا وارد برنامه تمرینی تناوبی شدند. گروه دوم در تمرینات آماده‌سازی شرکت داشتند و پس از القای تومور و ابتلا به سرطان وارد برنامه تمرینی نشدند. گروه سوم تنها پس از القای تومور در برنامه تمرینی شرکت داده شدند. گروه چهارم در هیچ دوره‌ای از برنامه تمرینی شرکت نداشت و القای سرطان بر روی آن‌ها انجام گرفت. پروتکل تمرینی این پژوهش شامل یک دوره آماده‌سازی و دوره تمرینی اصلی بود که به صورت تناوبی طراحی شد.»
در این مقاله آمده است:« ۲۴ ساعت پس از آخرین جلسه تمرین، موش‌ها از تمامی گروه‌ها از طریق تزریق درون صفاقی ترکیب کتامین و زایلازین بیهوش و قربانی شدند. بلافاصله پس از بیهوشی بافت تومور جهت بررسی بیان ژن E-cadherin تحت شرایط استریل جدا و سپس در نیتروژن مایع منجمد شد. بافت طحال، کبد و قلب برای بررسی غیرمستقیم التهاب سیستمیک و سازگاری با تمرین، وزن شدند. نمونه‌های بافتی تا زمان اندازه‌گیری در فریزر منفی ۷۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند.»
در این پژوهش آمده است:« با توجه به مطالعات انجام شده، تمرینات تناوبی با شدت متوسط به علت داشتن استراحت بین تناوب‌های تمرینی در بیماران سرطانی که آستانه تحمل زمانی کمتری را نسبت به افراد سالم دارا هستند، می‌تواند اثرات مثبت فعالیت بدنی به همراه داشته و با افزایش ظرفیت قلبی - تنفسی، فعال شدن عضلات و در پی آن تولید بیومارکرهای مرتبط، به فعال شدن مسیرهای پیام‌رسان مرتبط و تولید و ترشح سایتوکاین‌های ضدالتهابی مرتبط شوند.»
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که رشد حجم تومور در دو گروه اول و سوم نسبت به دو گروه دوم و چهارم به طور قابل توجهی کمتر است. به طوری که میانگین حجم تومور در هفته چهارم در گروه چهارم در حدود ۸.۵ برابر حجم تومور در موش‌های گروه اول بود . همچنین در نتایج مشخص شد که در گروه‌های اول و دوم که قبل از سرطانی‌شدن شش هفته تمرینات تناوبی داشتند، نسبت به گروه کنترل(گروه چهارم) که هیچ تمرینی نداشتند و گروه سوم که تنها بعد از سرطانی شدن چهار هفته تمرین داشت، حجم تومور به طور معناداری کمتر بود.
نویسندگان این مقاله می‌گویند:« در پژوهش حاضر، وزن طحال و کبد به نسبت وزن بدن مورد بررسی قرار گرفت که می‌تواند نمایانگر غیرمستقیم التهاب سیستمیک باشد. نتایج پژوهش به ما نشان داد که التهاب سیستمیک به طور معناداری در گروه اول در مقایسه با گروه چهارم که مداخله تمرینی نداشت کمتر بوده است.»
پژوهشگران معتقدند نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده که تمرینات تناوبی به عنوان یک راهبرد غیر دارویی باعث تعدیل بیان ژن سرکوبگر تومور، تهاجم توموری، متاستاز و التهاب سیستمیک می‌شود و حتی روند پیشروی بیماری و متاستاز را معکوس می‌کند. نتایج حاصل از حجم تومور نشان می‌دهد که تمرینات تناوبی باعث کاهش حجم تومور شده است. ورزش نتوانسته نقش پیشگیرانه داشته باشد؛ اما می‌تواند به عنوان راهکار درمانی پس از ابتلا به سرطان مورد توجه قرار گیرد.