اختلالات قاعدگی زنان، آشنایی با دلایل آن

متوقف شدن یا اختلالات قاعدگی موضوع مهمی است که نبایست ساده از آن گذشت. شناخت دلایلی که موجب چنین فرایندی می شوند از اهمیت زیادی برخوردار است. بر همین اساس شما را با اینگونه دلایل آشنا می کنیم:

روش های پیشگیری از بارداری
انواع روش های پیشگیری از بارداری نظیر مصرف قرص های ضد بارداری، تزریق آمپول و قرار دادن دستگاه IUD در رحم، هیچ یک تاثیر مستقیمی بر توقف اختلالات قاعدگی نخواهند داشت، اما اختلال قاعدگی به عنوان یکی از عوارض روش های هورمونی پیشگیری از بارداری، شناخته شده است. به دلیل اینکه روش های هورمونی پیشگیری از بارداری، هم به منظور جلوگیری از تخمک گذاری و هم نازک کردن جداره رحم برنامه ریزی می شوند، زمانی که نه تخمکی برای محافظت شدن وجود داشته باشد، نه جداره ای برای ریزش، به معنای کاهش قاعدگی یا فقدان آن خواهد بود. از عمده ترین عوارض تزریقات هورمونی، اختلالات قاعدگی و گاهی قطع آن می باشد.

فعالیت بیش از حد بدنی
کمبود برخی مواد غذایی، اختلال قاعدگی و درد استخوان و مفاصل، از عوارض فعالیت های بدنی بیش از حد روزانه هستند. در واقع، زنان ورزشکاری که تمرینات سنگین و پرفشاری را پی در پی بر بدن خود متحمل می شوند، گاهی اختلال در چرخه قاعدگی خود مواجه می شوند. البته نیازی نیست که ورزشکار حرفه ای المپیک باشند تا اینگونه عوارض در بدنشان ظاهر شود بلکه زنان در هر وضعیت بدنی با هر نوع اندامی که داشته باشند یا در هر وزنی که ورزش های سنگین انجام بدهند، می توانند با اینگونه مسایل دست و پنجه نرم کنند.
حال شاید سوال اصلی در اینجا این باشد که منظور از انجام تمرینات بیش از حد، چه مقدار فعالیت ورزشی محسوب می شود؟ پاسخ این است که با توجه به ساختار بدنی و شرایط جسمانی هر زنی این مقدار از فعالیت، متفاوت می باشد. آنچه لازم است ذکر شود این است که هرگاه چرخه قاعدگی زنی مختل شد، می تواند برای یافتن دلیل آن به میزان فعالیت های ورزشی خود هم توجه کرده و آن را به عنوان یک دلیل ممکن بررسی کند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک
امروزه با توجه به شیوع ابتلای زنان به سندروم تخمدان پلی کیسیتک، شاهد این هستیم که یکی از دلایل عمده اختلال قاعدگی در آنها، وجود همین سندروم در بدنشان است. این سندروم، همچنین می تواند موجب قاعدگی های غیر عادی، خونریزی های نامعمول رحم، طولانی شدن قاعدگی یا کوتاه شدن آن شود. در واقع سندروم تخمدان پلی کیستیک، عمده ترین اختلال هورمونی در بدن زنان شناخته شده است که ۵ تا ۱۰ درصد زنان را درگیر کرده و علت ۷۰ درصد از ناباروری ها در زنان به شمار می آید. نشانه های ابتلا به این سندروم با مشاهده کیست های کوچک بی خطر که در داخل تخمدان رشد کرده اند، از طریق انجام سونوگرافی مشخص می شود ( تخمک هایی نابالغ که قابلیت باروری ندارند ) و سطح بالایی از هورمون تستسترون را در بدن زنان نشان می دهند.
سطح بالای تستسترون، مانع از آزاد شدن تخمک شده و موجب ایجاد علائمی از مردانگی مانند رویش موهای زائد، ریزش موی شبیه به کچلی مردان و نیز آکنه پوستی می شود. از دیگر نشانه های وجود این سندروم، می توان به مقاومت بدن در برابر انسولین، افزایش وزن و قاعدگی های نامنظم اشاره کرد. با توجه به اینکه این سندروم، پیامدهای ناخوشایند زیادی بر سلامت بدن به جا می گذارد، لازم است در صورت مشاهده هر یک از نشانه های ابتلا به آن، به سرعت برای بررسی بیشتر و تشخیص سلامت یا ابتلای خود به این سندروم، اقدام کنید.

کاهش وزن سریع
کاهش و افزایش وزن، هر دو می توانند یکی از دلایل اختلال قاعدگی در زنان باشند اما کاهش وزنی که به سرعت صورت گیرد می تواند چرخه قاعدگی را متوقف کند حتی اگر وزن نهایی شما خیلی هم پایین نباشد. لاغر شدن یکباره و از دست دادن وزن به سرعت، سیستم سوخت و ساز بدن را به شوک می آورد که ارتباط تنگاتنگی با بخش تولید مثل در بدن زنان دارد.

کمبود خواب
زنانی که خواب نامنظم دارند احتمالا قاعدگی های نامنظم را هم تجربه می کنند. پژوهشگران طی مطالعات خود دریافته اند، زنانی که خواب ناکافی یا بی کیفیت دارند، سندروم پیش از قاعدگی را بیشتر تجربه کرده و چرخه قاعدگی در آن ها نامنظم می شود. خواب خوب، نقش زیادی در سلامت و حال خوش زنان بر عهده دارد. زمانی که زنی نتواند به اندازه کافی بخوابد، تنها گودی زیر چشمانش نخواهد بود که او را آزاد می دهد بلکه تمام ارگان های بدنش هم از این کمبود خواب، تاثیر منفی دریافت خواهند کرد.

دوران قبل از یائسگی
گاهی شاهد هستیم که یائسگی پیش از زمان معمول آن، به سراغ زنان می آید و نشانه های شروع این دوره، با نامنظم شدن چرخه های قاعدگی خود را نشان می دهد. در واقع کم شدن دوره قاعدگی و عقب افتادن زمان آن نشان می دهد که بدن زن آماده تجربه یائسگی می شود. چرخه قاعدگی در برخی زنان مانند ساعت دقیق کار می کند به شکلی که معمولا در دهه ۲۰ زندگی خود بطور کاملا منظم عادت ماهیانه را تجربه می کنند. در دهه ۳۰ کمی از نظم دوره های عادت ماهیانه آن ها کم می شود اما تنها در دهه ۴۰ زندگیشان است که با اختلالاتی در چرخه های منظم قاعدگی خود مواجه می شوند که به معنای نزدیک شدن به تجربه یائسگی در آنها می باشد. بنابراین سال های پیش از یائسگی می تواند این چرخه را در بدن آنها نامنظم کند.

استرس و فشارهای عصبی زیاد
شاید بیشتر زنان با خواندن این بخش احساس کنند که در طول دوران قاعدگی خود در زندگی، دفعات بیشماری به دلیل داشتن تنش و استرس، تجربه کرده اند که عادات ماهیانه در آن ها نامنظم می شود زیرا تحمل فشارهای عصبی زیاد از سوی بدن زنان، تعادل هورمون هایشان را بهم می ریزد. چنان چه زنی در شرایطی به سر می برد که در حال تجربه تنش و استرس زیاد است، زمان مناسبی برای بچه دار شدن او نیز نمی باشد زیرا دستگاه تولید مثل زن ارتباط مستقیم با تعادل هورمون هایش دارد. ممکن است به دلیل فشارهای عصبی، قدرت باروری زنان برای مدتی آسیب ببیند.

رژیم های غذایی بی کیفیت
بسیاری از زنان متوجه شده اند زمانی که عادات غذایی خود را شدیدا تغییر می دهند مثلا به یکباره کاملا گیاه خوار شده یا رژیم های خاصی را با حذف برخی خوراکی ها و روی آوردن به مصرف مواد غذایی دیگر دنبال می کنند، چرخه های قاعدگی در بدنشان نامنظم و گاهی قطع می شود. آنچه لازم است این گروه از زنان با دقت بررسی کنند، این است که اگر این اختلال در چرخه قاعدگی آن ها موقت باشد به معنای این است که بدن در حال سازگار کردن خود با سبک تغذیه جدید بوده و این تحولات به روی کارکرد ارگان های مختلف تاثیر گذاشته است اما چنانچه این مشکل برطرف نشد، شاید لازم است که در رژیم غذایی خود تجدید نظر کنند زیرا قطعا سبک جدیدی که برای تغذیه خود در نظر گرفته اند مشکل ساز بوده و مناسب بدنشان نمی باشد.

در ادامه
برخی شواهد حاکی از آن است که بیشتر بی نظمی های ایجاد شده در چرخه قاعدگی، با تغییر رژیم غذایی به سمت گیاه خواری روی می دهد. اگرچه در مورد این پیامد، توافق جمعی بین پژوهشگران وجود ندارد اما آن ها بر این باورند که نرسیدن برخی مواد مغذی و مورد نیاز به بدن مانند آهن کافی که در برخی رژیم های غذایی مانند گیاه خواری بیشتر مشاهده می شود می تواند دلیل بهم ریختن تعادل در بدن و پیامدهایی از این دست باشد.
همچنین مشاهده شده که 45 درصد زنانی که برنامه غذایی آن ها شامل مقدار کمی کربوهیدرات می باشد قطع قاعدگی یا قاعدگی های نامنظم را بیشتر تجربه می کنند. به محض توقف رژیم غذایی شان چرخه قاعدگی در بدن آنها، طبیعی دنبال می شود. اما درست مانند تاثیرات ورزش کردن که به روی بدن هر زنی متفاوت است، رژیم های غذایی هم متفاوت عمل می کنند، بنابراین در این موارد، بدن خود را با کسی نباید مقایسه کرد.

ابتلا به آلرژی
در کنار داروهای هورمونی پیشگیری از بارداری که گاهی موجب اختلال قاعدگی در زنان می شوند، داروهای دیگری هم وجود دارند که از جمله عوارض مصرف آنها می تواند ایجاد اختلال در چرخه های قاعدگی آنها مانند باشد. به عنوان مثال، داروهای ضد افسردگی، روان تنی، شیمی درمانی، آلرژی و فشار خون، از جمله داروهایی هستند که در راس این گروه از داروهای موثر بر چرخه های قاعدگی زنان به شمار می آیند.

مصرف مکمل ها
استفاده از مکمل های تقویتی برای بدن، اگرچه روند غیر طبیعی در بدن ایجاد نمی کنند اما به این معنا نیست که هیچ عوارضی نداشته باشند. گیاهان بسیاری شناخته شده اند که به روی هورمون های زنان و دستگاه تولید مثل و چرخه قاعدگی آن ها تاثیر گذار هستند. برگ تمشک، ریشه سنبل ختایی، مریم گلی و برخی از انواع جین سنگ از جمله ترکیبات گیاهی هستند که در بسیاری از مکمل های لاغری، افزایش شیردهی، پیشگیری از سندروم پیش از قاعدگی، بهبود اختلالات قاعدگی و دیگر مکمل های کاربردی برای زنان وجود دارند و به علت تاثیرات هورمونی خود، می توانند در پاره ای از مواقع منجر به اختلالات قاعدگی شوند.

ابتلا به بیماریهای تاثیرگذار
هر وضعیتی در بدن زنان که به روی تخمدان ها، رحم، هیپوتالاموس و غده هیپوفیز آنها تاثیراتی به جا گذارد می تواند چرخه قاعدگی را هم در آن ها دستخوش تغییراتی کند. ابتلا به برخی بیماری ها نظیر سرطان، بیماری های آمیزشی مانند کلامیدیا، سیفلیس و سوزاک که هرچه حادتر شوند تاثیرات مخرب بیشتری هم بر دستگاه تولید مثل زنان دارند، بیماری های تیروئید و ام اس، می توانند بدن زنان را در چنین شرایطی قرار داده و در نتیجه منجر به تجربه اختلالات قاعدگی شوند.