موکوس در مدفوع نوزاد، علائم و علت آن

وجود مخاط یا موکوس در مدفوع نوزاد به‌ طور معمول نگران کننده نیست؛ اما اگر با عوامل دیگری همچون اسهال و خونریزی همراه شود می‌تواند نشانه خطر باشد و باید به پزشک مراجعه گردد.
اگر مقدار کمی موکوس در مدفوع نوزاد ببینید و علائم دیگری وجود نداشته باشد، جایی برای نگرانی نیست. اما اگر مقادیر زیاد موکوس در مدفوع پشت سر هم ظاهر شده و همراه با اسهال باشد، می‌تواند علائم آلرژی، عفونت دستگاه گوارش یا مشکلات دیگر باشد.
روده‌ها به طور طبیعی مخاط (موکوس) ترشح می‌کنند که به پوشاندن روده، هضم غذا و عبور مدفوع کمک می‌کند. بعضی اوقات، بعضی از این موکوس‌ها با مدفوع همراه می‌شوند. وجود مقدار کم موکوس در یک یا دو پوشک، به ویژه اگر علائم دیگری وجود نداشته باشد، معمولا نشانه بیماری نیست. گاهی اوقات موکوس به مقدار زیادی دیده می‌شود و یا اینکه به مدت چند روز عود می‌کند. در این حالت، احتمال وجود یک مشکل اساسی بیشتر است. در اینجا ما برخی از علت‌ها را بیان می‌کنیم و همچنین متذکر می‌شویم که چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید.

علائم خطر همراه با موکوس در مدفوع نوزاد
۱) اسهال
در کودکی که به اسهال مبتلا شده است، مدفوع شل ممکن است با موکوس همراه باشد. با این وجود، در کودکانی که شیر مادر می‌خورند، شایع است که مدفوع تا حدی شل باشد، به همین دلیل تشخیص مدفوع شل از اسهال کمی دشوار است.
برخی از علائم اسهال عبارتند از:
- حرکات مکرر روده بیش از حد معمول
- علائم درد یا پریشانی مانند گریه، تنش‌های بدنی یا انجام حرکات غیرمعمول
- کاهش ادرار که ممکن است خود از علائم کمبود آب بدن باشد
- عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها یا ویروس‌ها، تغییرات رژیم غذایی و بسیاری از موارد دیگر می‌توانند علت اسهال باشند.
اسهال اغلب به خودی خود از بین می‌رود. اطمینان حاصل کنید که کودک برای جلوگیری از کم آبی بدن، مایعات زیادی می‌نوشد. کسانی مانند پرستار کودک که از کودکان مراقبت می‌کنند و به کودک شیر می‌دهند، باید از دادن غذا به صورت منظم به کودک اطمینان حاصل نمایند. در نوزادان زیر ۳ ماه، اسهال طولانی‌مدت یا شدید می‌تواند به سرعت موجب کم آبی بدن شود.
اگر کودک علائم کمبود آب را از خود نشان می‌دهد یا این که اسهال بسیار شدید داشته و بیش از دو روز طول کشیده است، حتما با پزشک تماس حاصل نمایید.
۲) خونریزی همراه با موکوس
ممکن است در مدفوع کودک خود خون و موکوس ببینید. اگر مدفوع بسیار سفت دیده شود، این امر می‌تواند به معنای یبوست باشد. خون و موکوس ناشی از بروز بالشتک‌های ریز در قسمت مقعد کودک است (هموروئید در کودک). اطمینان از این که کودک به مقدار زیاد مایعات دریافت می‌کند، کمک کننده خواهد بود.
در صورتی که با موارد زیر رو به رو گشتید، حتما با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی زیاد، که به اندازه بیش از چند رگه در مدفوع دیده گردد.
- خونریزی که در چندین حرکت روده دیده شود.
- خونریزی که از بین رفته و سپس بعد از چند روز ظاهر گردد.
- اسهال همراه با خون که با موکوس یا بدون وجود موکوس باشد.
اگر در مدفوع کودک، فقط موکوس و خون دیده می‌شود و یا اینکه خون زیادی در مدفوع وجود دارد و کودکتان پریشان است، حتما به اورژانس مراجعه کنید.

علت بروز مخاط در مدفوع کودک
۱. آلرژی و تغییرات رژیم غذایی
آلرژی و حساسیت‌های غذایی می‌تواند باعث اسهال یا منجر به بروز موکوس در مدفوع نوزاد شود، اگر چه این موارد غیر معمول است. در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی مادر می‌تواند یکی از علت‌های آن باشد. حساسیت به آهن، سویا یا سایر ترکیبات مشابه نیز ممکن است نقش داشته باشد.
در کودکان کمی بزرگتر که مواد غذایی جامد می‌خورند، برخی از غذاهای خاص ممکن است منجر به اسهال شوند. این امر می‌تواند یک علامت هشدار دهنده اولیه برای حساسیت نسبت به مواد غذایی باشد، اگر چه معمولا در هنگام دادن مواد غذایی جدید به کودک، تغییر رنگ مدفوع یا شل شدن آن رخ خواهد داد.
برخی اوقات تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی کودک، به دلیل فرمول جدید، می‌تواند برای چند روز باعث اسهال شود. در مورد نحوه مدیریت این تغییرات با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید تا خطر اسهال و درد معده به حداقل برسد.
۲. تغییرات در نحوه شیردهی
تغییر در شیوه شیردهی و تغذیه شیرخوار می‌تواند بر روی بافت مدفوع تاثیر بگذارد. به طور مثال، برخی از نوزادان بعد از تعویض سر شیشه به مدت کوتاهی، مدفوعی سبز رنگ دارند. اگر کودک شیر مادر بخورد، ممکن است مدفوع وی حاوی موکوس باشد. این امر ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که کودک بیشتر از شیر اصلی مادر، آغوز شیر را خورده باشد. آغوز شیر، شیر اولیه‌ای است که شیرین‌تر از اصل شیر مادر است و در ابتدای شیر در هنگام مکیدن شیر مادر خارج می‌شود. خوردن شیر از هر یک از سینه‌های مادر به مدت طولانی، ممکن است کمک کند و نوزاد پس از دریافت آغوز، از شیر اصلی مادر بنوشد.
۳. مشکلات بهداشتی بدن و سایر نگرانی‌های جدی
به ندرت، وجود موکوس در مدفوع نوزاد می‌تواند یک مشکل جدی را نشان دهد. اگر مدفوع کودک بسیار چرب به نظر می‌رسد و ظاهر غیر معمول و ناخوشایندی دارد، مسئله می‌تواند «استریاته» باشد. استریاته به این معنی است که چربی زیادی در مدفوع وجود دارد.
شرایط بی شماری می‌تواند باعث بروز استریاته شود که شامل موارد زیر هستند:
مسائل بهداشتی کبد
کودکی که با مشکلات سلامتی کبد رو به رو باشد، ممکن است رنگ پوست و چشم او زرد و همچنین ادرار او تیره باشد. در موارد نادر ممکن است مدفوع کودک نیز کمرنگ یا سفید رنگ باشد.
مشکلات بهداشتی لوزالمعده
هنگامی که لوزالمعده به درستی کار نکند، بدن نمی‌تواند چربی را به درستی جذب یا هضم کند. همچنین ممکن است مدفوع کودک کمرنگ یا سفید رنگ باشد.
بیماری‌های سوء جذب
بعضی از بیماری‌ها هضم چربی را برای بدن دشوار می‌کنند. به عنوان مثال در نوزادانی که شروع به خوردن غذاهای جامد کرده‌اند، بیماری سلیاک یا فیبروز کیستیک می‌تواند یک عامل باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فقط کمی موکوس در مدفوع کودک وجود داشته باشد، معمولا بهتر است که صبر کنید و ببینید که آیا از بین می‌رود یا خیر. اما در صورت بروز موارد زیر، با پزشک تماس بگیرید:
- موکوس زیادی در مدفوع وجود داشته باشد.
- علائم دیگری مانند اسهال، تب یا درد بروز کند.
- کودک زودرس باشد یا زیر ۳ ماه سن داشته باشد.
- به علت بیماری یا مصرف دارو، دارای سیستم ایمنی ضعیف باشد.
همچنین اگر مطمئن نیستید که مشکل جدی وجود دارد یا خیر، باید احتیاط کنید و با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.
در صورت بروز عوامل زیر به اورژانس مراجعه کنید:
- مقادیر زیادی خون در مدفوع نوزاد وجود داشته باشد.
- مدفوع سفید باشد و کودک بیمار به نظر برسد.
- علائم کمبود آب بدن، مانند لب‌های خشک و سفید، چشم‌های بی نور، کمبود ادرار و .. دیده شوند.
- کودک از غذا خوردن و نوشیدن مایعات، امتناع کند.

دیگر انواع مدفوع کودک و معنای هر کدام
- مکونیوم: این مدفوع سیاه یا تیره و چسبنده است که نوزادان کمی بعد از تولد آن را دفع می‌کنند. در صورتی که این حالت بیش از ۳ روز طول بکشد، باید با پزشک تماس حاصل نمایید.
- مدفوع نرم: مدفوع نوزادان، معمولا نرم است و در آن‌هایی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، معمولا مدفوع زرد است. مدفوع سالم می‌تواند قهوه‌ای مایل به سبز یا ضخیم هم باشد.
- مدفوع به رنگ روشن: زمانی که کودک شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند، برخی از غذاهای خاص می‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد. به طور مثال، هویج ممکن است رنگ آن را قرمز یا نارنجی کند، در حالی که اسفناج موجب می‌شود مدفوع به رنگ سبز دیده شود.
- یبوست: مدفوع در این صورت به رنگ قهوه ای تیره و سفت است.
- مدفوع سیاه: مدفوع سیاه ممکن است نشانه خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی کودک باشد. در این صورت با پزشک تماس بگیرید.

نتیجه گیری
بیشتر تغییرات در مدفوع کودک موقت است و دیدن مقدار کمی موکوس در مدفوع بدون علائم دیگر، دلیلی برای نگرانی ندارد. با این حال، رجوع به متخصص اطفال و بررسی و نظارت بر علائم کودک، می‌تواند به شما اطمینان خاطر دهد و کمکتان کند. اگر خود به خوبی نمی‌توانید وضعیت مدفوع کودک را تشخیص دهید و تغییرات آن را شناسایی کنید، حتما از پزشک کمک بگیرید. شما در خصوص مدفوع نوزاد خود، چه تجربیاتی دارید و تغییرات آن را نشانه چه مواردی می‌دانید؟