میل به رابطه زناشویی، متهمان اصلی کاهش آن

کاهش میل جنسی از جمله شایع ترین مشکلاتی است که اغلب در میان زنان و مردان رخ می دهد؛ اکنون مشکلات روحی، جسمی، جنسی و همچنین سبک زندگی تاثیر بسیار زیادی در ایجاد این مشکل دارند.
دکتر سعید آراسته، جراح کلیه، مجاری ادراری و تناسلی (اورولوژی) گفت: کاهش تمایل جنسی، مشکلی در عملکرد جنسی است که نباید آنرا خصوصا با مشکل نعوذ در مردان اشتباه بگیریم. همچنین تصور اینکه کاهش تمایل جنسی، صرفا به دلیل نقص هورمونی ایجاد می شود، کاملا اشتباه است زیرا تعامل میان عوامل هورمونی، عصبی، روحی، روانی و اجتماعی بسیار پیچیده است. اکنون هورمون هایی مانند دوپامین، استروژن، پروژسترون و تستوسترون در زمینه تمایل جنسی نقش تحریکی اما هورمون هایی مانند سروتونین و پرولاکتین نقش مهار کنندگی دارند.
وی افزود: معمولا کاهش تمایل میل جنسی با برخی بیماری های از جمله افسردگی( شایع ترین علت) و کم کاری هورمون ها (همانند کم کاری تیروئید) همراه است. همچنین ایجاد اشکال در روابط زوجین نیز نسبتا شایع است.
وی اظهارداشت: کاهش میل جنسی می تواند مردان و زنان را تحت تاثیر قرار دهد اما به دلیل تعاریف و تعابیر مختلفی که اکنون برای این مساله وجود دارد، برآورد نسبت دقیق آن دشوار است؛ در حال حاضر تنها برخی از افرادی که در روابط زناشویی شان دچار مشکل شده اند برای مشورت به نزد پزشک مراجعه می کنند. در مجموع احتمال بروز این مشکل در مردان بین 10 تا 20 درصد و در زنان بین 36 تا 43 درصد است.
به گفته وی، آگاهی نسبت به عملکرد جنسی، وضعیت سلامت فیزیکی و رضایت جنسی، تفاوت های نژادی و فرهنگی نقش تعیین کننده ای در ایجاد اشکالات جنسی دارند. به بیان دیگر مشکل جنسی و رضایت جنسی با سلامت روحی و روانی، شاخص های کیفیت زندگی و رضایت کلی فرد از زندگی ارتباط تنگاتنگی دارد.
وی بیان کرد: همچنین طبیعی و قابل پیش بینی است که تمایل جنسی با افزایش سن افراد کاهش یابد اما میزان این کاهش بسیار متغیر است. معمولا کاهش تمایل جنسی در زنان بیشتر بوده و خشکی واژن در این زمینه نقش زیادی دارد.
وی ادامه داد: بسیاری از مردم نسبت به بیان کاهش عملکرد جنسی شان احساس شرم دارند به همین دلیل اغلب مستقیما برای عنوان کردن این مساله به نزد پزشک مراجعه نمی کنند؛ آنها اغلب این مشکل را در کنار دیگر مشکلاتشان بازگو می کنند. در حالی که کاهش تمایل جنسی در زن و مرد به خودی خود یک مشکل است که باید به درستی بررسی شود و فرد بیمار هم باید تحت مداوا قرار بگیرد. مثلا باید بررسی شود که فرد چه مدت دچار این مشکل شده است. آیا این مساله تدریجی یا ناگهانی رخ داده است؟ آیا سیر آن پیشرونده است؟ این اشکال در زمینه تمایل یا عملکرد جنسی آنهاست؟ این وضعیت تاکنون چه تاثیری در روابط زوجین گذاشته است؟ آیا انتقاد یا اعتراضی از سوی همسر او صورت گرفته است یا خیر؟
این متخصص اورولوژی در خصوص سلامت تولید مثل و حفظ باروری مردان گفت: همچنین باید بررسی شود که احساس بیمار در مورد این وضعیت چیست؟ چه اشکالات دیگری در زمینه عملکرد جنسی وجود دارد؟ آیا ایده مشاوره با پزشک، خواست بیمار بوده یا او تحت فشار مجبور به انجام این کار شده است؟ آیا اشکال دیگری در زمینه سلامت عمومی فرد وجود دارد؟ آیا فرد دچار بیماری مزمن دیگری است و برای آن دارویی استفاده می کند؟ آیا فرد دخانیات یا الکل مصرف می کند؟ سلامت فکری و ذهنی فرد چگونه است؟ آیا سابقه افسردگی دارد؟ وضعیت مالی و کاری او چگونه است؟ همه این عوامل در ایجاد این مشکل دخیل هستند.
آراسته گفت: هر نوع بیماری اعصاب و روان ممکن است با کاهش تمایل جنسی همراه باشد که شایعترین آنها افسردگی است. همچنین سلامت جسمی نقش زیادی در ایجاد این مساله دارد؛ تمایل جنسی با داشتن حس خوب ارتباط دارد، بنابراین هر نوع بیماری جسمی می تواند تمایل جنسی را کاهش دهد. مثلا کاهش تمایل جنسی در طی درمان های سرطان بسیار شایع است.
این عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا یادآور شد: مصرف برخی داروها نیز میزان تمایل جنسی را کاهش می دهند؛ داروهای ضد فشار خون در این زمینه بیش از همه نقش دارند.
وی اظهارداشت: کار زیاد، خستگی مزمن و اضطراب بیش از حد نیز می تواند تمایل جنسی را کاهش دهد. از سوی دیگر کاهش سطح هورمون ها نیز ممکن است تمایل جنسی را بکاهد. این اتفاق گاهی در دوره یائسگی خانم ها یا دوره درمانی سرطان پروستات مردان رخ می دهد.
وی خاطرنشان کرد: کاهش تمایل جنسی پس از فرزند آوری نیز بسیار شایع است. تغییرات هورمون ها و تصور ذهنی فرد از بدن خود و همچنین خستگی ناشی از نگهداری نوزاد در این زمینه تاثیر بسیار زیادی دارد.
وی یادآور شد: استفاده طولانی مدت از الکل به میزان زیاد نیز تمایل جنسی را کم می کند. از سوی دیگر اگر عملکرد جنسی خوب و رضایت بخش نباشد، میزان تمایل جنسی کاهش پیدا می کند.

راه درمانی کاهش تمایل جنسی چیست؟
آراسته به راه های درمانی این مشکل پرداخت و گفت: درمان این مشکل به زمینه های علت ایجاد این اختلال ارتباط دارد. هنگام وجود مشکل در ارتباط زوجین، آنها باید برای رفع مشکل شان با متخصص مربوطه مشورت کنند. همچنین اگر مسایلی با زمینه سایکوسکسوال وجود داشته باشد، آنها باید به نزد روانپزشک مراجعه کنند.
وی خاطرنشان کرد: مشکل افسردگی نیز باید درمان شود. البته برخی از داروهای ضد افسردگی می توانند میزان تمایل جنسی را کاهش دهند بنابراین افتراق کاهش تمایل جنسی به علت افسردگی زمینه ای یا عارضه دارویی کمی دشوار است.
وی عنوان کرد: هم اکنون داروهای آنتی سایکوتیک(ضد جنون) از جمله فنوتیازین ها و هالوپریدول ، سطح پرولاکتین را بالا می برد؛ افزایش پرولاکتین با کاهش تمایل و برانگیختگی جنسی همراه است.
این متخصص اورولوژی و آندرولوژی (ناباروری مردان) افزود: اصلاح سبک زندگی نیز از دیگر مواردی است که این افراد باید مد نظر قرار دهند؛ این افراد باید مصرف دخانیات و الکل را قطع کنند. در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید نیز باید تحت درمان قرار گیرند. تعویض یا تعدیل داروی فشار خون نیز می تواند در این زمینه کارساز باشد.
وی ادامه داد: هرچند ممکن است استفاده از استروژن در زنان یائسه فوایدی داشته باشد اما تاثیر آن روی تمایل جنسی هنوز ثابت نشده است اما استفاده از پچ پوستی تستوسترون(Testosterone) در زنان یائسه در بهبود تمایل جنسی آنها نقش موثری دارد.
وی عنوان کرد: استفاده از تستوسترون در درمان کاهش تمایل جنسی مردان نیز موثر است. البته امکان دارد میان تستوسترون تجویز شده به صورت دارو با مکانیسم های هومئوستاتیک تولید تستوسترون در بدن تقابل وجود داشته باشد.
به گفته وی، هرچند که ترکیبات مختلفی از تستوسترون برای درمان هیپرآندروژنیسم Hyperandrogenism"" ( مقدار بالای آندروژن در بدن را هیپرآندروژنیسم می گویند که از نشانگان اولیه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یاPCOS است) وجود دارد اما ترکیب تستوسترونی که در درمان مردان با کاهش تمایل جنسی و سطح نرمال آندروژن( هورمون های مردانه) موثر باشد، وجود ندارد.