عوارض آنفولانزا در بارداری، مادر و جنین چه می شوند؟

هنگامی که آنفلوانزا شایع می‌شود، اقشار گوناگون جامعه را درگیر خود می‌کند، اما تاثیرات مخرب خود را بر گروه‌های حساس جامعه می‌گذارد و چنانچه این گروه‌های حساس به درستی تحت نظر پزشک و درمان قرار نگیرند، جان خود را از دست می‌دهند. یکی از این گروه‌های حساس، زنان باردار است. هنگامی که خانمی باردار می‌شود، باید شرایط خاصی را رعایت کند. باید در مصرف برخی از غذاها مراقب باشد، مصرف بسیاری از داروها برای او ممنوع می‌شود یا باید با دقت مصرف کند و بسیاری موارد دیگر که ایجاب می‌کند دائم تحت نظر پزشک باشد. همه این موارد و بسیاری موارد دیگر، بیانگر آن است که یک خانم باردار، در شرایط حساسی به سر می‌برد که باعث می‌شود بدن او در برابر بیماری‌ها نیز آسیب‌پذیر باشد. به همین دلیل هنگامی که آنفلوانزا شایع می‌شود و امکان ابتلا در بین خانم‌های باردار نیز وجود دارد، نیاز است مراقبت‌های خاصی در این زمینه صورت گیرد تا در وهله اول از ابتلا به آن جلوگیری شود و در صورتی که خانم باردار به آنفلوانزا مبتلا شد، به سرعت درصدد درمان آن بر آید. در این رابطه خانم دکتر نوشین صحابی، جراح و متخصص زنان و نازایی به گفتگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

علایم آنفلوانزا را بشناسید

دکترصحابی با تاکید بر اینکه ابتدا باید شناخت مناسبی از عامل بیماری آنفلوانزا داشته باشیم گفت: «آرتومیکسو ویروس‌ها» عامل عفونت‌های تنفسی هستند و عامل اپیدمی‌های انسانی نوعی RNA ویروس بوده که هر دو نوع آنفلوانزای A و B را ایجاد می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه همه ساله آنفلوانزا و همه‌گیری‌های آن اتفاق می‌افتد گفت: خانم‌های باردار باید اطلاعات دقیقی از بیماری آنفلوانزا و علایم آن داشته باشند تا به سرعت درصدد درمان آن بر بیایند قبل از آن که عواقب جبران ناپذیری برای مادر و جنین بر جای بگذارد.

خانم دکتر صحابی تب، سرفه‌های خشک و درد بدن را از علایم آنفلوانزا اعلام کرد و گفت: در افراد بالغ سالم، درگیری بدن با عفونت‌ها عوارضی دارد اما تهدید کننده حیات نیستند، اما در بیماران خاص و افرادی مانند خانم‌های باردار که در شرایط ویژه‌ای زندگی می‌کنند، بیماری‌های عفونی مانند آنفلوانزا می‌تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد.

عوارض آنفلوانزا برای مادر و جنین

وی با تاکید بر اینکه باید بیماری آنفلوانزا در زنان باردار جدی گرفته شود گفت: زنان باردار در معرض عوارض جدی به خصوص درگیری ریوی قرار دارند. در عفونت‌های شدید، میزان مرگ‌ومیر مادران، یک درصد است اما هنگامی که یک اپیدمی مانند آنفلوانزا صورت می‌گیرد، این درصد بالا می‌رود به نوعی که تا ۱۲ درصد از مرگ‌های مرتبط با بارداری، به علت آنفلوانزای A بوده است. بنابراین مراقبت خانم‌های باردار در دوره اپیدمی باید جدی گرفته شود.

جراح و متخصص زنان و نازایی با اشاره به اینکه بیشترین نگرانی خانم‌های باردار که مبتلا به آنفلوانزا شده‌اند این است که آیا بیماری آنفلوانزا در خانم باردار باعث ناهنجاری مادرزادی در جنین می‌شود گفت: شواهد محکمی برای این مطلب وجود ندارد. البته در برخی موارد مطالبی مطرح شده و در یک تحقیق، میزان بالاتری از نقایص لوله عصبی در نوزادان متولد شده را از زنان مبتلا به آنفلوانزا در اوایل بارداری گزارش کرده‌اند. البته دلایل دیگری هم وجود دارد و این امر می‌تواند به دلیل تب باشد. وی نگرانی دیگر خانم‌های باردار را، انتقال ویروس آنفلوانزا به جنین دانست و گفت: انتقال ویروس آنفلوانزا از راه جفت از مادر به جنین به ندرت رخ می‌دهد.

خانم دکتر صحابی در خصوص عوارض آنفلوانزا در خانم باردار گفت: گزارش‌های بسیاری در مورد مرده‌زایی، زایمان زودرس و سقط سه ماهه اول اعلام شده که همگی در رابطه با شدت عفونت مادرزادی بوده است. بنابراین آنفلوانزا نیز می‌تواند در این زمینه خطرآفرین باشد.

وی از مادران باردار خواست هنگام ابتلا به آنفلوانزا برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند تا با روش‌های مناسب تشخیص و درمان لازم صورت بگیرد گفت: چگونگی تشخیص ویروس آنفلوانزا با نفوذ سواپ از بینی و گلو از طریق تست ارزیابی سریع آنتی‌ژن قابل ردیابی است. البته RCR-RT (واکنش زنجیره‌ای پلیمر از ترانس‌کریپتاز‌معکوس) تست حساس‌تر و اختصاصی‌تری است که می‌تواند به تشخیص و درمان بهتر کمک کند، ولی این روش به طور گسترده در دسترس نیست.

توصیه‌های پیشگیرانه برای مادران باردار

جراح و متخصص زنان و نازایی افزود: بنابراین بر اساس علایم بالینی و عوامل هم گیری در جامعه، تشخیص صورت گرفته و تصمیم برای تجویز پیشگیرانه یا درمان ضدویروسی صورت می‌گیرد. وی در خصوص درمان آنفلوانزا در خانم‌های باردار گفت: دو دسته از دارو‌های ضدویروسی در دسترس هستند که این داروها انواع خوراکی، استنشاقی و وریدی دارند. البته در مورد استفاده این داروها در بارداری، تجارب اندکی وجود دارد و مصرف این داروها در دوران بارداری، در گروه C از نظر FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) قرار دارند. خانم دکتر صحابی با تاکید بر اینکه منظور از قرارداشتن این داروها در گروه C آن است که در صورت استفاده از این داروها، احتمال خطر برای جنین وجود دارد گفت: در نتیجه این داروها زمانی استفاده می‌شوند که منافع احتمالی آنها بر خطرات استفاده‌شان برتری داشته باشد. البته اگر عفونت‌های ریوی باکتریایی ثانویه وجود داشته باشد، از آنتی‌بیوتیک‌ها هم استفاده می‌شود.

عوارض واکسن آنفلوانزا در دوران بارداری

وی در خصوص تزریق واکسن آنفلوانزا در دوران بارداری برای پیشگیری از ابتلا گفت: فرمول واکسن مؤثر بر ضدآنفلوانزا، سالیانه تهیه می‌شود. واکسیناسیون بر ضدآنفلوانزا در فصل شیوع متداول است و به صورت ایده‌آل در ماه‌های مهر و آبان در تمام زمانی که طی فصل شیوع آنفلوانزا یک خانم باردار خواهد بود، انجام می‌شود. جراح و متخصص زنان و نازایی با تاکید بر اینکه تزریق واکسن آنفلوانزا به خصوص در خانم‌های باردار مبتلا به بیماری‌های طبی مزمن مثل دیابت، بیماری‌‌های قلبی، آسم یا ایدز ضروری است گفت: واکسن غیرفعال بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از ایجاد بیماری بالینی در بیماران بالغ سالم جلوگیری می‌کند. وی در پاسخ به اینکه با توجه به خطرات آنفلوانزا برای مادر و جنین، آیا واکسن آنفلوانزا تبعاتی دارد گفت: واکسن آنفلوانزا هیچ ضرری برای جنین ندارد و هیچ ناهنجاری مادرزادی ایجاد نمی‌کند. خانم دکتر صحابی افزود: مطالعات نشان داده نوزادانی که مادران آنها به موقع علیه آنفلوانزا واکسینه شده‌اند، میزان عفونت آنفلوانزا در شش ماهگی آنها کمتر بوده است. جراح و متخصص زنان و نازایی در خصوص استفاده از واکسن ویروس زنده ضعیف شدن آنفلوانزا در فرم داخل بینی گفت: اگر چه این واکسن دردسترس است، ولی برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.