تاثیر کرونا بر زندگی، با زنان چه می کند؟

همه‌گیری بیماری کووید - ۱۹ علاوه بر ایجاد شوکی عمیق در جوامع و اقتصاد، بر اعتماد جامعه به زنان در خانه و خط مقدم مبارزه با این بیماری تأکید می‌کند. این در حالیست که زنان از یک سو در برابر نابرابری‌های ساختاری در همه حوزه‌ها و ازسوی دیگر در برابر سلامتی تا اقتصاد، امنیت تا حمایت اجتماعی قرار گرفته‌اند.

در زمان بحران وقتی منابع رو به تمام شدن می‌روند و ظرفیت سازمان‌ها با محدودیت روبه‌رو می‌شود، زنان ودختران با تأثیرات نامتناسبی مواجه هستند که عواقب بسیار گسترده‌ای دارند که این عواقب در زمان تعارض و اضطرار تقویت می‌شوند.

دستاوردهایی که برای زنان بسیار سخت به دست آمده نیز مورد تهدید جدی است. پاسخ به بیماری همه‌گیر فقط اصلاح نابرابری‌های دیرینه نیست بلکه ساختن دنیایی منعطف برای همه با محوریت بهبود اوضاع برای زنان است.

خشونت علیه زنان
فشار اقتصادی و اجتماعی همراه با محدودیت‌های رفت و آمد وهمچنین خانه‌های پرتنش باعث افزایش خشونت‌های مبتنی بر جنسیت می‌شود. پیش ازهمه‌گیری، تخمین زده شده بود که از هر سه زن، یک زن در طول زندگی خود خشونت را تجربه کرده، نقص حقوق بشری که هزینه اقتصادی آن نیز ۱٫۵ تریلیون دلار است.

بسیاری ازاین زنان در حال حاضر با سواستفاده کنندگان در خانه‌های خود به دام افتاده‌اند و خطر افزایش انواع دیگر خشونت مانند مراقبت‌های بهداشتی بیش از حد نیز وجود دارد و سیستم‌های عدالتی دچار اختلال در تلاش برای پاسخگویی هستند. با محدودیت‌ رفت و آمد، انواع خشونت‌ در اتاق‌های گفتگوی آنلاین و اتاق‌های بازی افزایش پیدا کرده.

زنان - به ویژه کارکنان شغل‌های سخت مانند پزشکان، پرستاران و فروشندگان با جابه‌جایی در فضای شهری و روستایی خلوت ویا استفاده از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی در معرض خطر خشونت قرار دارند.

تاثیرات اقتصادی این همه‌گیری احتمالا استثمار جنسی و ازدواج کودکان را افزایش می‌دهد و زنان و دختران را در شرایط اقتصادی شکننده و در معرض پناهندگی قرار می‌دهد.

در ماه آوریل آنتونیو گوترس، دبیر کل سازمان ملل متحد خواستار پایان دادن به همه‌ی اشکال خشونت در هر مکانی- از خانه‌ها تا مناطق جنگی- شد و تلاش‌های خود را برای پایان دادن به این همه‌گیری متمرکز کرد.

خشونت خانگی
در حال حاضر داده‌ها روند بسیار نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد: کووید - ۱۹ باعث افزایش خشونت‌های خانگی شده و با فشارهای مالی، سلامتی و امنیت، محدودیت‌های رفت و آمد، تنش در خانه‌ها و کاهش حمایت همسالان همراه شده است. در بعضی از کشورها گزارش‌های مربوط به خشونت خانگی و تماس‌های اضطراری ۲۵ درصد افزایش یافته.

این اعداد تنها وخیم‌ترین موارد را شامل می‌شود. قبل از همه‌گیری کمتر از ۴۰ درصد از زنانی که خشونت خانگی را تجربه کرده بودند به دنبال حمایت بودند. اکنون قرنطینه هستند و محدودیت‌های رفت و آمد منجر به منزوی شدن بسیاری از زنانی شده که با سو استفاده‌ کنندگانشان مانند دوستان، خانواده و دیگر افراد در یک محیط قرار گرفته‌اند.

تعطیل شدن مشاغل غیر ضروری به این معنیست که دیگر کار نمی‌تواند موجب آرامش این افراد شود و افزایش ناامنی اقتصادی موجب شده که دیگر تصمیم به ترک کار گرفته نشود.

مدیران با تمرکز بر خدمات بهداشتی، اجتماعی، قضایی و امنیتی برای پاسخگویی به نیازهای این بیماری در تلاش هستند. براساس فراخوان آتش بس فوری جهانی، دبیرکل سازمان ملل متحد در آوریل ۲۰۲۰ درخواست پایان دادن به همه نوع خشونت در جبهه‌های جنگ و خانه را داد و از دولت‌ها خواست از طریق « پیشگیری » از افزایش شدید خشونت خانگی جلوگیری کنند و برای جبران خسارت‌ها در برنامه ملی خود پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند.

کارکنان بخش سلامت
این بیماری همه‌گیر یادآور کمک‌های اساسی ‌است که زنان در همه سطوح انجام می‌دهند. متخصصان سلامت، داوطلبان اجتماعی، مدیران حمل و نقل و تدارکات، دانشمندان، پزشکان، توسعه‌دهندگان واکسیناسیون و موارد دیگر نشان از حضور زنان در خط مقدم مبارزه با کووید -۱۹ است.

در سطح جهانی زنان حدود ۷۰ درصد کادر سلامت به خصوص پرستاران، ماماها و کارکنان بخش خدمات در مراکز درمانی را تشکیل می‌دهند. با وجود این تعداد زنان در تصمیم‌گیری‌های ملی و بین‌المللی در مورد این بیماری بازتابی ندارند.

علاوه براین زنان بسیار کمتر از همتایان مرد خود حقوق دریافت می‌کنند و مقام‌های مدیریتی کمتری در بخش بهداشت دارند. ماسک‌ها و سایر تجهیزات محافظتی که برای آقایان طراحی و اندازه‌گیری شده است، زنان را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد.

نیاز‌های زنان شاغل در خط مقدم باید در اولویت قرار بگیرد: این بدین معناست که کارکنان بخش سلامت باید به تجهیزات محافظ مخصوص بانوان و محصولات بهداشت قاعدگی دسترسی داشته باشند و برای تعادل بار مراقبت از آن‌ها، شرایطِ کار انعطاف پذیر فراهم شود.

سلامت زنان
ضدعفونی کننده‌ها و شوینده‌ی دست از عناصر اصلی در ممانعت از شیوع بیماری کووید - ۱۹ هستند. براساس تخمین سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین‌المللی حمایت از کودکان تا امروز ۳ میلیارد، حدود ۴۰ درصد از مردم جهان درخانه‌های خود امکانات شست و شوی دست با آب و صابون را در اختیار ندارند.

فقر شدید شامل ۶۸۹٫۴ میلیون نفر می‌شود که بیش از نیمی از این جمعیت را زنان و دختران تشکیل می‌دهد. این افراد با کمتر از ۱٫۹۰ دلار در روز زندگی می‌کنند که از این افراد آوارگان و پناهندگان در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

زنان و دخترانی که قبل از این بیماری با مشکلات بهداشتی و ایمنی به دلیل عدم رعایت بهداشت جنسی و تولید مثل و قاعدگی، با بحران روبه‌رو بوده‌اند و به آب تمیز و سرویس‌بهداشتی خصوصی دسترسی نداشتند، به ویژه در معرض خطرند. هنگامی که سیستم‌های بهداشت و درمان تحت فشار هستند و منابع برای پاسخگویی به نیاز‌های این بیماری محدودست، این امر می‌تواند باعث اخلال در خدمات درمانی برای زنان و دختران شود.

این خدمات شامل مراقبت‌های بهداشتی قبل و بعد زایمان، دسترسی به خدمات بهداشت جنسی و باروری با کیفیت و پشتیانی از افراد تحت خشونت‌های جنسی است. تأثیرات سلامتی می‌تواند فاجعه‌بار باشد، مخصوصا در مناطق روستایی، حاشیه نشین، کم سواد که در آنها زنان به خدمات بهداشتی، داروهای ضروری و پوشش بیمه‌ای دسترسی کمتری دارند.

قبل از همه‌گیری این بیماری، روزانه ۸۱۰ زن به دلیل بیماری‌‌های مربوط به بارداری و زایمان می‌مردند که ۹۴ درصد از این مرگ و میرها در کشورهای کم‌درآمد و با متوسط درآمد پایین رخ داده است. بیماری‌های همه‌گیر گذشته موجب افزایش مرگ و میر مادران، عوارض بارداری در بزرگسالان، HIV و سایر بیماری‌های مقاربتی شده است. نابرابری‌های متعددی مانند: قومیت، وضعیت اقتصادی، ناتوانی، سن، نژاد، موقعیت جغرافیایی و جهت‌گیری جنسی بر عواقب این بیماری اثرگذار است.

شوک‌های اقتصادی
در زمان بحران از لحاظ اقتصادی زنان و دختران آسیب بیشتری متحمل می‌شوند. در سراسر جهان زنان به طور کلی درآمد کمتر و پس‌انداز کمتری داشته وبیشتر خانواده‌های تک‌ والد را تشکیل می‌دهند. همچنین زنان به طور نامناسبی اغلب شغل‌های ناامن در بخش اقتصاد غیر رسمی و خدمات برعهده داشته و دسترسی کمتری به حمایت‌های اجتماعی دارند.

این باعث می‌شود که آنها نسبت به مردان توان کمتری برای تحمل شوک‌های اقتصادی داشته باشند. برای بسیاری از خانواده‌ها، تعطیلی مدارس و دورکاری باعث افزایش فعالیت‌های بی‌حقوق زنان در خانه شده است و این باعث می‌شود که به فعالیت‌های با در‌آمد، اشتغال کمتری داشته باشند و یا برای انجام آنها تعادل ایجادکنند. این وضعیت برای زنان در کشورهای با اقتصاد در حال توسعه بدترست.

جایی که تعداد زیادی از مردم در اقتصاد غیر رسمی استخدام شده‌اند و در آن از حمایت‌های اجتماعی به مراتب کمتری برخوردارند. این حمایت‌ها شامل بیمه درمانی، مرخصی و سایر مزایا است. اگرچه اشتغال غیر رسمی در سطح جهانی منبع درآمد بیشتری برای مردان (۶۳ درصد) نسبت به زنان (۵۸ درصد) دارد، اما در کشورهای با درآمد پایین درصد بالاتری از زنان نسبت به مردان در اشتغال غیر رسمی فعالیت می‌کنند. به طور مثال در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، حدود ۹۲ درصد از زنان شاغل در مقایسه با ۸۶ درصد از مردان در فعالیت‌های غیر رسمی اشتغال دارند. این احتمال وجود دارد که این بیماری همه‌گیر منجر به افت طولانی در درآمد زنان و مشارکت نیروی کار شود.

سازمان بین‌المللی نیروی کار تخمین می‌زند که بیکاری جهانی بین ۵٫۳ میلیون (سناریوی پایین) و ۲۴٫۷ (سناریوی بالا) از سطح پایه ۱۸۸ میلیون در سال ۲۰۱۹ در نتیجه تاٰثیر کووید -۱۹ بر رشد تولید ناخالص داخلی افزایش یابد.

در مقایسه، بیکاری جهانی در طول بحران جهانی مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹، ۲۲ میلیون افزایش یافت. کارکنان زن غیر رسمی، مهاجران، جوانان و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر مستعد اخراج و کاهش کار هستند. به عنوان مثال نتایج بررسی زنان سازمان ملل متحد از آسیا و اقیانوسیه نشان‌ می‌دهد که زنان سریع‌تر معیشت خود را از دست می‌دهند و گزینه‌های کمتری برای کسب در آمد دارند. براساس سازمان آمار آمریکا در ایالات متحده، بیکاری مردان از ۳٫۵۵ میلیون در ماه فوریه به ۱۱ میلیون در ماه آوریل ۲۰۲۰ افزایش پیدا کرده، این در حالیست که بیکاری زنان - که پایین‌تر از بیکاری مردان قبل از بحران بود - از ۲٫۷ میلیون به ۱۱٫۵ میلیون در مدت مشابه افزایش یافته است.

این تصویر حتی برای زنان جوان و مردان ۱۶ تا ۱۹ ساله نیز روشن است که نرخ بیکاری از ۱۱٫۵ درصد در ماه فوریه به ۳۲٫۲ درصد در ماه آوریل افزایش یافته است.

کار بدون دستمزد و فعالیت خانگی
اقتصاد جهانی و حفظ زندگی روزانه‌ی ما براساس کار نامرئی و بدون حقوق زنان و دختران ساخته شده. قبل از شروع بحران زنان تقریبا سه برابر بیشتر از مردان کارهای بدون دستمزد و فعالیت‌های خانگی انجام می‌دادند.

دورکاری و اجرای فاصله گذاری اجتماعی، تعطیلی مدارس و سیستم‌های بهداشتی پرفشار باعث افزایش تقاضای کار از زنان و دختران برای تأمین نیاز‌های اساسی، بقای خانواده و مراقبت از بیماران و سالمندان شده است.

از ماه مارس ۲۰۲۰ به دلیل این همه‌گیری با بیش از ۱٫۵ میلیارد دانش‌آموز در خانه، هنجارهای جنسیتی باعث افزایش تقاضا برای مراقبت از کودکان و کار خانگی برروی زنان شده است.

این فعالیت‌ها توانایی آنها را برای انجام کارهای با حقوق محدود می‌کند، به ویژه زمانی که مشاغل قابل کنترل از راه دور نیستند. عدم حمایت از مراقبت کودکان به ویژه برای کارکنان مشاغل سخت و مادران مجرد که مسئولیت مراقبت از کودکان را دارند بسیار مشکل سازست.

احتمالا به دلیل هنجارهای تبعیض‌آمیز اجتماعی کووید -۱۹ باعث افزایش فشار کاری بر دختران و زنان جوان به خصوص در مناطق روستاییِ فقیر و منزوی می‌شود.

شواهد همه‌گیری‌های گذشته نشان می‌دهد که دختران بالغ در معرض ترک تحصیل هستند و حتی پس از پایان بحران به مدرسه بازنگشتند. فعالیت‌های بدون حقوق زنان از مدت‌ها قبل به عنوان محرک نابرابری با پیوند مستقیم با نابرابری دستمزد، درآمد پایین و فشار روانی و جسمی شناخته شده است. این بحران فرصتی را برای شناسایی، کاهش و توزیع مجدد فعالیت‌های بدون حقوق یک‌ بار برای همیشه را فراهم می‌کند.

زنان جوان و دختران
جوانان در همه سطوح از اجرای کمپین‌های آگاهی بخشی تا پشتیبانی داوطلبانه از سالمندان تا کار در خط مقدم، برای مقابله با بیماری همه‌گیر کووید -۱۹ تلاش می‌کنند. با این حال جوانان، به ویژه زنان جوان، مردمان بومی، مهاجران و پناهندگان با تأثیرات شدید اقتصادی، اجتماعی، بهداشت و افزایش خطر خشونت جنسی به دلیل قرنطینه، تبعیض و موارد دیگر روبه‌رو هستند. تعطیلی مدارس و مراقبت‌های بهداشتی پرفشار نیز بر زنان و دختران جوان تأثیر حاد خواهد داشت.

در اواخر مارس ۲۰۲۰، یونسکو تخمین زد که بیش از ۸۹ درصد از جمعیت دانشجویی جهان به دلیل تعطیلی مدارس از مدرسه یا دانشگاه خارج شده‌اند و بسیاری از دانشجویان را به صورت آنلاین مجبور به تحصیل کرده است.

این در حالیست که جمعیت بسیار زیادی از دانشجویان و دانش آموزان در شرایط با تکنولوژی بسیار ضعیف و یا بدون دسترسی به اینترنت از تحصیل بازمانده‌اند. احتمال بیشتری وجود دارد که زنان جوان و دخترانی که در فقر یا مناطق روستایی و به صورت ایزوله زندگی می‌کنند برای مراقبت و کار در خانه از مدرسه اخراج شوند.

آنها بیشتردر معرض ازدواج درسنین پایین و دیگر خشونت‌ها هستند، زیرا خانواده‌ها راهی برای کاهش فشار اقتصادی پیدا می‌کنند. بیکاری جوانان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد: به دنبال رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، نرخ بیکاری جوانان در بسیاری از مناطق به طور قابل توجهی بالاتر بود و گسترش اخیر اقتصاد مسموم این نابرابری‌ها را افزایش خواهد داد.

قبل از همه‌گیری روند صعودی در تعداد جوانان شاغل، محصل و دانشجو وجود نداشت. از حدود ۲۶۷ میلیون جوان در جهان، دو سوم این افراد را زنان تشکیل می‌دهند.

تعارضات
همزمان با انتشار ویروس کووید -۱۹ نیاز فوری به توقف درگیری‌ها وجود دارد. برای تمرکز هر چه بیشتر بر متوقف کردن شیوع بیماری، رییس سازمان ملل آنتونیو گوترس در آوریل ۲۰۲۰ فرمان جهانی برای متوقف شدن انواع خشونت، از صحنه‌های نبرد تا منازل راصادر کرد. جنگ‌ها و فجایع انسانی که منجر به فروپاشی اجتماعی و اقتصادی می‌شوند، زنان و کودکان را از دسترسی به نیازهایی مانند غذا، تحصیل، امنیت و سلامت باز می‌دارند.

از طرفی سال‌ها جنگ در کشورهایی مثل یمن و سوریه بیمارستان‌ها را از بین برده، سیستم درمانی را فلج کرده و شیوع کووید -۱۹ ارسال کمک‌های انسان دوستانه برای مردم، به خصوص زنان و کودکان، درکشورهای درگیر نبرد را فوریت بخشیده است.

بر اساس آخرین آمار قبل از شیوع بیماری میزان مرگ و میر در هنگام تولد در نیمی از کشورهای آشوب زده و درگیر جنگ، نرخ هشدار دهنده بیش از ۳۰۰ مرگ در ۱۰۰ هزار زایمان بوده است. افزایش فشارهای بیشتر بر روی بخش درمانی می‌تواند نرخ مرگ و میر را در این زمینه بالاتر ببرد.

از طرفی زنان و دختران آواره و پناهجو به دلیل نیازمندی‌های خاصی که دارند، توجه و مراقبت ویژه‌ای را می‌طلبند. برای مثال در کمپ‌های پناهجویان به خاطر تراکم جمعیتی بالایی که دارند و مشکل فاصله‌ی فیزیکی ناشی از این مساله، زنان و دختران را تحت خشونت های جنسیتی بیشتری قرار می‌دهد به خصوص در زمان استفاده از سرویس بهداشتی عمومی و مکان‌های توزیع آب.

شواهد نشان می‌دهد که مشارکت دادن زنان امکان دستیابی به صلح را بیشتر می‌کند. تا به این‌جا در اغلب موارد آن‌ها از گفتگوهای صلح کنار گذاشته شده‌ و نیازهای خاص آنها نادیده گرفته شده است. در سال ۲۰۱۹ فقط در ۲۶ درصد از توافق‌نامه‌های صلح ملاحظات جنسیتی لحاظ شده. در جهان درگیر با این بیماری امکان دستیابی سریع به صلح از بین رفته است.

مهاجران
در سرتاسر جهان، مهاجران ستون فقرات سیستم‌های بهداشتی و اقتصادهای هستند، زیرا پزشکان، پرستاران، دانشمندان و محققان، کارآفرینان، کارکنان مشاغل سخت و غیره در خط مقدم پاسخ به کووید -۱۹ قرار دارند. زنان کارگر مهاجر که قبلا با اشکال مختلفی از تبعیض و نابرابری مواجه بودند، در سیاست‌های مهاجرتی با محدودیت‌های جنسیتی نیزرو‌به‌رو هستند.

ممکن است دسترسی محدودی به خدمات بهداشتی و درمانی ضروری داشته و درمعرض سواستفاده جنسی و بهره ‌برداری اقتصادی قرار داشته باشند. به احتمال زیاد زنانِ کارگرِمهاجر در مشاغل ناامن اقتصاد غیررسمی به ویژه در مشاغل سخت با درآمد کم به عنوان کارگر خانگی، نظافتچی و کارگر لباسشویی مشغول به کار می‌شوند. این افراد عموما از طرح‌های حمایت اجتماعی و بیمه‌ای محروم هستند و این شرایط آنها را در محدودیت ‌و عدم دسترسی به خدمات بهداشتی، مزایای حقوق و دیگر مزایای اجتماعی و اقتصادی قرار می‌دهد.

این بیماری همه‌گیر منجر به از دست دادن درآمد و مشاغل بسیاری از ۸٫۵ میلیون زنان مهاجر کارگر خانگی شده است. رکود اقتصادی باعث شده تا زنان کارگر مهاجر با ارسال کمتر ارز برای خانواده‌ها و کشورهای مبدأ خود رو‌به‌رو شوند.