چگونگی آموزش دفاع به کودکان

اگر فرزند شما مورد آزار و اذیت قرار گرفته است، در صورت امکان باید راهی برای متوقف کردن آن پیدا کنید. علاوه بر این روش هایی وجود دارد که به فرزندتان کمک می کند تا در برابر طعنه زدن، زورگویی و یا موارد دیگر مقابله کند و تأثیرات آن را کمتر کند. حتی اگر فرزندانتان با زورگویی و آزار و اذیت، مواجه نیستند هم باید در مورد آن بحث و گفتگو کنید تا در صورت وقوع، کودک آمادگی لازم را داشته باشد.
ممکن است وقتی کودک شما مورد زورگویی یا قلدری قرار می گیرد، شما در کنار او نباشید. به همین دلیل آموزش دفاع از خود و داشتن احساس قدرت برای کودکان بسیار مهم است. به فرزند خود بیاموزید که چگونه حرف بزند، در جای خود بایستد و حتی فرار کند. در این مطلب نکات مفیدی در مورد نحوه ی دفاع کودکان از خود آورده شده است که دانستن آن برای والدین مفید است.

شجاعت
شجاعت به معنای توانایی غلبه بر ترس به منظور دفاع از چیزهای درست است، حتی اگر آن چیزها دشوار یا خطرناک بنظر برسند. شجاعت می تواند به معنای دفاع از خود در برابر خطرات فیزیکی باشد، اما می تواند به معنای ایستادگی در برابر اعتقادات و تصمیم گیری های عاقلانه نیز باشد. شجاعت به معنای بی پروایی نیست بلکه به معنای آن است که با وظایف و مسئولیت های خود روبرو شویم. آموزش شجاعت به کودکان به آنها عزت نفس و احساس قدرت می دهد.
نکته ی حائز اهمیت این است که شجاعت، به معنای هرگز ترسیدن نیست. به کودکان باید یاد داده شود که مواقعی وجود دارد که همه می ترسند و باید از خطر فرار کنند. این یک مسئله ی طبیعی است و نباید به معنای ترسو بودن قلمداد شود. اما کودکان همچنین باید یاد بگیرند که چگونه با ترس ها روبرو شوند و بر برخی از آنها غلبه کنند.

دفاع از خود بدون خشونت!
وقتی رفتار کودک را در پاسخ به نزاع یا مشاجره ارزیابی می کنیم، غالباً دفاع از خود را با خشونت اشتباه می گیریم. این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند که هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند.
هنگامی که کودک از نظر جسمی یا کلامی مورد آزار و اذیت قرار می گیرد، باید از صداقت و عزت نفس خود دفاع کند.
برقراری ارتباط از طریق خشونت بویژه در مورد کودکان، هیچگاه قابل توجیه نیست. به خاطر داشته باشید که در بین کودکان نیز درست مانند بزرگسالان، تنش، اختلافات و دعوا رخ می دهد. این نوع موقعیت ها می توانند تاثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت فرزند شما داشته باشند.
خشونت یک مسیر عجولانه و ناامیدانه است. همچنین می توان گفت که راه کسانی است که نمی دانند چگونه از ابزارهای بهتری برای حل مسئله استفاده کنند.
ما اغلب دفاع را با خشونت اشتباه می گیریم، درحالی که این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. خشونت شامل انجام عملی است که نیاز به آسیب رساندن به شخص دیگر دارد. از طرف دیگر دفاع به معنای جلوگیری از حمله ی فرد دیگر به ما است.

چگونه به فرزندان خود بیاموزیم که از خود دفاع کنند و شجاعت داشته باشند؟
سوال متداول اکثر والدین این است که چگونه می توانیم به فرزندان خود بیاموزیم که از خود دفاع کنند و شجاعت داشته باشند؟ مثلاً اگر فرزندمان دائما تحت فشار همسالان است یا اسباب بازی هایش را از او می گیرند، چکار باید بکنیم؟ در اینجا راهکارهایی برای آموزش دفاع از خود به کودکان آورده شده است که اولین آن، تقویت اعتماد بنفس کودک است.
اهمیت داشتن اعتماد به نفس را به فرزندتان توضیح دهید
ترس یک احساس ذاتی است که در همه انسانها وجود دارد. این احساس برای بقای ما ضروری است و باعث می شود احساس درد یا خطر کنیم. به گفته ی متخصصان علوم اعصاب و روانشناسان، انسان از طریق رویارویی با ترس های خود به روش های ایمن، پیش بینی و کنترل موقعیت یاد می گیرد که بر برخی از ترس های خود غلبه کند.
افراد با اعتماد به‌ نفس، در مواقع بحرانی بر احساسات خود کنترل دارند و به عقل‌ خود رجوع می ‌کنند. همین توانایی کنترل احساسات موجب می‌ شود این افراد، تنها گروهی باشند که معمولا دچار حملات اضطرابی و ترس ناگهانی نمی‌ شوند یا اگر پریشان و وحشت‌ زده شوند، آستانه‌ ی تحمل‌ بالایی دارند چون این افراد، به جای اینکه تسلیم بحران شوند، سعی می‌ کنند خود را با اتخاذ اقدامات صحیح از مهلکه بیرون بکشند.
اعتماد به نفس و داشتن احساس مثبت نسبت به خود، دو نمونه از بزرگترین هدایایی هستند که والدین می توانند به فرزندان خود هدیه دهند. کودکانی که عزت نفس بالایی دارند نه تنها احساس دوست داشته شدن و شایستگی می کنند بلکه در بزرگسالی نیز قوی، مقاوم و توانمند خواهند بود. اطمینان حاصل کنید که شما می توانید برای تقویت عزت نفس مثبت در فرزندان خود اقداماتی انجام دهید. اینکار نه تنها بر زورگویی غلبه می کند، بلکه موجب می شود فرزندان مقتدر و بهتری داشته باشیم.
به فرزند خود بیاموزید که با دوستان خود یک گروه تشکیل دهد
قلدرها، افرادی را که در یک گروه باشند، کمتر مورد هدف قرار می دهند. به فرزندتان یاد دهید که در یک گروه دوستانه عضو شود و همیشه در کنار آنها بماند (بخصوص در جاهایی که احتمال زورگویی زیاد است). اگر فرزند شما گروه دوستانه ندارد، برای پیدا کردن دوست با او همکاری کنید. دوستی یک عامل محافظ در برابر زورگویی است. حتی یک دوست نزدیک هم می تواند در جلوگیری از زورگویی، نقش مهمی ایفا کند.
به فرزند خود یاد دهید که بدون پرخاشگری، سرسخت باشد
بسیاری از کودکان به طور طبیعی سرسخت نیستند. باید به آنها آموزش داده شود که بتوانند در مقابل زورگویی دیگران بایستند. همچنین مهم است که به آنها تفاوت بین شجاعت و پرخاشگری را یاد دهید. توضیح دهید که بچه های پرخاشگر سعی می کنند افراد دیگر را وادار به پیروی از افکار و عقاید خود کنند و اینکار با قلدری تفاوت چندانی ندارد. در همین حال، بچه های مقاوم و شجاع به تفاوت ها و ایده های دیگران احترام می گذارند اما از دفاع کردن از اعتقادات و ایده های خود نمی ترسند. به یاد داشته باشید که بچه های شجاع، در زمان زورگویی یا آسیب دیگران، از خود دفاع می کنند.
با فرزند خود وقت بگذرانید
وقتی وقت خود را با فرزندان خود می گذرانید، به آنها این پیام را می فرستید که برای شما مهم هستند و این برای تقویت عزت نفس کودک بسیار خوب است. علاوه بر این، وقت گذرانی در کنار هم به شما امکان می دهد تا یک رابطه ی محکم برقرار کنید. این رابطه برای رویارویی کودک با چالش های مختلف زندگی بسیار مهم است.
کودکانی که می دانند والدینشان بدون قید و شرط آنها را دوست دارند، بیشتر از کودکان دیگر احساس عزت نفس می کنند و بهتر می توانند با چالش های مهم زندگی روبرو شوند. از طرف دیگر برقراری رابطه ی استوار به فرزندتان کمک می کند تا بتواند به راحتی مشکلات خود از جمله مورد زورگویی واقع شدن را با شما در میان بگذارد.
مهارت "نه گفتن" را به فرزندتان یاد دهید
فرزند شما باید این توانایی را داشته باشد که به درخواست های نامعقول و نادرست (حتی از سوی بزرگسالان) نه بگوید. نکته اصلی این است که به بچه های خود بیاموزید که چگونه با احترام "نه" بگویند و مرزهای سالمی برای خود اتخاذ کنند.
بعضی اوقات کودکان نمی دانند که چگونه در مقابل خواسته های خطرناک دیگران نه بگویند و این ممکن است برای آنها گران تمام شود.
به فرزند خود بیاموزید که در زمان زورگویی، صدای قاطع و محکمی داشته باشد
اگر فرزند شما مکررا در موقعیت های زورگویی قرار می گیرد، به او یاد دهید که یک صدای قاطع و محکم داشته باشد. بسیاری از اوقات قلدرها به دنبال یک هدف آسان هستند و داشتن یک صدای قوی و محکم، ممکن است باعث شود تا قلدری آنها فروکش کند. صدای قاطعانه و محکم را در خانه با فرزند خود تمرین کنید. پس از قرار گرفتن کودک در موقعیت های ناخوشایند، آنها مطمئننا از این صدا استفاده خواهند کرد.
از مقایسه کردن خودداری کنید
خیلی اوقات والدین فرزندان را با یکدیگر مقایسه می کنند درحالیکه اینکار بسیار اشتباه است. حتی ممکن است والدین فرزندی را "باهوش"، "زرنگ" یا "ورزشکار" صدا کنند. یا حتی از القابی مانند "قد بلند" و "کوتاه قد" استفاده کنند. این نوع مقایسه ها نه تنها می تواند منجر به ایجاد حس رقابت و حسادت بین خواهر و برادر شود بلکه می تواند باعث زورگویی خواهر و برادران نسبت به هم شود.
درعوض باید از فردیت و نقاط عطف هر کودک بدون مقایسه آنها با یکدیگر قدردانی کنیم. همچنین باید از مقایسه فرزندان خود با سایر بچه هایی که می شناسید، خودداری کنید. ممکن است منظور شما از مقایسه ی افراد، سرکوفت زدن نباشد اما این مقایسه باعث تحلیل اعتماد بنفس و خود کم بینی کودک می شود.
برقراری ارتباط را به کودک یاد دهید
بخش مهمی از آموزش فرزندان در مورد دفاع از خود، نحوه ی برقراری ارتباط است. همیشه با فرزندان خود صحبت کنید. به بچه های خود بگویید که دفاع از خود کار درستی است اما بهترین دفاع، تلاش برای خارج شدن از اوضاع است. برای مثال اگر یکی از همکلاسی ها به او صدمه بزند، باید از اوضاع دور شود و آن را به معلم یا والدین گزارش دهد.
در مورد نحوه ی سپری کردن روز، با بچه های خود صحبت کنید. به هر روشی که می توانید در زندگی فرزندتان شرکت کنید. این می تواند نقش مهمی در محافظت از فرزندانتان داشته باشد. شما به عنوان والدین باید بدانید که در زندگی کودک چه می گذرد تا بتوانید او را در مسیر درست راهنمایی کنید.
کودک را به کلاس های آموزش دفاع شخصی ببرید
گاهی اوقات بهترین کاری که می توانید برای بچه های خود انجام دهید ثبت نام آنها در یک کلاس دفاع شخصی است. کودکان در این کلاس ها نه تنها یاد می گیرند چگونه از خود دفاع کنند، بلکه اعتماد به نفس و خود کنترلی را نیز یاد می گیرند. در بسیاری از مواقع، دفاع از خود در موقعیت های زورگویی، شامل دانستن چگونگی پاسخ دادن به یک وضعیت با روشی آرام و با اعتماد به نفس است بدون اینکه درگیری فیزیکی بین طرفین ایجاد شود.