نشستن نوزاد از چه زمانی است؟

نوزادان در مسیر رشد خود در هر بازه سنی به یک توانایی خاص دست پیدا می‌ کنند، به طور مثال نشستن را در حدود ۴ تا ۷ ماهگی تجربه می‌نمایند. در واقع نشتن نوزاد همانند هر توانایی دیگر زمان خاصی دارد اما با این حال می‌تواند از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. عوامل مختلفی نظیر قوی شدن ماهیچه‌های گردن، افزایش تعادل و هماهنگی حرکتی می‌توانند برای نشستن موفق نوزاد بدون کمک گرفتن از تکیه گاه موثر واقع شوند. در کنار این مسئله نقش والدین در تمامی مراحل رشدی و مخصوصا نشستن نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین باید با ارائه کمک‌ها و تقویت‌ها به کودک خود کمک کنند تا به راحتی بنشیند و الگوی مناسبی برای او باشند. بااین‌حال ممکن است کودک شما با تاخیر رشدی همراه باشد و نتواند بنشیند که در این شرایط لازم است از مشاوره کودک بهره برده و راهکارهای لازم را دریافت نمایید.

نشستن نوزاد چه زمانی شروع می ‌شود؟
اکثر توانایی‌های جسمی و ذهنی کودکان در برهه زمانی خاصی از رشد پدید می‌آیند. این امر به ما کمک می‌کند تا بتوانیم به‌واسطه تأخیرهای رخ داده وجود مشکلات احتمالی را حدس بزنیم و از بروز نقایص جدی پیشگیری نماییم. در همین راستا توانایی نشستن نوزاد نیز در یک دامنه سنی خاص و اغلب از ۴ تا ۷ ماهگی پدید می‌آید. در این زمان کودکان اغلب برای نشستن به حمایت والدین و استفاده از یک تکیه گاه نیاز دارند اما به مرور و از ۸ ماهگی می‌توانند نشستن به طور مستقل و بدون کمک را تجربه نمایند.

عواملی که در توانایی نشستن نوزاد نقش دارند
رسیدن به توانایی نشستن در پی رشد اندام‌ها و تقویت عضلات مختلف پدید می‌آید. از جمله مهم‌ترین عواملی که در این زمینه نقش دارند می‌توان به قوی شدن ماهیچه‌های گردن، توانایی نگه داشتن سر و حفظ تعادل آن، تقویت عضلات دست‌ها، پاها و باسن اشاره کرد. معمولاً کودکانی که زودتر برای چهار دست و پا رفتن اقدام می‌کنند و از جانب والدین در این زمینه تشویق می‌شوند در زمینه نشستن نیز زودتر از سایر هم سن و سالان خود موفق می‌شوند.

علل دیر نشستن نوزاد
اگر نوزاد پس از ۹ ماهگی هنوز قادر به نشستن نباشد تأخیر در این مهارت حرکتی باید مورد توجه قرار بگیرد. متخصصان بر این باورند که این مشکل می‌تواند تحت تأثیر عوامل گوناگونی باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به ضعیف بودن ماهیچه‌ها، فراهم نبودن شرایط محیطی مناسب برای فعالیت کودک، وجود اختلالاتی در سیستم عضلانی یا عصبی و نارسایی‌های مادرزادی نظیر عقب ماندگی‌های جسمی اشاره کرد.
با این حال در نظر داشته باشید که کودکان سرعت رشدی متفاوتی دارند و ممکن است برخی از آن‌ها به طور طبیعی اندکی دیرتر از دیگران به توانمندی‌های مختلف دست پیدا کنند. برای اینکه از سلامت فرزند خود در این زمینه اطمینان پیدا کنید در صورت مشاهده تأخیر در نشستن لازم است که به یک متخصص اطفال مراجعه کرده و از او در این باره کمک بگیرید.

مراحل آموزش نشستن به نوزاد
کمک‌ها و تقویت‌های والدین می‌تواند در رشد حرکتی نوزادان تأثیر بسزایی داشته باشند. برای مثال والدینی که فرزند خود را دائماً در گهواره نگه می‌دارند و اجازه جست و خیز چندانی به فرزندشان نمی‌دهند معمولاً شاهد تأخیرهای جزئی بیشتری از جانب فرزندشان هستند.
آمادگی نوزاد برای نشستن را بسنجید
قبل از انجام هرکاری باید ببینید فرزندتان از آمادگی کافی برای نشستن برخوردار است یا خیر. برای این کار در نظر گرفتن توانایی‌هایی نظیر بالا گرفتن سر و بالا تنه از جمله نشانه‌های بسیار مهمی هستند که نشان می‌دهند عضلات گردن به اندازه کافی قوی شده‌اند و شما می‌توانید تمرین‌هایی جهت ایجاد مهارت نشستن را با فرزند خود انجام دهید.
کودک را به شکم بخوابانید
خوابیدن روی شکم یکی از وضعیت‌هایی است که به تقویت عضلات گردن و ماهیچه‌های پشت کودک کمک می‌کند. اگر حس می‌کنید عضلات گردن نوزاد هنوز از آمادگی کافی برای نشستن برخوردار نیست کمک گرفتن از این روش تا حد زیادی می‌تواند مؤثر باشد. درنتیجه زمان‌هایی از روز کودک را به‌صورت دمر یا همان روی شکم بخوابانید و تلاش کنید با استفاده از اسباب بازی‌های مختلف توجه او را به جهات مختلف جلب نمایید. این کار به نگه داشتن گردن و حفظ تعادل بیشتر کمک می‌نماید.
فرصت کاوش در محیط را برای نوزاد فراهم کنید
پس از ۴ ماهگی با آغاز چهار دست و پا رفتن، خزیدن و غلتیدن نوزاد روی زمین لازم است که بتوانید فرصت کافی برای کاوش در محیط را برای او فراهم کنید. بااین‌حال از آنجایی که استخوان‌های نوزاد در این دوران بسیار نرم و آسیب پذیر است اهمیت دارد که شرایط محیطی را متناسب با نوزاد تغییر دهید. برای مثال می‌توانید تشکچه‌های نرمی روی زمین قرار دهید تا کودک روی آن‌ها نشستن و چهار دست و پا رفتن را تجربه کند. در واقع مهم است که در کنار ایجاد فرصت برای تحرک کودک امنیت او نیز تأمین گردد.
از بازی ‌های حرکتی کمک بگیرید
شما می‌توانید در حین بازی، شوخی و سرگرمی، توانایی‌های حرکتی فرزندتان را ارتقا دهید. برای مثال زمانی که نوزاد به پشت دراز کشیده دست‌هایش را بگیرید و به آرامی سعی کنید او را بلند نمایید. تلاش کنید با هر حرکت کودک به سمت خودتان او را با خنده و تشویق‌های کلامی تقویت نمایید و به او برای تحرک بیشتر انگیزه دهید. انجام این تمرین که چیزی شبیه دراز نشست شکمی است می‌تواند از ۴ ماهگی انجام شود و به تقویت عضلات کودک کمک کند.
کنجکاوی کودک را تحریک کنید
شما می‌توانید از قوه کنجاوی کودک بهره گرفته و از آن به عنوان محرکی برای تحرک بیشتر کودک استفاده نمایید. به این منظور اسباب بازی‌های کودک را در فاصله نزدیکی از او قرار دهید و او را تشویق کنید تا آن‌ها را بگیرد. هرچقدر توانایی دست‌ها و پاهای نوزاد بیشتر شود و او در چهار دست و پا رفتن مهارت بیشتری پیدا کند نشستن نیز برایش آسان‌تر خواهد شد.
از صندلی ‌های مخصوص و کالسکه استفاده نمایید
صندلی‌های مخصوص کودک و کالسکه از جمله مواردی هستند که با ایجاد یک تکیه گاه امن برای کودک او را برای نشستن تقویت می‌کنند. برای اینکه نوزاد به نشستن در این وسایل عادت کند سعی کنید اسباب‌بازی‌های مورد علاقه‌اش را مقابلش قرار دهید و او را به خاطر نشستن تشویق نمایید.
نشستن را مقابل او تمرین کنید
یکی از منابع بسیار مهم یادگیری کودکان مشاهده الگوهاست. در واقع کودکان با نگاه کردن حرکات دیگران آن‌ها را در ذهن خود پردازش کرده و به مرور می‌توانند آن‌ها را تکرار کنند. از همین رو شما می‌توانید به‌عنوان مهم‌ترین الگو در حین تشویق کودک برای نشستن خودتان نیز آن را انجام داده و نحوه این کار را به کودک نشان دهید.

عوارض زود نشستن نوزاد
بسیار اهمیت دارد که والدین برای تمرین کردن با فرزند خود در زمینه هرگونه فعالیت حرکتی متناسب با سرعت رشد او پیش بروند و زودتر از موعد کودک را برای انجام کارهای مختلف تحت فشار نگذارند. همان طور که گفته شد شروع سن نشستن از ۴ ماهگی است. در نتیجه لازم نیست که زودتر از این زمان تمرین‌های حرکتی را با نوزاد انجام دهید. متخصصان معتقدند که تلاش برای نشاندن نوزاد بدون ایجاد حمایت و قرار دادن تکیه گاه مناسب در پشت کودک می‌تواند انحنای طبیعی ستون فقرات او را تحت تأثیر قرار داده و سلامتی او را نیز به خطر بیاندازد.

سؤالات متداول
نوزاد ۹ ماهه من هنوز به طور کامل نمی‌تواند بنشیند آیا مشکل خاصی دارد؟
توجه داشته باشید که بازه‌های زمانی تعریف شده تقریبی هستند و می‌توانند از کودکی به کودک دیگر تا حدودی متفاوت باشند. در نتیجه لزوماً هر کودکی که تا 8 ماهگی نشستن به صورت مستقل را تجربه نکرد دچار مشکل جسمی خاصی نیست اما لازم است تحت ارزیابی‌های پزشکی قرار بگیرد. به همین خاطر برای کسب اطمینان بیشتر بهتر است از پزشک یا مراقبان بهداشتی کمک بگیرید و وضعیت رشدی کودک را در جنبه‌های مختلف ارزیابی نمایید.