بهترین زمان برای بارداری دوم کی هست؟

بسیاری از والدین پس از به دنیا آمدن فرزند اول، به فکر تولد نوزاد دیگری هستند. توجیه هر کس برای اینکار متفاوت است. برخی خانم ها فکر می کنند که تک فرزندی برای روحیه ی فرزندشان خوب نیست و اینکه هر انسانی در زندگی به حداقل یک خواهر یا برادر نیاز دارد. بعلاوه بسیاری از کودکان، اصرار به داشتن خواهر و برادر جدید دارند.
اگر بارداری دوم ناخواسته اتفاق بیفتد می تواند باعث آشفتگی والدین شود، خصوصاً اگر فرزند اول هنوز کوچک باشد. ممکن است هنوز درگیر شب های بی خوابی و تعویض پوشک باشید و درک اینکه همه چیز از چند ماه دیگر دوباره شروع شود برایتان سخت باشد. تصمیم به بارداری دوم بصورت آگاهانه هم می تواند استرس برانگیز باشد و سوالات بسیاری برای والدین ایجاد کند.

تفاوت بارداری اول و دوم
اگرچه بارداری برای بار دوم آسانتر از بار اول است اما علایم و تجربیات آن با هم یکسان نیست. بسیاری از زنان اظهار می کنند که بارداری آنها برای بار دوم، متفاوت از بار اول بوده است. بدن زن در دومین بارداری کمی متفاوت خواهد بود. هنگامی که برای بار دوم باردار می شوید، عضلات شکم تان متفاوت است و سن شما نسبت به بارداری اول بیشتر خواهد بود. با توجه به اینکه یک فرزند دیگر هم دارید، زندگی شما به احتمال زیاد شلوغ تر از زمان بارداری اول بوده است.
اما مطالعاتی که برروی تفاوت بین بارداری اول و دوم انجام شده است، نشانگر تفاوت های محسوسی در این زمینه نیست. اگرچه برخی از علائم، مانند نشت تصادفی ادرار همراه با سرفه یا عطسه و خشکی پوست به احتمال زیاد در حاملگی بعدی اتفاق می افتد.
علائم کشیدگی روی شکم نیز در طی بارداری دوم کمتر از بارداری اول خواهد بود. این امر به احتمال زیاد به این دلیل است که تمام کشش های موردنیاز برای بارداری، قبلاً توسط نوزاد اول انجام شده است. اما اگر بخاطر بارداری اول اضافه وزن زیادی داشته اید و نتوانسته اید تا بارداری دوم وزن خود را کاهش دهید، افزایش وزن اضافی می تواند مجددا موجب ایجاد علائم کشیدگی روی شکم شود.
اگر در اولین بارداری خود حالت تهوع و استفراغ داشته باشید، احتمالاً در بارداری دوم نیز به آن دچار خواهید شد، اگرچه شدت آن ممکن است متفاوت باشد. هرچه بارداری ها به هم نزدیک تر باشند، احتمال دردهای شکم و کمر و همچنین لگن بیشتر خواهد بود.
در بارداری دوم مادران اسباب بازی ها و وسایل فرزندشان را از روی زمین برمی دارند. همچنین کودک خود را بغل می کنند و تمامی اینکارها موجب می شود که فشار زیادی به کمر، عضلات و رباط ها بیاید. برای کاهش احتمال خطر و کاهش فشار وارده، باید سعی کنید هنگام انجام این کارها با زانو خم شوید نه با کمر. بنابراین با توجه به اینکه در دوران بارداری عضلات کمر بسیار حساس هستند، سعی کنید تا جای ممکن از خم شدن با کمر، بغل کردن کودک یا انجام کارهای سنگین اجتناب کنید.
باردار شدن، در اولین سال پس از تولد فرزند اول، فشار بیشتری به بدن شما وارد می کند. این خانم ها بیشتر مستعد ابتلا به کم خونی هستند و در دوران بارداری بیشتر به مکمل های آهن احتیاج دارند. سعی کنید این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید. به احتمال زیاد در بارداری دوم احساس خستگی بیشتری خواهید کرد، به خصوص اگر فرزند اول شما هنوز خیلی کوچک باشد. وقتی فرزندتان خواب است، باید سعی کنید استراحت کنید و کمی چرت بزنید.
برخی خانم ها می گویند که در بارداری دوم، حرکت کودک را زودتر احساس می کنند. در بارداری دوم حرکات جنین در حدود هفته های ۱۶ تا ۱۸ حاملگی احساس می شود درحالیکه در بارداری اول، حرکات بین هفته ی ۱۸ تا ۲۲ دیده می شود. دلیل این امر احتمالا به این خاطر است که زنان با توجه به تجربیات خود در بارداری اول، بهتر می توانند حرکات جنین را تشخیص دهند.
بسیاری از زنان بارداری دوم را زودتر از بارداری اول تشخیص می دهند یا بعبارت دیگر سریعتر متوجه آن می شوند. دلیل این امر این است که رحم قبل از این بارداری کشش و رشد کافی داشته است و بنابراین ماهیچه های شکمی شل تر هستند و با وضعیت بارداری آشنا می باشند و به همین خاطر، بارداری را زودتر تشخیص می دهند.
اگر در بارداری اول خود با مشکلاتی از قبیل فشار خون بالا یا زایمان زودرس مواجه بوده اید، در بارداری دوم بیشتر در معرض این مشکلات خواهید بود. بنابراین لازم است تحت نظر پزشک قرار گیرید. اما این مسئله کاملا قطعی نیست و بدان معنا نیست که شما قطعاً دوباره با این مشکلات روبرو خواهید شد.
شیر دادن به فرزند اول در بارداری دوم، برای بسیاری از خانم ها نگران کننده است. این یک باور غلط است که شیردهی در دوران بارداری، هم برای کودک شیرخوار و هم برای جنین مضر است. وجود هورمون های مضر در شیر یا تحریک زایمان زودرس با شیردهی، هنوز اثبات نشده است و مطالعات انجام شده چنین اثراتی را اثبات نکرده اند. پس هیچ دلیلی برای قطع یا توقف شیردهی وجود ندارد.
شیر دادن یا ندادن به فرزند اول، ترجیح شخصی خودتان است و اگر مایل به انجام اینکار نیستید، می توانید آن را متوقف کنید. بعضی از کودکان در اوایل بارداری از شیر گرفته می شوند زیرا پستان احساس متفاوتی دارد، مقدار شیر کاهش می یابد یا طعم آن تغییر می کند. در اواخر بارداری، افزایش سایز شکم موجب سخت شدن وضعیت شیردهی می شود و همین امر موجب بی علاقگی کودک به ادامه ی شیر خوردن می شود. همچنین ممکن است در دوران بارداری سینه ها و نوک آنها بسیار حساس شوند.
اطلاع فرزند اول از بارداری مادر، به او کمک می کند تا راحت تر با مفهوم خواهر و برادر جدید آشنا شود و آمادگی بیشتری پیدا کند. بنابراین بهتر است از قبل کودک را آماده کنید و شرایط را قبل از تولد کودک جدید، به او توضیح دهید. در روزهایی که درگیر بیمارستان و زایمان هستید نیز، از شخص مورد اعتمادی برای نگهداری فرزند اول خود استفاده کنید.
در مورد زایمان نیز باید بدانید که زایمان دومین کودک معمولا کوتاه تر از زایمان اول است. برخی پزشکان این موضوع را قبول ندارند، اما بسیاری می گویند زایمان دوم به اندازه زایمان اول طول نمی کشد. در مواردی این مساله درست است و برخی خانم ها آن را تایید می کنند.
حدود نیمی از زنان در بارداری دوم، دچار لکه های سیاه روی صورت خود می شوند.ممکن است در بارداری اول این اتفاق نیفتد اما با بارداری دوم ممکن است لک هایی روی صورت ببیند. این جای نگرانی ندارد زیرا با تنظیم هورمون ها، لک های پوستی از بین خواهند رفت.

کمترین زمان ممکن برای بارداری دوم بعد از زایمان، چه زمانی است؟
برخی خانم ها می پرسند که چه مدت بعد از زایمان، امکان بارداری مجدد وجود دارد. برخی افراد معتقدند که شیردهی در واقع می تواند مانع باردار شدن شود، اما آیا این باور صحیح است؟
بارداری مجدد حتی قبل از اولین دوره ی قاعدگی پس از زایمان نیز امکان پذیر است. یعنی بارداری دوم ممکن است در هفته ی چهارم پس از زایمان یا ۲۴ هفته بعد از آن اتفاق بیفتد.

آیا می توانید قبل از اولین قاعدگی بعد از زایمان باردار شوید؟
بله، شما می توانید قبل از شروع اولین دوره ی قاعدگی بعد از زایمان، مجددا باردار شوید. بعضی از خانمها تا حدود چند ماه نیز خونریزی ندارند و به عبارت دیگر، آنها در طول اولین چرخه خود تخمک گذاری نمی کنند. برخی دیگر قبل از پریود شدن تخمک گذاری می کنند و این بدان معناست که احتمال بارداری مجدد وجود دارد.
بنابراین نمی توان گفت که شیردهی مانع بارداری می شود. چون بعد از زایمان هم تخمک گذاری اتفاق می افتد. بنابراین اگر می خواهید قبل از بارداری دوم کمی به خود فرصت دهید، برای اطمینان بیشتر از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

بعد از زایمان احتمال باردار شدن چقدر است؟
پزشک ممکن است چهار تا شش هفته پس از تولد کودک، به شما اجازه ی برقراری رابطه ی جنسی بدهد. در میان زنانی که شیرده نیستند، قاعدگی معمولاً شش تا ۱۲ هفته پس از زایمان شروع می شود.
بیشتر مادران شیرده، سه تا شش ماه پس از زایمان پریود نمی شوند و برای برخی افراد این زمان به ۹ ماه هم می رسد. پس برخی از زنان می توانند زودتر باردار شوند، در حالی که برخی دیگر دیرتر تخمک گذاری می کنند.
بنابراین می توان اینطور نتیجه گرفت که بعد از زایمان نیز باید از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کرد چون احتمال بارداری مجدد وجود دارد. به بیان دیگر، بدن همه ی زنان مشابه هم نیست و پیش بینی زمان تخمک گذاری غیر ممکن است.

آیا در دوران شیردهی، احتمال پریود شدن وجود دارد؟
پریود شدن در دوران شیردهی امکان پذیر است، اگرچه احتمال و زمان آن به عوامل مختلفی بستگی دارد.
هورمون هایی که بدن شما را به تولید شیر ترغیب می کند، می توانند از تولید هورمون هایی که باعث تخمک گذاری می شوند نیز جلوگیری نمایند. این بدان معناست که برخی از زنان در دوران شیردهی پریود نمی شوند. اما برای برخی دیگر از زنان اینطور نیست و آنها اولین پریودی خود را در ماههای اولیه ی بعد از زایمان تجربه می کنند.
بطور معمول، زنان شیرده از شش هفته یا ۱۸ ماه پس از زایمان، پریود می شوند. به طور متوسط می توان گفت​​، زنانی که شیر می دهند دیرتر از کسانی که شیر نمی دهند چرخه ی قاعدگی خود را از سر می گیرند.
شیردهی مکرر و انحصاری (یعنی شیرمادر تنها منبع تغذیه ی نوزاد باشد) اغلب تخمک گذاری را به مدت طولانی تری به تعویق می اندازد. اگر بین دفعات شیردهی چندین ساعت فاصله باشد، احتمالاً بدن تخمک گذاری را شروع می کند.
استفاده از شیرخشک در کنار شیرمادر، استفاده از غذاهای جامد، شیر ندادن به کودک در طول شب و حتی دوشیدن شیر، می توانند تولید شیر مادر را قطع کند. این احتمال تخمک گذاری در بدن را افزایش می دهد و به این ترتیب پریودی اتفاق می افتد.

قاعدگی در دوران شیردهی
بسیاری از خانم ها از اولین دوره های قاعدگی پس از زایمان کمی متعجب می شوند. دوره های قاعدگی بعد از زایمان ممکن است کمی غیرمنتظره باشند و یا شدت خونریزی نسبت به قبل از زایمان، افزایش پیدا کند. با این حال به طور کلی بیشتر خانم ها متوجه می شوند که در دوران شیردهی، قاعدگی های سبک تری (با خونریزی و درد کمتر) تجربه می کنند.
تعجب آورتر اینکه پریود شدن بعد از زایمان، علامت مطمئنی برای تخمک گذاری یا بازگشت دائمی پریود نیست.
برخی از زنان در دوران شیردهی، قاعدگی نامنظمی دارند. هورمون های بدن در زمان شیردهی با نوساناتی مواجه می شوند زیرا بدن شما سعی می کند حالت طبیعی خود را پیدا کند. با نوسان هورمون ها، پریودی نیز ممکن است اتفاق بیفتد.

آیا می توان در دوران شیردهی باردار شد؟
بله، باردار شدن در دوران شیردهی امکان پذیر است. اگرچه شیردهی تخمک گذاری را سرکوب می کند، اما این برای جلوگیری از بارداری کافی نیست. اگر پریودی از سر گرفته شود، (حتی اگر در دوران شیردهی قاعدگی نامنظمی داشته باشید) باز هم می توانید باردار شوید.
علاوه بر این، حتی اگر بعد از زایمان پریود نشده باشید، باز هم احتمال بارداری وجود دارد. بنابراین اگر قصد باردای مجدد ندارید، حتما از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

برای بارداری مجدد بعد از زایمان، چقدر باید صبر کنیم؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) به زوجین توصیه می کند که حداقل یک سال کامل و در حالت ایده آل ۱۸ ماه پس از بچه دار شدن صبر کنند و پس از این مدت مجددا برای بارداری اقدام نمایند.
کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) نیز توصیه می کند پس از تولد آخرین نوزاد خود، حداقل شش ماه یا بیشتر صبر کنید و در صورت تمایل برای بارداری اقدام نمایید. این کالج هشدار می دهد که درمورد خطرات بارداری هایی که زودتر از ۱۸ ماه پس از تولد کودک اتفاق می افتد، احتیاط کنید.
دلیل آن این است که باردار شدن در طی ۱۸ ماه پس از زایمان، احتمال برخی از عوارض بارداری را افزایش می دهد. یکی از این عوارض، تولد نوزاد نارس و یا کم وزن است به خصوص اگر بارداری حدود شش ماه پس از زایمان رخ دهد. این می تواند به نوبه خود خطر ابتلا به آسم در کودک، تأخیر در رشد و مشکلات بینایی و شنوایی را در او افزایش دهد.
متخصصان مطمئن نیستند که چرا فواصل کوتاه تر بین بارداری در بعضی موارد منجر به عوارض خطرناک می شود. این ممکن است اولا به دلیل وجود التهاب باقیمانده رحم ناشی از بارداری قبلی باشد و دوم اینکه بدن زمان کافی برای جبران کامل ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بارداری بعدی را ندارد.
لازم به ذکر است که عوارض بارداری های مکرر و کم فاصله، در همه ی موارد اتفاق نمی افتد و در بیشتر اوقات کودک دوم نیز بدون هیچ عارضه و مشکلی به دنیا می آید.
از سوی دیگر، برخی تحقیقات هم نشان داده است که فاصله ی طولانی مدت (بیش از ۶۰ ماه یا پنج سال) بین بارداری ها نیز با افزایش خطر ابتلا به همان عوارض، از جمله تولد زودرس و کم وزنی نوزاد مرتبط است.
برای اطمینان بیشتر می توانید با پزشک خود در مورد بهترین زمان برای بارداری بعدی صحبت کنید. همانطور که گفته شد بهترین زمان برای بارداری مجدد بعد از یکسال تا ۱۸ ماه و قبل از ۵ سال پس از تولد نوزاد اول است.
به این ترتیب شما باید از بارداری های پشت سر هم و بدون برنامه ریزی جلوگیری کنید و در صورت تمایل به بارداری مجدد، از حفظ سلامتی خود و نوزادتان اطمینان حاصل نمایید.

قبل از بارداری دوم، چه عواملی را باید در نظر بگیرید؟
همه می دانند که داشتن یک کودک جدید، کل دنیای والدین و خانواده را زیر و رو می کند. اگر فرزند دارید، این را خوب می دانید و درک می کنید. اما قبل از بارداری مجدد باید این نکته را در نظر بگیرید که توانایی کم خوابی های شبانه و سختی های پیش رو را دارید یا نه. داشتن فرزند دوم موافقان و مخالفان زیادی دارد، اما تصمیمی نیست که بتواند عجولانه و بدون برنامه ریزی گرفته شود. بنابراین سعی کنید ابتدا موارد زیر را مد نظر قرار دهید و سپس نسبت به بارداری مجدد اقدام نمایید.
توانایی های جسمی و روانی خود را در نظر بگیرید
به یاد داشته باشید که هر بارداری با بارداری دیگر متفاوت است. اگر برای فرزند اولتان همه چیز خوب و طبق میل بود، به این معنی نیست که در بارداری دوم نیز همین اتفاق خواهد افتاد. بسیاری از زنان اظهار می کنند که بارداری های اول و دوم آنها مشابه نبوده است.
همچنین در نظر بگیرید که شما یک کودک دیگر هم دارید و باید در حین مراقبت از این کودک، بارداری خود را سپری کنید. در اولین بارداری خود می توانستید هنگام خستگی استراحت کنید و گاهی در طول روز چرت بزنید. اما در بارداری دوم این فرصت ها بسیار کاهش می یابند. بنابراین لازم است که قبل از باردار شدن، توانایی های روحی و جسمی خود را در نظر بگیرید چون در بارداری دوم، وقت کافی برای استراحت، چرت زدن و پیاده روی ندارید!
همچنین این واقعیت را فراموش نکنید که بارداری دوم منجر به داشتن فرزند دیگری می شود! مراقبت از نوزاد تازه متولد شده، در حین مراقبت از فرزند اول کار ساده ای نیست. پس از زایمان، شما نمی توانید هنگام خواب کودک بخوابید، زیرا همین زمان را باید صرف نوزاد اول کنید. بنابراین همه ی این موارد منجر به خستگی روحی و جسمی شما می شود.
اما برای همه اینطور نیست. بعضی از والدین اعتراف می کنند که به نظر می رسد نگهداری از کودک دوم برای آنها آسان تر است چون قبلا تجربه ی اینکار را داشته اند! اضطراب نگهداری از کودک دوم در بسیاری از مادران بسیار کاهش می یابد. برای مثال برای فرزند اول والدین نگران هستند که آیا کودک به طور غیرمعمول زیاد خوابیده است و وسوسه می شوند که او را بیدار کنند! این در مورد نوزاد دوم این موارد نادر است.
بودجه و درآمد خود را مد نظر قرار دهید
بچه دار شدن بخصوص در شرایط اقتصادی امروز می تواند هزینه های زیادی بر خانواده تحمیل کند. این هزینه ها فقط مربوط به بارداری و زایمان نیست و باید هزینه های پرورش و آینده ی کودک نیز در نظر گرفته شود. برخی والدین فکر می کنند که فرزند دوم برای آنها هزینه ی کمتری خواهد داشت چون بسیاری از وسایل کودک را قبلا خریداری کرده اند، اما اینطور نیست. یکی از دلایل این امر این است که ممکن است جنسیت فرزندها با هم متفاوت باشد و برخی از وسایل و لباس های فرزند اول، برای فرزند دوم بی فایده باشد.
اما ناگفته نماند که گاهی اوقات می توان با استفاده مجدد از بسیاری از وسایل نوزادی که از فرزند اول خود دارید (وسایلی که برای استفاده از یک جنس خاص نیستند مثلا کالسکه، کریر، اسباب بازی ها و…)، هزینه فرزند دوم بسیار کاهش میابد. همچنین در حال حاضر به عنوان یک والدین باتجربه می دانید که چه وسایلی برای کودک از ضروریات محسوب می شود و کدامیک غیر ضروری است. بنابراین برای فرزند دوم می توانید از خرید وسایل غیر ضروری اجتناب کنید.
همچنین بحث فضا و اتاق برای فرزند دوم وجود دارد. آیا خانه ی شما به اندازه ای هست که فرزندانتان بتوانند به راحتی در آن بازی کنند و فضای کافی داشته باشند؟ آیا فضای کافی برای یک کودک دیگر وجود دارد؟ علاوه بر این باید زمان را هم در نظر بگیرید. برای هر کودک باید وقت کافی اختصاص داده شود. توجه کنید که آیا می توانید وقت کافی برای فرزاندان تان بگذارید یا نه.
توانایی خانواده و تغییرات پیش رو را در نظر بگیرید
داشتن فرزند دیگر باعث ایجاد تغییرات چشمگیر در خانواده فعلی شما خواهد شد. اولین فرزند شما از مرکز توجه خارج می شود و فرزند دوم در معرض توجه همه قرار میگیرد. این تغییر برای فرزند اول در هر سنی رخ می دهد (چه کودک نوپا هنوز یکساله باشد و چه بچه مدرسه ای باشد). همسر شما هم باید توجه و وقت زیادی صرف فرزند دوم کند. شناخت خلق و خو و شخصیت فرزند اولتان به شما کمک می کند تا او را بهتر با شرایط جدید وقف دهید. بنابراین سعی کنید که تمام موارد مذکور را پیش از تولد فرزند دوم در نظر بگیرید. آیا ممکن است فرزند شما وقتی کمی بزرگتر می شود، سازگاری بیشتری با شرایط پیدا کند؟ یا خواهر و برادر جدید، می تواند یک حامی و پشتیبان برای کودک شما محسوب شود؟
بنابراین در نظر گرفتن پتانسیل خانواده و تغییرات پیش رو می تواند اهمیت زیادی داشته باشد و یکی از موارد مهمی ست که باید در نظر بگیرید. داشتن فرزند دوم مزایا و معایبی بهمراه دارد که بهتر است به آنها توجه شود. مهمترین مزیت داشتن فرزند جدید، فراهم کردن یک حامی و همراه برای فرزند اول است! اگر فکر می کنید با تولد فرزند دوم، شما و خانواده تان با چالش های فیزیکی، روحی و مالی زیادی روبرو می شوید، بهتر است کمی بیشتر فکر کنید.