چگونگی واژن بعد از زایمان

البته که این نگرانی ­ها به جا هستند و اکثر زنان پس از زایمان دوست دارند به روند عادی زندگی خود از جمله داشتن رابطه جنسی با شریکشان بازگردند و خیالشان از بابت اندام ­های جنسیشان راحت باشد، بنابراین می­توان این مسئله را طبیعی دانست.

عملکرد واژن برای زایمان چگونه است؟
ساختار واژن
ساختار واژن به گون ه­ای است که می­تواند گسترده و جمع شود.
هنگامی که خانمی باردار می ­شود، هورمون ­های زیادی در بدنش ترشح می­ شوند که اصلی ­ترین آنها پروژسترون است. هنگام تولد نوزاد، موج بزرگی از ترشحات هورمونی در بدن آغاز م ی­شود، و استروژن و ریلاکسین به همراه دیگر مواد موردنیاز ترشح می ­شوند.
استروژن جریان خون به واژن را افزایش می­ دهد تا بافت واژن را منعطف نگه دارد. این استروژن است که باز و بسته شدن واژن را ممکن می­کند. به همین دلیل است که هنگام زایمان، دیوار ه­های واژن کشیده شده و نوزاد می­تواند از آن عبور کند.
هورمون ریلاکسین همانطور که از نامش پیداست رباط­ های لگنی را آرام کرده و دهانه رحم را برای خروج نوزاد نرم و باز می­کند. این دو هورمون کمک می­کنند زایمان طبیعی صورت بگیرد.

واژن بعد از زایمان چه وضعیتی خواهد داشت؟
چند مورد از تغییراتی که پس از زایمان باید آنها را بپذیرید عبارتند از:
جراحت واژن
کشیده شدن واژن (واژن باز)

در صورتی که زایمان طبیعی انجام دادید و ناحیه پرینه سالم ماند
ورم واژن بعد از زایمان امری طبیعی است و مشخص است که دلیل آن کشیده شدن آن حین زایمان است. و حتی اگر ناحیه پرینه حین زایمان صدمه نبیند، بازهم ممکن است به دلیل کشیدگی ها، در این ناحیه احساس درد داشته باشید.
این احساس درد در واژن می­تواند تا 5 هفته به طول بیانجامد اما به مرور باید میزان دردش کمتر شود. می­توانید با قرار دادن کمپرس یخ روی این ناحیه، درد آن را تسکین دهید. همچنین نشستن روی بالش یا سطوح نرم می­تواند به کاهش درد کمک کند.
اگر حین زایمان طبیعی ناحیه پرینه پاره شود (یا اپیزیوتومی داشته باشید):
اگر در زایمان طبیعی ناحیه پرینه خود به خود یا از طریق اپیزیوتومی پاره شود ممکن است درد و جراحت داشته باشید. برای ترمیم پارگی پرینه به بخیه نیاز است، اما همه این پارگی­ ها به بخیه نیاز ندارند چرا که ممکن است جزئی بوده و به صورت طبیعی بهبود یابند.
پارگی پرینه امری طبیعی است که حین زایمان اتفاق می­افتد. هنگامی که پوست یا بافت نرم پرینه بسیار کشیده شود، پاره می­شود. اگر اندازه سر نوزاد از دهانه واژن بزرگتر باشد، ممکن است پارگی ایجاد شود.
اپیزوتومی هنگامی است که پزشک برش کوچکی در ناحیه پرینه ایجاد می­کند تا اندازه دهانه واژن را بزرگتر کند و نوزاد بتواند به راحتی از آن عبور کند.
بهبودی پارگی ناحیه پرینه ممکن است تا ۱۴ روز طول بکشد. اگر شدت جراحت کم باشد، در مدت زمان کمتری بهبود م ی­یابد. همچنین پزشک ممکن است آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز کند.
همچنین مهم است که برای پیشگیری از عفونت، زخم را به درستی تمیز کنید.
اگر زایمان سزارین داشتید
اگر حین زایمان دچار پارگی ناحیه پرینه شدید، ممکن است جراحت جزئی یا شدید باشد.
در ادامه ۴ نوع پارگی پرینه توضیح داده شده ­اند
نوع اول
پارگی پوست پرینه یا موکوس واژن بدون آسب دیدگی عضلات
نوع دوم
پارگی عضلات واژن و پرینه
نوع سوم
صدمه دیدن عضلات داخلی و خارجی مقعد
نوع چهارم
صدمه دیدن ماهیچه باسطه و جراحت رکتوم یا کانال مقعدی.
در حین زایمان، هنگامی که سر نوزاد در حال بیرون آمدن است، واژن کشیده می­شود. اگر این کشیدگی زیاد باشد، با عبور نوزاد از دهانه واژن ممکن است واژن و پرینه دچار جراحت شوند. در این صورت باید انتظار درد و ناراحتی شدیدی داشته باشید. اما در صورت مراقبت درست از ناحیه پرینه پس از زایمان، در عرض چند هفته می­توانید سلامت خود را باز یابید.

چگونه بعد از زایمان از واژن مراقبت کنیم؟
مراقبت درست از واژن بعد از زایمان طبیعی بسیار مهم است، به ویژه اگر واژن بخیه هم داشته باشد.
چیزی که دوست ندارید رخ بدهد باز شدن بخیه ها یا عفونت زخم است. بنابراین در ادامه لیستی از کارهایی که برای مراقبت واژن بعد از زایمان باید انجام دهید و کارهایی که نباید انجام دهید آورده شده است.
کارهایی که باید برای مراقبت واژن بعد از زایمان انجام دهید
ورزش
ایده ورزش پس از زایمان، به ویژه برای مادرانی که اولین تجربه شان است، ممکن است کمی سنگین به نظر بیاید. اما هنگامی که پس از زایمان ورزش کنید، به پروسه بهبودی کمک زیادی می­کنید. می­توانید با حرکات ساده مانند پیاده روی شروع کنید. کلید این کار انجام حرکات سبک و ساده است.
همچنین با انجام ورزش ­های کگل می­توانید عضلات کف لگنی را تقویت کنید. این کار به بهبود عضلات واژن و دیگر عضلات کف لگنی کمک می­کند و آنها را به اندازه و فرم پیش از زایمان باز می­گرداند. هم­چنین این تمرینات می­توانند از مشکل کنترل ادرار پس از زایمان پیشگیری کنند.
تمیز کردن با آب
در هنگام استحمام مراقب باشید که از صابون­های قوی استفاده نکنید. همچنین پس از استفاده از توالت، برای تمیزکردن واژن از آب استفاده کنید.از دستمال برای خشک کردن خود استفاده نکنید. در عوض از بطری اسپری کوچک برای پاک کردن واژن استفاده کنید و دست را از جلو به سمت عقب بکشید و سپس واژن را با حوله کتانی خشک کنید.
برخی زنان از سشوار برای خشک کردن واژن استفاده می­کنند. این کار را نباید انجام دهید چرا که به بافت آن آسیب رسانده و روند بهبودی را کند می­کند.
درمان با کمپرس یخ
برای تسکین درد و جراحت ناحیه واژینال، به مدت ۱۵ دقیقه کمپرس یخ روی واژن قرار دهید. می­توانید مقداری یخ را درون پارچه تمیز و نازک بپیچانید یا کمپرس یخ تهیه کنید. بسته به شدت جراحت، می­توانید این کار را چند مرتبه در روز انجام دهید.
حمام آب گرم
به جای دوش گرفتن، با آب گرم حمام کنید. از روغن ­های مسکن یا محصولات ضدعفونی کننده مانند بنفشه یا بابونه استفاده کنید. این کار همچنین راه بسیار خوبی برای تسکین عضلات گرفته و دردناک است.
از محصولات گیاهی استفاده کنید
هنگامی که دچار اختلال، بیماری یا عفونت شده­ اید، مصرف محصولات گیاهی می­تواند علائم این بیماری ها را کاهش داده و به روند بهبودی کمک کند. مصرف محصولات گیاهی هیچگاه ضرر نخواهد داشت چرا که طبیعی بوده و خاصیت زیادی دارند. اما فراموش نکنید که ممکن است به برخی از آنها حساسیت داشته باشید.

بهبودی پس از زایمان
کارهایی که نباید انجام دهید
از تامپون استفاده نکنید
استفاده از تامپون خطر عفونت را بالا می­برد. در عوض، به جای استفاده از محصولات بهداشتی معمولی، از پدهای بهداشتی استفاده کنید. این پدها بلندتر و نرم­تر هستند و خاصیت جذب بسیار بیشتری دارند. اما باید آنها را مرتباً تعویض کنید تا از ابتلا به عفونت پیشگیری کنید. بهتر است پدها را در چند روز اول پس از زایمان هر ۲ - ۱ ساعت و در روزهای بعدی هر ۴ - ۳ ساعت یکبار تعویض کنید.
از صابون یا ژل حمام­هایی که حاوی مواد شیمیایی قوی هستند استفاده نکنید
پس از استفاده از توالت برای خشک کردن خود از دستمال استفاده نکنید چرا که ممکن است میزان جراحت را بیشتر کرده و درد ناحیه واژینال را افزایش دهد. برای تمیز کردن واژن از آب گرم و برای خشک کردن آن از حوله کتانی استفاده کنید.
از پوشیدن لباس­های تنگ خودداری کنی
از مصرف هرگونه لوسیون یا کرمی که حاوی استروئید است خودداری کنید چرا که روند بهبودی را به تعویق می­اندازند.
اگر درد ناحیه واژن برای مدت طولانی ادامه داشت، آن را نادیده نگیرید. اگر پس از استفاده ار دارو و مراقبت درست از ناحیه واژینال باز هم احساس درد داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

بازگشتن واژن به حالت طبیعی چه قدر طول می­کشد؟
در زایمان­های طبیعی، ۶ الی ۸ هفته زمان برای بهبودی موردنیاز است. اما اگر پس از زایمان دچار مشکل شده باشید، برای مثال پارگی واژن، بسته به میزان جراحت، زمان بیشتری برای یهبود یافتن موردنیاز است.
این مسئله نباید شما را نگران یا مضطرب کند. به بدن اجازه دهید خود را بهبود دهد. بیشتر استراحت کنید، رژیم غذایی سالم داشته باشید، ورزش کنید و از گذراندن وقت با فرزندتان لذت ببرید.