عوارض آندومتریوز رحم، آیا بر بارداری تاثیر دارد؟

امروزه شمار زیادی از بانوان با مشکل آندومتریوز مواجه هستند. این بیماری شرایطی است که در آن پوشش داخلی رحم به نام آندومتر در خارج از رحم رشد و در نتیجه بافت زخم مانند (اسکار) و چسبنده ای ایجاد می کند. لذا بافت ها تخریب شده و شکل اندامها از حالت طبیعی خارج می شود، به طوری که در عملکرد اندامهای تولیدمثلی اختلال به وجود می آید و ناباروری حاصل می گردد. در صورت آندومتریوز فرد در ناحیه لگن گرفتگی شدید و در دوران قاعدگی خونریزی شدید دارد، از همه مهمتر آندومتریوز مانع از وقوع بارداری است. در این شرایط برای کمک به فرد درمان IVF پیشنهاد می شود.

آندومتریوز چگونه بر باروری تأثیر می گذارد؟
قبل از آنکه در مورد آندومتریوز و IVF صحبت کنیم، باید ببینیم که این عارضه چگونه بر باروری تاثیر می گذارد. اگرچه همه افراد مبتلا به آندومتریوز، مشکل بارداری ندارند ولی در مواردی که بارداری با مشکل مواجه می شود می توان بسته به شدت بیماری، آندومتریوز را یکی از عوامل ناباروری دانست. در نظر داشته باشید شانس بارداری در بانوان سالم ۱۵٪ - ۲۰٪ و بسیار بیشتر از خانم مبتلا به آندومتریوز با شانس بارداری ۲٪ تا ۱۰ ٪ در ماه است.اگرچه علت دقیق ناباروری در بانوان مبتلا به آندومتریوز به درستی مشخص نیست ولی برخی عوامل زیر را می توان به عنوان علت عدم بارداری مدنظر قرار داد.

انسداد لوله های فالوپ
انباشت آندومتریوز لوله ‌های فالوپ را که از طریق آن ها تخمک های لقاح یافته به رحم می روند، مسدود می کنند. این امر از لقاح جلوگیری به عمل آورده و دیگر امکان بارداری وجود ندارد.

کیست شکلاتی
آندومتریوما یا رشد خوش خیم تخمدان که به کیست شکلات نیز معروف است می تواند تخمک ها را در تخمدان از بین ببرد و مانع از تخمک گذاری شود. کیست های شکلاتی حاوی خون کهنه، غلیظ و دارای قوام قیر مانند هستند، و نیز ممکن است در امتداد لوله فالوپی ایجاد شوند. در این صورت تخمک بارور شده نمی تواند به رحم برسد و لذا بارداری اتفاق نمی افتد.

انباشت آندومتریوتیک در لگن
مشخص نیست که چرا، اما در موارد شدیدتر آندومتریوز مواقعی پیش می آید که تخمک گذاری طبیعی است و رسوب آندومتر هیچ انسدادی ایجاد نمی کند اما ناباروری رخ می دهد. براساس پژوهش ها، در شرایط آندومتریوز، سلولهای آندومتریال یا سیستم ایمنی بدن مواد بیوشیمیایی مانند پروستاگلاندین ها ترشح می کنند که مانع از بارداری خواهد شد.

اثر شبیه به زخم روی بافت ها
وقتی در اثر آندومتریوز بافت های بدن حالت زخم مانند به خود می گیرند، اندام ها از جمله اندام تولیدمثل به یکدیگر می چسبند و شکل ظاهری آنها به طور کلی تغییر می کند. این مانع از عملکرد صحیح اندام ها شده و لذا بارداری را دشوار می سازد.

باعث التهاب می شود
آندومتریوز همچنین ممکن است باعث التهاب در اندام ها شود و از وقوع کل فرآیند تولیدمثل جلوگیری به عمل آورد. مشاهده شده است که التهاب بر تولید تخمک و تخمک گذاری نیز تأثیر می گذارد. کیفیت و کمیت تخمک و ذخیره تخمدانی در بیماران آندومتریوز کم است. علاوه بر این رحم بانوان مبتلا به آندومتریوز عملکرد متفاوتی دارد. میزان لانه گزینی در این افراد بسیار پایین و احتمال سقط جنین بیشتر است.

آندومتریوز و IVF بهترین روش درمان
آندومتریوز معمولاً با جراحی لاپاروسکوپی یا درمانهای هورمونی درمان می شود. در موارد شدید، هیسترکتومی انجام می شود که شامل برداشتن تخمدان ها، گردن رحم و رحم است. برای افزایش شانس بارداری در شرایط آندومتریوز، IVF روش درمانی مناسبی به نظر می رسد. شواهدی وجود دارد که IVF احتمال بارداری را ارتقا می دهد. در صورت وجود آندومتریوز شدید، شانس موفقیت IVF پایین است.
درمان IVF بهترین گزینه برای بیماران آندومتریوز بوده و به همان اندازه که برای افراد بدون آندومتریوز مؤثر واقع می شود، می تواند برای این دسته از بیماران نیز به نتیجه برسد. البته برخی اعتقاد دارند به دلیل تجویز و مصرف بالای استروژن در فرآیند IVF ، علائم آندومتریوز تشدید شده و از آنجا که تزریق هورمونهای زیاد به بدن، باعث ایجاد التهاب در بافت ها می گردد، این روش درمانی بر روی بیماران مبتلا به آندومتریوز باعث وخیم تر شدن شرایط بیماری خواهد شد. این چنین مواردی معمولاً به ندرت رخ می دهد.

آیا آندومتریوز در لانه گزینی IVF تأثیر دارد؟
اگرچه IVF بهترین روش درمانی برای درمان ناباروری در بانوان مبتلا به آندومتریوز محسوب می شود، اما احتمال لانه گزینی در بانوان مبتلا به این بیماری نسبت به سایرین کمتر است. البته این تفاوت چندان چشمگیر و قابل توجه نیست. بسیاری از بانوان مبتلا به آندومتریوز در سراسر جهان روش درمانی IVF را آزمایش و تجربه کرده اند و از نتایج فوق العاده ای بهره مند شده اند.
حال که همه چیز را درمورد آندومتریوز و IVF، با پزشک خود درمورد گزینه های درمانی صحبت کنید. اما به هر حال بهترین راه برای حل مشکل، مشورت با پزشک متخصص نازایی است و باید نسبت به روشهای مختلف درمانهای جایگزین IVF با سعه صدر برخورد کرد. مهمتر از همه باید صبور و مثبت اندیش باشید.