چگونه دندان شیری را نگهداری کنیم؟

وقتی نخستین دندان ها در دهان نوزادتان شروع به رشد می کنند بسیار خوشحال می‌ شوید،باید توجه کنید که شما مراقبت هایی را نیز باید انجام دهید. بعد از هفته ها آبریزش دهان و بی قراری کودک، در نهایت میبینید که نخستین دندان کودک روی لثه اش جوانه میزند. در طول سال های بعد خط لبخند کودک تان با دو ردیف دندان جای گزین میشود.
دندان های کودک اگرچه کوچک است اما آنها خیلی مهم هستند. آنها همانند محافظ دندان برای بزرگ ترها هستند. بدون وجود یک ردیف منظم از دندان ها، کودک با جویدن و واضح صحبت کردن مشکل خواهد داشت. به خاطر همین است که مراقبت از دندانهای شیری کودک و نگه داری آن اهمیت دارد.
باید همین همین حالا مراقبت از لثه را شروع کنید. اما در ابتدا این مراقبت نیاز به مسواک و خمیردندان ندارد. بجای اینکار مراحل زیر را پیش بروید.
از یک پارچه نرم و مرطوب یا یک تکه گاز پانسمان استفاده کنید.
به آرامی حداقل دو بار در روز لثه کودکتان را پاک کنید.
اینکار را بعد غذا و قبل خواب انجام دهید.
اینکار باکتریها را از بین میبرد و از چسبیدن آنها به دندان پیشگیری می‌کند. اینکار باعث میشود باکتری هایی که پشت پلاک چسبنده دندان هستند و باعث آسیب به دندان نوزاد می‌شود را از بین ببرد.

مسواک زدن دندان نوزاد
وقتی نخستین دندان نوزاد جوانه زد کم کم میتوانید دندانش را مسواک بزنید. می‌توانید یکی از موارد زیر استفاده کنید.
مسواک نرم
مسواک با سر کوچک
مسواک دسته بزرگ
ابتدا مسواک را خیس کنید. به محض این که دندان جوانه زد شما میتوانید استفاده از خمیر دندان را شروع کنید اما به اندازه یک دانه برنج ازآن استفاده کنید. وقتی به سن سه سالگی رسید میتوانید کمی مقدارش را بیشتر کنید. به آرامی دندانش را از جلو به عقب مسواک بزنید.
باید تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ شود که بتواند خودش مسواک بزند برایش مسواک بزنید. بر فرآیند مسواک زدن کودکتان تا زمانی که بدون کمک بتواند دهانش را بشورد و تف کند نظارت داشته باشید. مراقب هر نشانه ای از خرابی مثل لکه های سفید یا قهوه ای یا هر حفره ای بر دندانش باشید. اگر شما یا متخصص اطفال متوجه هر مشکلی شدید حتماً وی را پیش یک دندان دکتر ببرید. حتی اگر مشکلی هم نبود باید تا یک سالگی اش پیش دندان دکتر برود.
مراقبت از دندانهای شیری کودک
دندان درآوردن
دهان شویه
مکیدن انگشت
دندان کودک,دندان درآوردن کودک, کاهش درد دندان درآوردن وقتی نخستین دندان نوزاد جوانه زد کم کم می‌توانید دندانش را مسواک بزنید

دندان درآوردن کودک
حدود دو سال طول می‌کشد که کل دندانهای نوزاد روی لثه اش قرار بگیرد. فرآیندی که هر دندان ظاهر می‌شود را دندان درآوردن میگویند. این زمان پر تلاشی برای شما و نوزادتان است. دندان در آوردن سخت است. بهمین خاطر است که نوزاد برای روزها و هفته ها قبل در آمدن هر دندان گریه و بی قراری میکند. نوزادان نشانه های دیگری برای دندان درآوردن از خود نشان میدهند که شامل موارد زیر می‌شود:
تراوش آب دهان
ورم کردن لثه ها
دمای بالای بدن
در اینجا ایده هایی ارائه می دهیم که نوزاد از درد دندان درآوردن رهایی یابد
حلقه های دندانی
بگذارید نوزاد یک حلقه دندانی تمیز و خنک یا یک پارچه سرد را بجود. هر چیز کوچکی که باعث خفگی اش شود رابه او ندهید. از حلقه های دندانی که داخلشان مایعی وجوددارد ندهید چون ممکن است پاره شود.
مالش لثه
لثه نوزاد رابا انگشت تمیز مالش دهید.
کاهش دهنده درد
کاهش دهنده های موضعی درد را بر روی لثه مالش دهید. آن هایی که بنزوکایئن دارند نباید برای دندان استفاده شود. سازمان غذا و دارو هشدار می‌دهد که این محصولات میتواند اثرات جانبی تهدید کننده و خطرناک داشته باشد.
گاهی اوقات برای کاهش درد به نوزاد استامینفون بدهید اما قبلش از دکتر مشورت بگیرید. هیچوقت به نوزاد آسپیرین ندهید. چون باعث مشکلات نادر اما خیلی جدی که سندروم ری یا نشانگان ری نامیده می‌شود در بچه ها میشود.«نوعی عملکرد یا بیماری مغز که نشانه های آن استفراغ کاهش هشیاری تشنج و … است». اگر بچه شما خیلی زود رنج یا غیرقابل بازرسی است با متخصص اطفال در موردش صحبت کنید.

جلوگیری از کرم خوردگی دندان
به علاوه برای مراقبت از دندان نوزاد نیاز به نگه‌داری دقیقی است. برای پیشگیری از کرم خوردگی شیشه شیر آنها را فقط با چیزهای زیر پر کنید:
شیرخشک
شیر مادر
آب
از دادن آبمیوه، نوشیدنی های گاز دار و شکردار به انها بپرهیزید. نوشیدنی های شیرین حتی شیر روی دندان باقی میماند که میتواند باعث خرابی دندان شود. که خرابی شیشه شیر به آن گفته می‌شود. باکتریها از نوشیدنی های شیرین تغذیه میکنند و اسید تولید می‌کنند که باعث خرابی دندان نوزاد می‌شود. اگر می‌خواهید بچه تان رابا یک شیشه شیر بخوابانید فقط درون شیشه آب بریزید . از ریختن هر چیز شیرینی مثل شکر یا عسل به شیشه شیر بچه بپرهیزید.
در هر قوس فکی کودک ۲۴ تا ۳۰ماهه، ده دندان کوچک دیده میشود. چهار دندان پیش، دو دندان نیش، دو آسیای کوچک و دو آسیای بزرگ. این دندان ها در قدام فک بطور طبیعی کمی با فاصله از هم قرار گرفته اند.در هر قوس فکی کودک ۲۴ تا ۳۰ماهه، ده دندان کوچک دیده میشود. چهار دندان پیش، دو دندان نیش، دو آسیای کوچک و دو آسیای بزرگ.
این دندان ها در قدام فک بطور طبیعی کمی با فاصله از هم قرار گرفته اند. این فاصله ها برای جاگیر شدن دندانهای دائمی بعدی کودک که دارای عرض بیشتری هستند، تعبیه شده اند؛ ودر صورتی که کودکی دارای این فضاها در قدام فک خود نباشد بعدا بعلت کمبود فضا به ارتودنسی نیاز پیدا می کند.
دندانهای آسیای کودک نیز مثل آسیای دائمی دارای شیارها و حفره هایی در سطح خود هستند که این دندان ها را مستعد پوسیدگی می کنند.
پس کودک باید علاوه بر معاینات دوره ای دندانپزشکی، با کمک والدینش از بهداشت خوبی نیز برخوردار باشد. با این وجود گاهی به هر دلیل، مراقبت های لازم چه در مورد تغذیه و چه بهداشت رعایت نمیشود و کودک با دندان پوسیده که گاهی هم درد دارد به پزشک مراجعه می کند.
اکثراً باوجود تلاش هایی که دندانپزشک برای متقاعد کردن والدین مبنی بر حفظ و نگه داری دندان شیری می کند، بعلت اصرار کردن آنها دندان بی گناه کشیده می‌شود
اکنون منبع درد و عفونت از دهان خارج شده و والدین خوشحال از تصمیم صحیح اتخاذ شده، شاهد طبیعی شدن شرایط کودک پس از یکی دو روز هستند؛ غافل از ناراحتی های روانی که پس از انجام یک پروسه درمانی تهاجمی «کشیدن دندان جزء درمان های تهاجمی در دندانپزشکی کودکان طبقه بندی میشود و آخرین راه درمانی برای آنها درنظر گرفته شده است» کودکشان متحمل شده است.
چون حتی باوجود مهارت دندان پزشک و کنترل رفتاری کامل وی حین تزریق محلول بی حسی بطوری که کودک سرنگ را ندیده و یا حتی احساس درد نکرده باشد، به خاطر فشار های متناوب و شدیدی که برای کشیدن یک دندان ریشه دار که محکم در فک قرار گرفته «ریشه دندان شیری که موعد افتادنش رسیده بطور فیزیولوژیک تحلیل رفته و دندان لق میشود» به کودک وارد کرده، او به شدت دچار ترس و اضطراب است و این ترس ناشی از دندانپزشکی وی را به یک کودک غیر همکار تبدیل می کند.
علاوه بر این غذا خوردن کودک در سمتی از قوس که دندانش کشیده شده مختل میشود ودر صورتی که تعداد دندانهای کشیده شده بیش از یکی در بیش از یک طرف قوس باشد، کودک تا حدی دچار سوءتغذیه نیز میگردد.
زود کشیدن دندان شیری همچنین باعث روئیدن دندان دائمی زیرین دیرتر از زمان طبیعی خود میشود. حتی این تاخیر در رویش می‌تواند 3 تا 4 سال باشد و علت آن سخت شدن لثه و استخوان فضای دندان کشیده شده بدلیل صدمات فیزیکی و حرارتی و تحریکاتی که بطور مداوم به آن ناحیه از قوس فکی بعلت خالی ماندن بیشتر وارد می‌شود، ذکر شده است.
گاه نیز بعلت بسته شدن فضای دندان کشیده شده توسط دندانهای مجاور، جوانه دندان دائمی اجباراً از مسیر خود منحرف میشود و نابجا رویش می کند.حتی احتمال محبوس شدن جوانه دندان دائمی وجوددارد بطوری که هرگز این دندان نمیروید و به صورت نهفته در فک باقیمانده و گاه به ریشه های دندانهای فوقانی آسیب می‌رساند.
گاهی نیز به صورت مادرزادی و یا بعلت بیماری های جنینی یا ارثی، کودک جوانه بعضی از دندانهای دائمی را ندارد، پس جایگزینی برای دندان شیری وجود ندارد، ولی درصورت مراقبت های لازم می‌توان حتی تا سنین بزرگسالی دندان شیری را نگه داشت و ازآن استفاده کرد، زیرا جوانه فعال زیرینی وجود ندارد تا ریشه این دندان شیری را تحلیل برده و آنرا مستعد افتادن کند.
یکی دیگر از مسائلی که بدلیل کشیدن دندان شیری ایجاد میشود و امروزه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، مسئله اختلال در زیبایی بعلت به هم ریختگی یا شلوغی «Crowding» دندانهای دائمی بدلیل کمبود فضا است که بیمار را نیازمند درمان ارتودنسی می کند.
با کشیده شدن دندان، فضایی خالی در قوس فکی بیمار ایجاد میشود که یک یا دو سمتش دندان وجوددارد. دندانهای طرفین تدریجاً به سمت فضای خالی متمایل شده و از محور طبیعی خود خارج می‌شوند و فضای دندان دائمی را که بعدا خواهد رویید پر می کنند، و این دندان ناچاراً بیرون تر یا داخل تر از قوس طبیعی دندانی رویش می کند و ظاهری نامطلوب برای بیمار ایجاد می‌نماید.
همچنین دندان فوقانی یا پائینی دندان کشیده شده در قوس مخالف نیز به سمت فضای خالی می‌روید و دچار اختلاف سطح با دندانهای کناری خود میشود.این موضوع علاوه بر از بین بردن تماس صحیح سطوح جونده دندان ها هنگام بستن دهان و یا جویدن، در طولانی مدت باعث ایجاد مشکلاتی در مفصل گیجگاهی فکی میشود که به صورت دررفتگی، خش خش یا احساس درد در قسمت جلوی گوش خارجی و یا حتی محدودیت در باز کردن دهان خودرا نشان میدهد.
اما به هرحال، اگر به دلایلی که دندانپزشک تشخیص می‌دهد ناچار به کشیدن دندان شیری شدیم، راه هایی برای به حداقل رساندن و حتی رفع مشکلات بعدی ناشی از کشیدن دندان شیری وجود داد که از آنها تحت عنوان کلی Space Maintainer یا فضا نگه دارنده ها یاد می‌شود.
این دستگاه ها که به شکل ثابت یا متحرک پس از قالب گیری ساخته شده ودر دهان کودک قرار می‌گیرند، به کمک سیم یا اکریل و یا دندانهای مصنوعی فضای دندان کشیده شده را حفظ کرده و مانع انحراف دندانهای طرفی به سمت فضای خالی می‌شوند؛ تا زمانی که وقت رویش دندان دائمی زیرین برسد.
حتی گاهی که بدلیل دیر مراجعه کردن کودک مقداری از فضا را نیز از دست داده ایم با کمک یک سری دستگاه های دیگر که Space Regainer یا به دست آورنده فضا نام دارند می‌توانیم دندانهای طرفی و مقابل رابه جای خود برگردانیم.این دستگاه ها نیز مانند SMها پس از قالب گیری از دهان کودک ساخته میشوند و اکثراً به شکل ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فنرها و قلاب هایی که دراین نوع دستگاه ها وجوددارد دندانهای جابه جا شده رابه مسیر صحیح خود هدایت می کنند و سپس با استفاده از SM فضای به دست آمده حفظ میشود.